Wystawa Robert Oszek
Wystawę poświęconą Robertowi Oszkowi – bohaterowi wojny polsko-bolszewickiej i III powstania śląskiego - otwarto w poniedziałek w Zabrzu. Jak zapowiada IPN, który przygotował ekspozycję, to pierwsze z serii wydarzeń z okazji setnych rocznic powstań śląskich.
Autorem scenariusza wystawy pt. „Robert Oszek (1896-1938)- żołnierz Niepodległej” jest Zbigniew Gołasz z Oddziałowego Biura Edukacji Narodowej IPN w Katowicach. Na ekspozycję przed budynkiem kopalni Guido składa się dziewięć paneli, na których znalazły się reprodukcje fotografii i zdjęć pozyskanych z kilku instytucji. Organizatorami wystawy są Muzeum Górnictwa Węglowego oraz IPN w Katowicach.
Dyrektor oddziału IPN w Katowicach Andrzej Sznajder zaznaczył, że pracownikom Instytutu zależało, by wystawa poświęcona Oszkowi była po raz pierwszy prezentowana właśnie w Zabrzu – mieście, w którym urodził się ten bohater. „Ten fakt tworzy bardzo ważny kontekst dla całej historii, którą jest jego biografia, ale też historia Śląska i historia Polski w pierwszej połowie XX wieku” - wskazał Sznajder.
Jak przekonywał Oszek był postacią wyjątkową, wybitną, człowiekiem wielkiej odwagi, ale też jest reprezentantem wielu powstańców, którzy walczyli o przyłączenie Śląska do Polski. Sznajder zaznaczył, że poniedziałkowy wernisaż jest początkiem serii wydarzeń, przygotowywanych z okazji setnych rocznic powstań śląskich.
Zbigniew Gołasz dodawał, że Oszek nie był postacią krystaliczną, lecz osobą z krwi i kości. „To była marzyciel, postać tak samo barwna, jak i tragiczna. Kiedy już zrealizował swoje marzenia, nie potrafił się już odnaleźć” - mówił Gołasz. Jak dodał, Oszek marzył o tym, by wyrwać się z przemysłowego Zabrza i zostać marynarzem, a potem - o wolnej Polsce.
Robert Oszek urodził się w 1896 r. w Zabrzu, miejscowości, w której w 1903 r. Wojciech Korfanty zwyciężył w wyborach do parlamentu niemieckiego. Ich drogi w przyszłości się przecięły. Oszek pochodził z polskiej rodziny górniczej.
Jako nastoletni chłopiec, by spełnić marzenia o egzotycznych podróżach, uciekł z domu i zaciągnął się na okręt wielorybniczy. Następnie rozpoczął służbę w marynarce cesarskiej, biorąc udział w niemieckiej ekspedycji do Meksyku i Haiti. Podczas I wojny światowej odznaczony został za męstwo krzyżem Żelaznym II i I klasy.
Następnie zdezerterował z armii niemieckiej by zaciągnąć się do polskiej marynarki wojennej. Walczył przeciwko bolszewikom we flotylli pińskiej i dnieprzańskiej. Został odznaczony dwukrotnie Krzyżem Walecznych oraz krzyżem Virtuti Militari.
Podczas III powstania śląskiego utworzył oddział szturmowy marynarzy, wyposażony w samochód pancerny „Korfanty”. „Zdaniem niektórych, jego odwaga i bohaterstwo w krytycznych momentach niemieckiej kontrofensywy zadecydowały o powstrzymaniu natarcia, a tym samym sukcesie powstania” - wskazują przedstawiciele IPN.
Na polecenie Korfantego Oszek stłumił bunt w dowództwie grupy „Wschód”, aresztując jego przywódców. Za działalność na Górnym Śląsku został dwukrotnie odznaczony Krzyżem Walecznych i ponownie przedstawiony do odznaczenia krzyżem Virtuti Militari. Zmarł w 1938 r. w Katowicach.
Wystawa będzie prezentowana do 22 kwietnia.(PAP)
autor: Krzysztof Konopka
kon/ agz/
