Wystawa „Dom ze snów” w Pałacu Herbsta. Fot. PAP/G. Michałowski
Prywatne życie rodziny znanych łódzkich przemysłowców, zanurzone w klimacie lat 20. XX wieku, przedstawiono na wystawie otwartej w piątek w Pałacu Herbsta w Łodzi. Ekspozycji towarzyszy słuchowisko zrealizowane w Teatrze Polskiego Radia.
Zgodnie z zamierzeniami kuratorek wystawy - Doroty Berbelskiej i Magdaleny Michalskiej–Szałackiej - wystawa "Dom ze snów" nie jest tradycyjną faktograficzno-chronologiczną opowieścią o dziejach rodziny Herbstów, lecz próbą wniknięcia w sferę prywatności, uchwycenia atmosfery i klimatu lat 20. XX wieku. W ekspozycji wykorzystano oryginalne wnętrza pałacu Herbsta, które wypełniono strojami, bibelotami i przedmiotami codziennego użytku przywołującymi tamtą epokę.
Elementem ścieżki dźwiękowej wystawy jest słuchowisko, które napisał, na podstawie scenariusza wystawy opracowanego przez kuratorki, pisarz i dramaturg Andrzej Bart. Pod jego autorskim nadzorem odbyło się nagranie z udziałem wybitnych polskich aktorów, m.in. Grażyny Barszczewskiej, Olgierda Łukaszewicza i Ewy Dałkowskiej, które zrealizowano w Teatrze Polskiego Radia.
Główni bohaterowie słuchowiska to Aleksandra i Leon Herbstowie, którzy zamieszkali w pałacu na Księżym Młynie w latach 20. XX wieku. Leon (1880–1942), syn Matyldy i Edwarda Herbstów, pełnił wysokie funkcje w włókienniczym imperium należącym do spokrewnionych z nim Scheiblerów i Grochmanów. W 1918 roku poślubił w Moskwie Aleksandrę (1889–1971). Częstym gościem w ich domu była matka Leona, Matylda Herbstowa, z domu Scheibler, która słynęła z działalności charytatywnej. Szczególną opieką otaczała szpital pediatryczny Anny Marii w Łodzi, ufundowany przez Herbstów po śmierci ich jedynej córki. Po śmierci męża Matylda mieszkała głównie w rodzinnej willi w Sopocie, ale i ją – dzięki słuchowisku – spotkamy w łódzkim pałacu.
Tłem dla wystawowej opowieści o Herbstach jest Łódź lat 20. XX wieku, miasto w epoce wielkich zmian polityczno-gospodarczych. Łódź ponosiła wówczas konsekwencje nie tylko zniszczeń wojennych w przemyśle włókienniczym, ale też zamknięcia – w następstwie rewolucji październikowej – chłonnych rynków zbytu w Rosji.
Pałac Herbsta, który obecnie stanowi jeden z oddziałów Muzeum Sztuki w Łodzi, został zbudowany w 1875 roku dla przemysłowca Edwarda Herbsta i jego żony Matyldy, córki łódzkiego króla bawełny - Karola Scheiblera. Rezydencja, która znajduje się na terenie zabytkowego zespołu pofabrycznego tzw. Księżego Młyna, to jednopiętrowa, neorenesansowa willa projektu Hilarego Majewskiego, z salą balową i budynkami gospodarczymi. Potomkowie Herbstów mieszkali w niej do 1942 r., kiedy to wyjechali do Wiednia. (PAP)
autorka: Agnieszka Grzelak-Michałowska
agm/aszw/
