Śląsk i Galicję, dwa graniczące ze sobą, ale różne regiony, można oglądać na wystawie w Muzeum Historii Fotografii (MHF) w Krakowie. Autorem 60 zdjęć jest Michał Cała, który – w ramach podsumowania swojej kilkudziesięcioletniej twórczości – część prac podarował temu Muzeum.
Cykl zdjęć zatytułowany „Śląsk” przedstawia krajobraz przemysłowy i miejski Górnego Śląska, Zagłębia i Wałbrzycha z lat 1975-2012. Na fotografiach widać obiekty przemysłowe, hałdy, robotnicze osiedla i ich mieszkańców.
„Galicja” to seria zdjęć wykonanych w latach 1976-1990. Przedstawiają one rolniczy pejzaż, wsie, małe miasteczka, oraz ich mieszkańców w ubogich regionach Polski południowo-wschodniej.
„Oba cykle opowiadają o relacjach między człowiekiem i jego środowiskiem: miejskim przemysłowym i wiejskim rolniczym” – mówi Michał Cała.
Zdaniem historyka sztuki Marka Janczyka fotografie Cały są piękne i zarazem „niepokojąco autentyczne”. „Sensem tych zdjęć nie jest schlebianie gustom, lecz wyrażanie prawdy o codziennym życiu, w zwyczajnej, pozbawionej marzeń, rzeczywistości” – wyjaśnia historyk sztuki.
Zdaniem historyka sztuki Marka Janczyka fotografie Michała Cały są piękne i zarazem „niepokojąco autentyczne”. „Sensem tych zdjęć nie jest schlebianie gustom, lecz wyrażanie prawdy o codziennym życiu, w zwyczajnej, pozbawionej marzeń, rzeczywistości” – wyjaśnia historyk sztuki.
W jego ocenie na ekspozycji w krakowskim muzeum brak „obiektywnie pięknych i satysfakcjonujących estetycznie kadrów. „Zamiast nich możemy obejrzeć fotografie będące krytycznymi komentarzami odnoszące się do współczesnej egzystencji człowieka” – opisuje historyk sztuki i dodaje, że projekty Cały były już postrzegane jako przygnębiające, budzące niepokój i za to je krytykowano. „Tymczasem są wnikliwym obrazem społeczeństwa” – ocenia Janczyk.
Wystawie towarzyszy album Cały „Śląsk i Galicja”. Promocja publikacji z udziałem autora odbędzie się 16 kwietnia w Muzeum Historii Fotografii. Ekspozycja w Muzeum Historii Fotografii potrwa do 17 kwietnia.
Michał Cała urodził się w 1948 r. w Toruniu, mieszka w Bielsku-Białej. Twórczością fotograficzną zajął się w 1973 r. w trakcie studiów na Politechnice Warszawskiej.
W latach 1977–1995 mieszkał w Tychach i poświęcił się fotografowaniu śląskiego krajobrazu. Jego wystawa "Śląsk" była eksponowana w wielu galeriach w Polsce i za granicą.
W roku 2007 Michał Cała został zaliczony do stu najważniejszych polskich fotografów, działających w ubiegłym stuleciu i wziął udział w wystawie “Polska fotografia w XX wieku” (Warszawa, Wilno).
Drugim ważnym cyklem autora, nad którym pracował w latach 1976-1990, jest seria zdjęć „Galicja”. Zdjęcia z tej serii były pokazane w ramach indywidualnej wystawy „Paysages de Pologne” w Galerie Contraste w Bordeaux w 1985 r.
Za swoją twórczość był wielokrotnie nagradzany. Dwukrotnie otrzymał Grand Prix na Biennale Krajobrazu Polskiego w Kielcach (1979, 1983). Zajął też pierwsze miejsce na konkursie Pilsner IPA (Los Angeles, 2007) w kategorii Industrial. Został też wyróżniony odznaką Zasłużony dla Kultury Polskiej.
O autorze i jego zdjęciach pisała prasa zagraniczna, m.in. „British Journal of Photography” i brytyjski magazyn „Foto8”. (PAP)
bko/