Abp Adam Sapieha, ok. 1930 r. Źródło: Wikipedia Commons
78 lat temu z inicjatywy metropolity krakowskiego abp. Adama Sapiehy przeprowadzona została pierwsza akcja pomocy więźniom Auschwitz. Z okazji Bożego Narodzenia ok. 6 tys. z nich otrzymało jednokilogramowe paczki, które do obozu docierały jeszcze po Nowym Roku.
Historię akcji opisała historyk z Muzeum Auschwitz Danuta Czech w „Kalendarium wydarzeń w KL Auschwitz”. Pod datą 19 grudnia 1940 r. zapisała, że abp Sapieha przesłał do oświęcimskiej parafii pismo adresowane do komendantury obozu koncentracyjnego Auschwitz. Prosił w nim o zgodę na odprawienie w Boże Narodzenie mszy św. dla więźniów wyznania rzymskokatolickiego.
Księża Władysław Grohs de Rosenburg i Rudolf Schmidt z listem metropolity udali się do komendanta Rudolfa Hoessa. Przyjął on duchownych, przeczytał list, ale odmówił spełnienia prośby. Tłumaczył, że nie przewiduje tego regulamin obozu koncentracyjnego. Zgodził się natomiast na sporządzenie i przesłanie 1-kg paczek żywnościowych dla wszystkich więźniów, których było wtedy w obozie ok. 6 tys. Polecił przesłać je pocztą.
Po uzyskaniu zezwolenia duchowni rozpoczęli zbiórkę pieniędzy i darów od mieszkańców Oświęcimia i okolic. Z uzyskanych datków i funduszu przeznaczonego na ten cel przez abp. Sapiehę sporządzono paczki i sukcesywnie przesyłano je do obozu. Niektórzy więźniowie otrzymali je już po Nowym Roku.
Ks. Władysław Grohs de Rosenburg w kolejnych latach był mocno zaangażowany w pomoc więźniom, a także działalność ruchu oporu. Pod pseudonimem Feliks Skarga pełnił funkcję kapelana okręgu śląskiego Armii Krajowej. Prowadził m.in. akcje charytatywne dla więźniów Auschwitz i ułatwiał nawiązywanie łączności z rodzinami. Za działalność konspiracyjną był dwukrotnie aresztowany przez gestapo: w lipcu 1942 oraz 10 listopada 1944 r. Trafił do Auschwitz, a następnie do Mauthausen. Tam doczekał wolności. Zmarł w 1977 r.
Ks. Rudolf Schmidt po wojnie, w latach 1947–1951, był kapelanem i sekretarzem kard. Adama Sapiehy.
Niemcy założyli obóz Auschwitz w 1940 r., aby więzić w nim Polaków. Auschwitz II-Birkenau powstał dwa lata później. Stał się miejscem zagłady Żydów. W kompleksie obozowym funkcjonowała także sieć podobozów. W Auschwitz Niemcy zgładzili co najmniej 1,1 mln ludzi, głównie Żydów, a także Polaków, Romów, jeńców sowieckich i osób innej narodowości. (PAP)
autor: Marek Szafrański
szf/aszw/
