Wystawa "150 lat Sokolstwa Polskiego" w Zakopanem
W 1867 r. we Lwowie zawiązało się Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół”, którego kolejne „gniazda” szybko powstawały na terenie całej ówczesnej Galicji, a także na terenie zaboru pruskiego i rosyjskiego. W Zakopanem od poniedziałku można oglądać wystawę obrazującą 150 lat istnienia Towarzystwa w Polsce.
Na wystawie w zakopiańskiej siedzibie „Sokoła” można oglądać historyczne zdjęcia z działalności Towarzystwa Gimnastycznego, oraz zapoznać się z jego historią.
Jak wyjaśnił PAP prezes zakopiańskiego gniazda „Sokoła” Stanisław Marduła, polskie Towarzystwo Gimnastyczne było wzorowane na pierwszej organizacji Sokolskiej powstałej w 1862 r. w czeskiej Pradze.
„+Sokół+ powstał jako organizacja panslawistyczna, mająca na celu podnoszenie tężyzny fizycznej, ale także rozbudzenie ducha narodowego. W Czechach Sokolnicy zwracali się do siebie per: brat i siostra, tak jak w zakonach i tak też było w naszym pierwszym statucie, że gniazda Sokolskie będą organizowane na wzór zakonów rycerskich” – powiedział Marduła.
Gniazda Sokolskie na terenie okupowanej Rzeczpospolitej zaczęły się dość szybko rozrastać, przede wszystkim w na terenie Galicji, a później na ziemiach zaboru pruskiego - w 1884 r. w Inowrocławiu, a już na początku dwudziestego wieku w zaborze rosyjskim.
Na terenie Galicji Sokolnie powstawały nie tylko w dużych miastach, ale także w małych miasteczkach. Jednym z pierwszych gniazd „Sokoła” było Zakopane, które wówczas było małą wsią. Do powstania gniazda walnie przyczynił się hrabia Władysław Zamoyski ofiarując między innymi grunt pod siedzibę.
„W Galicji panowała duża autonomia. Tutaj było spore zaangażowanie niepodległościowe członków Towarzystwa Gimnastycznego. Tutaj też zrodziła się idea ruchu niepodległościowego, patriotycznego pod egidą +Sokoła+, a jego członkowie byli wychowywani w dyscyplinie, honorze i szacunku dla Polski” – opowiadał Marduła.
Po wybuchu pierwszej wojny światowej szeregi Legionów Polskich i Armii Hallera w dużej mierze zasili członkowie TG „Sokół”, a w czasie II wojny światowej brali oni udział w walkach na wszystkich frontach.
Po II wojnie światowej Towarzystwa działały tylko na emigracji w Anglii, Francji i USA. Pierwsze TG „Sokół” w kraju odrodziły się w 1989 r. w Warszawie, Inowrocławiu, Gniewkowie, Bydgoszczy i Poznaniu.(PAP)
autor: Szymon Bafia
edytor: Paweł Tomczyk
szb/ pat/
