5 września 1944 roku do niemieckiego obozu Auschwitz dotarł transport z Żydami z okupowanej Holandii. Wśród deportowanych była 15-letnia Anna Frank z rodzicami i siostrą. Napisany przez nią dziennik jest jednym z najcenniejszych świadectw Holokaustu. Anna Frank urodziła się w 1929 roku we Frankfurcie nad Menem, w żydowskiej rodzinie od wielu pokoleń mieszkającej w Niemczech. Po dojściu Hitlera do władzy w roku 1933 jej rodzice Otto i Edith z Anną oraz siostrą Margot - uciekli do Amsterdamu.
W 1940 roku Niemcy zajęli Holandię i rozpoczęli prześladowanie Żydów. Dwa lata później Margot została wezwana do stawienia się w obozie pracy przymusowej w Niemczech. Rodzina postanowiła się ukryć. Kryjówką stała się opuszczona oficyna kamienicy w Amsterdamie. Frankom pomagało kilku byłych pracowników biura Otta.
Ukrywająca się Anna prowadziła dziennik. Zapiski wpisywane były w formie listów do nieistniejącej przyjaciółki Kitty. Ostatni z nich nosił datę 1 sierpnia 1944 roku. Powstał na trzy dni przed aresztowaniem wskutek donosu.
„Nie jestem bogata, nie mam pieniędzy ani dóbr ziemskich, nie jestem ładna, nie jestem inteligentna, nie jestem mądra, ale jestem i będę szczęśliwa! Mam szczęśliwą naturę, kocham ludzi, nie jestem podejrzliwa i chcę widzieć ich wszystkich razem ze mną szczęśliwych” – napisała w swym dzienniku 15-latka. Podkreśliła też, że mimo wszystko nadal wierzy, iż ludzie są w głębi serca naprawdę dobrzy.
Po zatrzymaniu Frankowie trafili do obozu zbiorczego w Westerbork na terenie okupowanej Holandii. Stamtąd Anna i jej rodzina oraz inni Żydzi zostali 3 września deportowani do Auschwitz. To był ostatni transport z okupowanej Holandii w ramach hitlerowskiej akcji "ostatecznego rozwiązania kwestii żydowskiej". W wagonach było 1019 Żydów, w tym 79 dzieci. 5 września dotarli do Auschwitz II-Birkenau. Po selekcji na rampie Niemcy zgładzili w komorach gazowych 549 osób. Rodzina Franków została skierowana do obozu.
Holokaust przeżył jedynie ojciec Otto, którego oswobodziła z Auschwitz Armia Czerwona 27 stycznia 1945 roku. Matka zmarła w obozie krótko przed wyzwoleniem. Anna i siostra Margot zostały przeniesione w październiku 1944 roku do obozu Bergen-Belsen, gdzie zmarły na tyfus w marcu 1945 roku.
Dziennik Anny Frank ukazał się po raz pierwszy w 1947 roku. Do dziś przetłumaczono go na około 70 języków.
Obóz w Westerbork w latach 1939-1941 funkcjonował jako holenderski obóz internowania dla żydowskich uchodźców z Niemiec i innych krajów. Po przejęciu go przez Niemców w latach 1942-1944 deportowano stamtąd do miejsc zagłady około 100 tysięcy osób, z czego 54 930 Żydów do Auschwitz. Około 5 tysięcy Żydów deportowano do Auschwitz także poprzez obóz koncentracyjny Herzogenbusch. (PAP)
szf/ abe/
