Wystawa o historii, tradycjach i współczesności polskich Tatarów będzie promować tę społeczność w krajach muzułmańskich. To wspólna inicjatywa Ministerstwa Spraw Zagranicznych, Muzułmańskiego Związku Religijnego w RP oraz Muzeum Podlaskiego w Białymstoku.
Wystawa "Tradycje i współczesność Tatarów – polskich muzułmanów" zostanie pokazana w Astanie (Kazachstan), Ankarze (Turcja) oraz Doha (Katar).
Ekspozycja powstała na zamówienie Ministerstwa Spraw Zagranicznych – powiedziała PAP Barbara Pawlic-Miśkiewicz z Muzułmańskiego Związku Religijnego (MZR) w RP. Dodała, że to reedycja wystawy zorganizowanej przed laty przez związek i Muzeum Podlaskie. Obecna ma nową szatę graficzną, zaktualizowane treści oraz materiał fotograficzny.
Zdaniem Pawlic-Miśkiewicz dzięki współpracy z ministerstwem, polskie placówki dyplomatyczne, działające w krajach muzułmańskich, będą mogły wykorzystywać ją w swoich działaniach promocyjnych, ukazując Polskę – jak dodała - jako kraj zamieszkany od ponad sześciuset lat przez Tatarów - polskich wyznawców islamu. "To też pokazywanie Polski poprzez jej bogactwo historyczne, różnorodność etniczną, wyznaniową" - podkreśliła Pawlic-Miśkiewicz.
"Wystawa to świetny punkt nawiązywania nowych kontaktów czy znajdywania tych stycznych między - komuś by się mogło wydawać - tak dalekim krajem ze środkowej Europy, a krajem muzułmańskim" - powiedziała. Dodała, że dla wielu osób będzie to zapewne pierwsze zetknięcie się z tym tematem.
Na 20 planszach można zapoznać się z historią osadnictwa Tatarów na ziemiach polskich, w tym o udziale Tatarów w działaniach polskiego wojska. Są też informacje o religii, ważnych zwyczajach i tradycjach tatarskich. Ukazane zostało również współczesne życie polskich Tatarów.
Na potrzeby wystawy wykorzystano eksponaty i fotografie z zasobów MZR i Muzeum Podlaskiego oraz ze zbiorów Narodowego Archiwum Cyfrowego. Są tu fotografie ważnych postaci historycznych, można zobaczyć jak wyglądają chamaiły, czyli tatarskie modlitewniki, zabytkowe drewniane meczety w Bohonikach i Kruszynianach czy tradycyjne potrawy. To także fotografie ze spotkań przedstawicieli społeczności tatarskiej m.in. z kolejnymi prezydentami Polski.
"To, co było ważne, jeśli chodzi o treść i tekst, to chcieliśmy wczuć się w odbiorcę zupełnie obcego kulturowo i historycznie i wybrać to, co jest najbardziej emblematyczne dla kultury i historii polskich Tatarów" – powiedziała Pawlic-Miśkiewicz.
Wystawa dostępna jest też w wersji internetowej, na stronie Biblioteki Tatarskiej, prowadzonej przez MZR.
Tatarzy to jedna z najmniejszych grup etnicznych w Polsce, ale ich historia na ziemiach dawnej Rzeczpospolitej liczy ponad 600 lat. Jako datę dobrowolnego osadnictwa tatarskiego w Wielkim Księstwie Litewskim i Rzeczypospolitej Jan Długosz podaje rok 1397. Na ziemie polskie Tatarzy przynieśli ze sobą islam. Już w XVI-XVII wieku zatracili jednak swój język i wiele obyczajów, a nazwiska rodowe uległy spolszczeniu.
Ilu jest obecnie Tatarów w Polsce, dokładnie nie wiadomo. W środowisku tej mniejszości działa Muzułmański Związek Religijny w RP oraz Związek Tatarów Polskich. Ten pierwszy liczbę polskich muzułmanów, w większości właśnie pochodzenia tatarskiego, szacuje na ok. 5 tys. osób. (PAP)
autor: Sylwia Wieczeryńska, Robert Fiłończuk
swi/ rof/ mkr/