„Chronica Polonorum” Macieja Miechowity. Źródło: CBN Polona
Najcenniejsze zabytki historiograficzne, dotyczące dziejów Polski, zaprezentowało Towarzystwo Naukowe Płockie (TNP) na wystawie zorganizowanej tam w ramach obchodów 1050. rocznicy Chrztu Polski. Na ekspozycję składa się ponad 20 starodruków z XV-XVIII wieku.
Otwarta w czwartek wystawa zatytułowana jest „Pomniki dziejów Polski”. Wszystkie prezentowane tam zabytki, w tym pierwsze wydania dzieł średniowiecznych dziejopisów, pochodzą ze zbiorów Biblioteki im. Zielińskich TNP.
„Pokazujemy zabytki piśmiennictwa historycznego z trzech epok: średniowiecza, odrodzenia i baroku. Na dużą uwagę zasługują zwłaszcza dwa egzemplarze kroniki Macieja Miechowity. To wydanie z Krakowa z 1521 r., w którym po raz pierwszy zamieszczono podobizny władców Polski. Zostały one wykonane w technice drzeworytu” – powiedziała podczas otwarcia wystawy jej autorka Agnieszka Ciechomska z TNP. Napisana po łacinie przez Macieja Miechowitę „Chronica Polonorum” obejmuje dzieje Polski od czasów najwcześniejszych do 1506 r.
Wśród prezentowanych na ekspozycji dzieł są także pierwsze drukowane wersje „Roczników, czyli kronik sławnego Królestwa Polskiego" Jana Długosza w dwóch wydaniach z Dobromila z 1615 r. oraz z Lipska z 1711 r., a także „Historia Polonica” Wincentego Kadłubka – wydanie z Dobromila z 1612 r. Na wystawie zobaczyć można też „Kronikę Polską” Marcina Bielskiego wydaną w Krakowie w 1597 r. Wystawa „Pomnik dziejów Polski” będzie otwarta w TNP do 6 maja.
Otwarciu ekspozycji towarzyszył wykład księdza prof. dr hab. Michała Grzybowskiego „Chrzest i początki chrześcijaństwa w Polsce”. „W średniowiecznym piśmiennictwie o Polsce zaczęto wspominać wraz z jej chrztem. Wcześniej nikt o nas specjalnie nie pisał. Dopiero Chrzest Polski sprawił, że zaczęliśmy istnieć w Europie” – powiedział ks. prof. Grzybowski. Przypomniał, że jednym z pierwszych dzieł, gdzie pojawia się nazwa Polski, jest spisany po łacinie ok. 1004 r. przez św. Brunona z Kwerfurtu „Żywot św. Wojciecha”.
TNP to najstarsza tego typu instytucja w Polsce, powstała w 1820 r. Jej założycielami byli rektor Szkoły Wojewódzkiej Płockiej Kajetan Morykoni, biskup płocki i senator Królestwa Polskiego Adam Prażmowski, a także ziemianin, weteran wojen napoleońskich pułkownik Stanisław Dembowski. Od 2004 r. instytucja, prowadzące badania regionalne, organizująca wykłady, odczyty i wystawy, jest organizacją pożytku publicznego.
Należąca do TNP Biblioteka im. Zielińskich jest jedną z siedmiu najstarszych w kraju. Wchodząc w skład 55 placówek tworzących Narodowy Zasób Biblioteczny, posiada status biblioteki naukowej. Jej księgozbiór liczy ponad 403 680 jednostek. Do kolekcji specjalnej należy tam ok. 16 tys. zabytkowych woluminów, z czego w formie cyfrowej zapisano dotychczas 8 700 różnego rodzaju wydawnictw.
W zbiorze specjalnym Biblioteki im. Zielińskich TNP znajdują się m.in.: „Boska Komedia” Dantego Alighieri (1487 r.), „Kronika świata” Wernera Rolewincka (1492 r.) oraz pierwsze wydanie z 1543 r. „De revolutionibus orbium coelestium” Mikołaja Kopernika z 1543 r.
Główne obchody jubileuszowe chrztu Polski z udziałem biskupów i władz państwowych rozpoczną się 14 kwietnia w Gnieźnie uroczystą mszą św. dziękczynną w tamtejszej katedrze. Na wyspie Ostrów Lednicki zabrzmi dzwon Mieszko-Dobrawa, odlany specjalnie na jubileusz. W kolejnych dniach, do 16 kwietnia, miejscem głównych uroczystości będzie Poznań. Tam 15 kwietnia z udziałem prezydenta Andrzeja Dudy zbierze się Zgromadzenie Narodowe. (PAP)
mb/ gma/
