Wystawa "(Nie)ciągłość. Portugalia w XX wieku: od upadku monarchii do Rewolucji Goździków". Źródło: DSH
Fotografie dokumentujące zmiany polityczne zachodzące w Portugalii w XX w. - od obalenia monarchii przez powołanie republiki, dyktaturę Salazara po Rewolucję Goździków otwierającą drogę do demokracji - można będzie zobaczyć na wystawie w Domu Spotkań z Historią.
Wystawa "(Nie)ciągłość. Portugalia w XX wieku: od upadku monarchii do Rewolucji Goździków" jest związana z 40. rocznicą portugalskiej Rewolucji Goździków, która przypada 25 kwietnia, w dniu otwarcia ekspozycji.
"To była rewolucja wojskowa, ale praktycznie bezkrwawa, która doprowadziła do zmiany ustroju z dyktatury na demokrację. Na ekspozycji można zobaczyć zdjęcia z samej rewolucji, ale pokazuje ona także co do niej doprowadziło, przybliżając ten niezwykle dynamiczny okres w historii Portugalii XX w." - opowiadała PAP Dorota Kwinta z Instytutu Camoesa w Warszawie, współorganizatora wystawy.
"To była rewolucja wojskowa, ale praktycznie bezkrwawa, która doprowadziła do zmiany ustroju z dyktatury na demokrację. Na ekspozycji można zobaczyć zdjęcia z samej rewolucji, ale pokazuje ona także co do niej doprowadziło, przybliżając ten niezwykle dynamiczny okres w historii Portugalii XX w." - opowiadała PAP Dorota Kwinta z Instytutu Camoesa w Warszawie, współorganizatora wystawy.
Ekspozycja będzie podzielona na trzy części poprzedzone krótkim wstępem historycznym. Pierwsza rozpoczyna się po obaleniu monarchii i jest poświęcona okresowi pierwszej republiki datowanej od 1910 r. Część druga przedstawia czas po przewrocie z 1926 r., zwłaszcza dyktaturę Antonio Salazara.
Segment trzeci będzie poświęcony Rewolucji Goździków. W części tej będzie można zobaczyć 25 zdjęć z 25 kwietnia 1974 r. z Lizbony wykonanych przez Alfredo Cunhę ukazujących żołnierzy i czołgi na ulicach portugalskiej stolicy i pozytywne reakcje mieszkańców, przyozdabiających lufy wojskowych karabinów goździkami, od których rewolucja wzięła swą nazwę.
Przedstawione na wystawie fotografie pochodzą z różnych archiwów m.in. najważniejszych dzienników portugalskich takich jak "Diario de Noticias" i "O Seculo" czy archiwów państwowych i miejskich. Dokumentują ważne wydarzenia czy postacie życia politycznego, ale też życie codzienne mieszkańców Portugalii w XX w.
Na ponad 120 zdjęcia będzie można zobaczyć m.in. wieloletniego portugalskiego dyktatora Antonio Salazara; jego następcę na fotelu premiera Marcello Caetano czy Humberto Delgado, w czasach dyktatury kandydującego bez powodzenia na prezydenta i zamordowanego kilka lat później. Znajdzie się na nich także np. gen. Antonio Carmona, prezydent po zamachu z maja 1926 r. oraz brytyjska królowa Elżbieta, która odwiedzała Portugalię w latach 50.
Wystawie będzie towarzyszył katalog w formie albumu, w którym znajdą się wszystkie zdjęcia i teksty historyczne przybliżające ich kontekst.
"Myślę, że taka podstawowa wiedza, że było coś takiego jak dyktatura Salazara i że w latach 70. była w Portugalii Rewolucja Goździków jakoś w Polsce funkcjonuje. Jednak bliższe szczegóły związane z tym, w jaki sposób w ogóle ta dyktatura się zainstalowała, co się działo na początku wieku i jak powstała pierwsza republika, chyba nie są już powszechniej znane. Ta wystawa jest szansą na pogłębienie w interesujący sposób wiedzy w tej kwestii" - podsumowała Kwinta.
Portugalia była monarchią od XI wieku do 1910 r., kiedy proklamowano republikę. W 1926 r. przewrót wojskowy zakończył 15-lecie, w którym zmieniło się aż 40 rządów. W 1932 r. Antonio de Oliveira Salazar został premierem i wprowadził rządy o charakterze faszystowskim. 25 kwietnia 1974 r. wojskowa tzw. Rewolucja Goździków obaliła dyktaturę salazarowską, otwierając drogę do demokracji i kładąc kres 13-letnim wojnom kolonialnym. W 1976 r. generał Antonio Ramalho Eanes został pierwszym prezydentem, wybranym w głosowaniu powszechnym.
Wystawa "(Nie)ciągłość. Portugalia w XX wieku: od upadku monarchii do Rewolucji Goździków" będzie czynna do 24 sierpnia.
Patronem medialnym ekspozycji jest portal historyczny dzieje.pl. (PAP)
akn/ ls/
