Wystawę zdjęć i pocztówek sprzed ponad stu lat z widokami stolicy Małopolski można od wtorku oglądać w galerii Stradomskiego Centrum Dialogu w Krakowie. Wśród kilkuset prac szczególne miejsce zajmują te poświęcone jubileuszowi 500-lecia odnowienia Akademii Krakowskiej w 1900 r.
Fotografie i okolicznościowe kartki pocztowe z tego czasu mają nawiązywać do obchodzonego w tym roku 650-lecia Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Prezentowane prace pochodzą m.in. z kolekcji hematologa, prof. Aleksandra Skotnickiego oraz ze zbiorów Muzeum Historycznego Miasta Krakowa i Muzeum UJ.
Jak opisywał prof. Skotnicki, 114 lat temu w stolicy nieistniejącego państwa odbyła się doniosła uroczystość odnowienia Akademii Krakowskiej. „Upamiętniała ona rocznicę uczelni, ale miała także charakter ogólnonarodowy. Była świętem wszystkich ziem pod zaborami i ściągnęła wielu wybitnych ludzi z Europy i świata” – mówił profesor.
Główne obchody 500-lecia odnowienia uczelni rozpoczęły się w środę 6 czerwca. Rankiem tego dnia w Katedrze Wawelskiej rektor Stanisław Tarnowski i senat uczelni złożyli wieńce na grobach założycieli Akademii Krakowskiej. Po południu 2 tys. osób wzięło udział w uroczystym raucie urządzonym w Sukiennicach przez zarząd miasta.
Następnego dnia rano sprzed Collegium Novum wyruszył pochód na Rynek w kierunku kościoła Mariackiego. Na czele korowodu – jak relacjonowało wydarzenie ówczesne krakowskie pismo „Czas” – szła młodzież studencka z różnych miast Polski oraz z zagranicy. Następnie kroczyli przedstawiciele szkół ludowych, gimnazjów, doktorowie UJ, urzędnicy miejscy i prezydent miasta Józef Friedlein. Potem szli rektorzy z miast austro-węgierskich, a także z Glasgow, Oxfordu, Cambridge, Edynburga, Londynu, Kopenhagi, Uppsali, Kijowa, Bukaresztu, Lundu, Lozanny, Berlina, Genewy, Petersburga; a z USA rektorzy z Waszyngtonu, Buffalo i Baltimore. Ze Lwowa przybyło 43 profesorów. W korowodzie nie zabrakło arystokracji polskiej.
Przy dźwiękach hejnału mariackiego członkowie pochodu weszli do kościoła, aby wziąć udział w mszy św. W czasie nabożeństwa odczytano także list papieża Leona XIII z błogosławieństwem dla uniwersytetu i jego rektora.
Następnie goście przeszli do akademickiego kościoła św. Anny, który został zamieniony w salę posiedzeń. Na podniesieniu w nawie głównej zasiadły władze uczelni, dostojnicy państwowi i kościelni, przedstawiciele zagranicznych uczelni. Doktorat honoris causa otrzymało wówczas 71 osób. Potem ok. 500 zagranicznych gości wzięło udział w uczcie wydanej przez rektora w gmachu Sokoła przy ul. Wolskiej. Wieczorem w Teatrze Miejskim wystawiono „Odprawę posłów greckich”, a o północy w Hotelu Saskim odbył się bankiet studencki.
Jak zauważył obecny rektor UJ Wojciech Nowak, od 114 lat wiele się zmieniło, jednak tradycja pozostała. „Mamy inne realia, ale jubileusz rozpoczniemy mszą świętą na Wawelu, gdzie złożymy kwiaty na grobach naszych fundatorów, stamtąd przejdziemy w pochodzie do Auditorium Maximum. Tu 1,2 tys. osób będzie mogło wziąć udział w uroczystym posiedzeniu senatu” – mówił rektor i dodał, że w uroczystościach majowych weźmie udział nie tylko prezydent Rzeczpospolitej Bronisław Komorowski, ale też przewodniczący Unii Europejskiej Jose Barroso. „Żyjemy w wolnym kraju, jesteśmy 10 lat w Unii Europejskiej, nasza rola w tej przestrzeni uniwersyteckiej w Europie jest adekwatna do pozycji uniwersytetu” – podkreślił rektor.
Zdaniem prezydenta Krakowa Jacka Majchrowskiego o losach Krakowa zawsze decydowały dwa ośrodki: Wawel i Uniwersytet Jagielloński. Ich rola była szczególna w czasie zaborów. „Przyjeżdżała tu znaczna część osób z innych zaborów, aby zobaczyć Kraków, Wawel, uniwersytet – bo to było coś, co łączyło, pokazywało polskość” – powiedział.
Na czynnej do końca maja wystawie są też pocztówki z architekturą Krakowa, jakie krakowianie i turyści wysyłali bliskim za granicę. Nie zabrakło zdjęć portretów profesorów UJ i pieczęci uniwersyteckich – w tym fotografii dzieł Jana Matejki,.
Ekspozycja prezentuje także litografie malarzy Stanisława Tondosa i Wojciecha Kossaka oraz miniatury autorstwa Artura Szyka. (PAP)
bko/ abe/
