Plakat Jerzego Flisaka z 1973 r. z hasłem „I na jawie i we śnie zawsze zgodnie z BHP” to jedna z ponad 120 prac o tematyce bezpieczeństwa i higieny pracy autorstwa polskich twórców XX wieku, które prezentuje wystawa otwarta w Płockiej Galerii Sztuki.
Ekspozycja „Plakat BHP” przygotowana została dzięki kolekcji Galerii Plakatu Piotra Dąbrowskiego z Warszawy i we współpracy z PKN Orlen. Wernisaż wystawy, która dostępna będzie dla publiczności do połowy listopada, odbył się w piątek.
„Na wystawie prezentowanych jest wiele plakatów, które w znakomity sposób wpisują się w najlepsze wyznaczniki polskiej szkoły plakatu, zarówno formalnie, od strony plastycznej, jak i od strony skrótów myślowych, przenośni i metafor” – powiedział podczas otwarcia wystawy jej kurator Piotr Dąbrowski, zarazem właściciel kolekcji przedstawianych tam prac.
Przypomniał, iż temat BHP w plakacie polskim pojawił się już w latach 30. i funkcjonował do późnych lat 80. XX wieku, przy czym wiele prac tego typu powstawało od lat 50. do lat 70. wraz z rozkwitem polskiej szkoły plakatu, które ilustrowały m.in. najważniejsze wydarzenia kulturalne.
„Dosyć szybko, gdy od lat 50. XX wieku rozwijała się polska szkoła plakatu, twórcy plakatów filmowych, teatralnych czy operowych, zaczęli podejmować również temat BHP, mniej wdzięczny niż tematyka kulturalna, czy nawet sportowa, ale stawiający bardzo wysoko poprzeczkę, gdyż zdecydowanie łatwiej jest zrobić plakat do wielkiego filmu czy wielkiego spektaklu niż plakat pozornie nieatrakcyjny. Myślę, że poza względami zawodowymi, był to rodzaj sprawdzenia się twórców z trudną materią” – podkreślił Dąbrowski.
Jak zauważył, zmierzch plakatu BHP przypadł w Polsce na późne lata 80. „W tej chwili ten plakat właściwie nie istnieje. Zastąpiły go żółte tabliczki” – dodał Dąbrowski.
Dyrektor Płockiej Galerii Sztuki Alicja Wasilewska zaznaczyła, że na wystawie oprócz ponad 120 plakatów BHP, można zobaczyć także kilkadziesiąt prac o innej tematyce, w tym kulturalnej, które także reprezentują najwybitniejsze osiągnięcia polskiej szkoły plakatu XX wieku. „Na ekspozycję składa się w sumie ponad 160 barwnych, różnorodnych plakatów, autorstwa znanych i cenionych polskich grafików. Wystawa jest niezwykle cenna, bo prezentowane prace pokazują bogactwo i wysoką rangę społeczną plakatu, jako ważnej dziedziny grafiki projektowej” – powiedziała.
Prace z wystawy „Plakat BHP” były wcześniej, na przełomie marca i kwietnia, pokazywane w Galerii Związku Artystów Malarzy w Wilnie na Litwie. Organizację ekspozycji przygotowano tam dzięki współpracy Orlen Lietuva - spółki należącej do PKN Orlen, warszawskiej Galerii Plakatu Piotra Dąbrowskiego oraz Instytutu Polskiego w Wilnie.
Najstarsza pracą, prezentowaną na wystawie „Plakat BHP”, jest plakat Tadeusza Trepkowskiego z 1936 r. „Owiń i drobne skaleczenie”. Wiele z plakatów prezentuje temat BHP w sposób stanowczy, przemawiający do wyobraźni, jak m.in. praca Tadeusza Kobaka „Sprawne narzędzie – bezpieczna praca” z 1955 r., czy Rosława Szaybo, w tym cykl prac z 1964 r. „Nie przepijaj zdrowia”, „Nie przepijaj życia” i „Nie przepijaj czasu”. Są też plakaty, które w tematyce BHP wykorzystują humorystyczne skojarzenia, np. cykl Waldemara Świerzego i Witolda Janowskiego z 1971 r. z przestrogami, np. dotyczącymi stosowania odpowiedniego obuwia w pracy „Do tańca dobre, w pracy niebezpieczne”. Autorem plakatu anonsującego wystawę jest reżyser, scenarzysta Lech Majewski. (PAP)
autor: Michał Budkiewicz
edyor: Agata Zbieg
mb/ agz/
