Widok wystawy "Żywe Archiwum" w Galerii Foksal, 1971, fot. Archiwum Galerii Foksal
Na wystawie „Myśli odizolowane” zaprezentowane zostaną m.in. materiały fotograficzne, rejestracje dźwiękowe, katalogi oraz plakaty, które dokumentują 50-letnią działalność Galerii Foksal. Ekspozycja w Muzeum Sztuki Nowoczesnej potrwa od środy do początku czerwca.
„Ekspozycja dotyczy wczesnych lat działalności Galerii Foksal. Ze względu na to, że przygotowywaliśmy ją dla publiczności nowojorskiej, która mogła nie znać historii galerii i artystów z nią związanych, skupiliśmy się na kluczowych nazwiskach” - powiedziała PAP kuratorka i szefowa Galerii Foksal Katarzyna Krysiak.
Obecna wystawa - z niewielkimi modyfikacjami - jest powtórzeniem ekspozycji z James Gallery, która z końcem ub.r. prezentowana była w Nowym Jorku. Powstała przy współpracy trójki kuratorów: Katarzyny Krysiak (Galeria Foksal), Davida Seniora (Museum of Modern Art) oraz Katherine Carl (James Gallery przy CUNY Graduate Center). Jej tytuł, „Myśli odizolowane”, zaczerpnięty został z tekstu Wiesława Borowskiego i Andrzeja Turowskiego „Żywe Archiwum” z 1971 r., w którym autorzy napisali: „Nie reprezentujemy historii, lecz izolujemy myśli”.
„Materiały wchodzące w skład Archiwum Galerii Foksal są świadectwem eksperymentalnego charakteru wystawianych tam dzieł. Pokazujemy obraz Marii Stangret z cyklu +Pejzaże kontynentalne+, który nie był prezentowany na wystawie w Nowym Jorku, ponieważ przebywał wtedy w konserwacji. Jest to obraz z 1967 r. i pochodzi z pierwszej indywidualnej wystawy artystki. Zwracamy uwagę na to, że w początkowym okresie działalności galerii, Maria Stangret była pierwszą kobietą, której prace były regularnie wystawianie” - dodała Krysiak.
Galeria Foksal powstała w 1966 r. Głównym celem jej twórców było prezentowanie radykalnych zjawisk sztuki z nastawieniem na niezależnych artystów oraz popularyzacja polskiej sztuki poza granicami kraju. Potrzeba ponownego przemyślenia formy ekspozycji prezentowanych dzieł, przejawiała się w tekstach filozoficznych stanowiących podstawę jej funkcjonowania.
Na ekspozycję składają się także obrazy Kojiego Kamojiego, Zbigniewa Gostomskiego oraz szeroka dokumentacja działalności happeningowej Tadeusza Kantora, począwszy od realizowanego jeszcze przed otwarciem galerii „Cricotage'u” z 1965 r. oraz „Panoramicznego Happeningu Morskiego” i Happeningu „List”. „Pokazujemy też prace artystów, którzy mieli szczególne znaczenie dla galerii w latach 70., w tym Stanisława Dróżdża, Krzysztofa Wodiczki, a także założonej w 1967 r. +Drugiej Grupy+, w której działali Wacław i Lesław Janiccy oraz Jacek Maria Stokłosa” - mówiła Krysiak.
Ostatnią część wystawy dotyczy projektu „Żywe archiwum”, który polegał na gromadzeniu i prezentacji materiałów przesłanych przez artystów z różnych części Europy oraz ze Stanów Zjednoczonych. „Wszystko to, łącznie z dziełami sztuki i projektami wystaw przygotowane przez artystów - rysowane odręcznie, czasem w formie kolażu - stanowi próbę prześledzenia początków Galerii Foksal. (…) Uzupełnieniem lat 60-70., aż do chwili obecnej, jest slideshow” - wyjaśniła kuratorka.
Jak powiedziała Katarzyna Krysiak, prezentowany na wystawie materiał stanowi zaledwie procent tego co zawiera archiwum. „Skupiliśmy się na podstawowych faktach i nazwiskach, natomiast niewątpliwie jest to zasób, który wymaga dokładnego opracowania i przebadania. Kontynuacją tego co robimy dziś byłoby opracowanie kolejnej wystawy, która skupiłaby się na tych marginaliach, rzeczach niedokładnie opisanych czy zapomnianych” - wyjaśniła szefowa Galerii Foksal.
Zdaniem kuratora Davida Seniora wystawa „Myśli odizolowane” oferuje dużą ilość materiałów, które mogą zainteresować odbiorców i zachęcić ich do odczytywania przekazu zawartego w fotografiach i tekstach na wiele sposób. „Wystawa jest atrakcyjna zarówno dla tych, którzy skupią się na jej stronie estetycznej, jak i tych, którzy gotowi będą poświęcić jej więcej czasu, by spróbować zrozumieć co w artysta miał w tamtych czasach do zakomunikowania” - podkreślił Senior.
Galeria Foksal powstała w 1966 r. Głównym celem jej twórców było prezentowanie radykalnych zjawisk sztuki z nastawieniem na niezależnych artystów oraz popularyzacja polskiej sztuki poza granicami kraju. Potrzeba ponownego przemyślenia formy ekspozycji prezentowanych dzieł, przejawiała się w tekstach filozoficznych stanowiących podstawę jej funkcjonowania.
Inicjatorami powstania galerii byli artyści: Zbigniew Gostomski, Tadeusz Kantor, Edward Krasiński, Roman Owidzki i Henryk Stażewski, oraz krytycy sztuki: Wiesław Borowski, Anka Ptaszkowska i Mariusz Tchorek.
Wystawa „Myśli odizolowane. Archiwum Galerii Foksal 1966-2016” potrwa od 26 kwietnia do 4 czerwca 2017 r. w Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie przy ul. Pańskiej 3.
Marek Sławiński (PAP)
masl/ pat/
