Artysta plastyk i działacz niepodległościowy Adam Macedoński otrzymał w środę honorowe obywatelstwo Krakowa. Podczas uroczystości prezydent miasta Jacek Majchrowski podkreślił, że Macedoński to człowiek - legenda, tytan pracy, symbol patriotyzmu i odwagi.
Rada Miasta Krakowa we wrześniu jednomyślnie zdecydowała o przyznaniu Macedońskiemu honorowego obywatelstwa, nagradzając go w ten sposób za działalność opozycyjną, odwagę i popularyzowanie historii.
„Wymienienie jednym tchem wszystkich zasług i dokonań Adama Macedońskiego jest niewykonalne. Aby opowiedzieć przyszłym pokoleniom o życiorysie naszego honorowego obywatela, jego patriotyzmie, o tym, jakim jest wielkim autorytetem trzeba by zapełnić grubą książkę” – mówił przewodniczący Rady Miasta Krakowa Bogusław Kośmider.
Jacek Majchrowski zauważył, że tytuł honorowego obywatela Krakowa otrzymuje „wyjątkowy artysta i wyjątkowy człowiek”. „Adam Macedoński jest żywym pomnikiem najnowszej historii Polski, jednym z tych krakowian, którzy symbolizują najważniejsze wartości: patriotyzm, odwagę, wierność i lojalność wobec Ojczyzny” - podkreślił prezydent.
Przypomniał, że w dziejach powojennej polskiej opozycji nie ma takiego rozdziału, którego nie współtworzyłby Adam Macedoński. Jak dodał, był on m.in. wśród współpracowników Studenckiego Komitetu Solidarności, Ruchu Obrony Praw Człowieka i Obywatela, wśród sygnatariuszy Konfederacji Polski Niepodległej i kurierów przemycających z paryskiej „Kultury” emigracyjne wydawnictwa.
Adam Macedoński: "Dziękuje Bogu, że w niezłej kondycji dożyłem takiego szczęśliwego momentu, że otrzymałem ten ważny tytuł i znalazłem się w tak zaszczytnym gronie. Nie wiem, czy jestem w ogóle godny. Jestem szczęśliwy”.
„Adam Macedoński – tytan pracy – był zawsze obecny tam, gdzie działo się coś ważnego. Odwaga, upór, żelazna wola zdawały się go nie opuszczać. Zbierał materiały o desperackim samospaleniu Ryszarda Siwca w czasie dożynek 1968 roku i uczestniczył w demonstracjach po śmierci Stanisława Pyjasa. Nie zaprzestawał prób ujawniania kłamstwa na temat rzeczywistych sprawców zamordowania polskich oficerów w Katyniu” – podkreślił Majchrowski.
Dodał, że sprawa mordu katyńskiego była dla Macedońskiego najważniejsza, doprowadził on do utworzenie konspiracyjnego Instytutu Katyńskiego i założył pierwszą z Rodzin Ofiar Katynia.
Sam Adam Macedoński powiedział: "Dziękuje Bogu, że w niezłej kondycji dożyłem takiego szczęśliwego momentu, że otrzymałem ten ważny tytuł i znalazłem się w tak zaszczytnym gronie. Nie wiem, czy jestem w ogóle godny. Jestem szczęśliwy”. Jak podkreślił, chciałby zebrać w Krakowie całą dokumentację dotyczącą zbrodni katyńskiej, która znajduje się w polskich zasobach i w archiwach polonijnych.
Honorowe obywatelstwo Krakowa jest przyznawane od 1850 r. Po 1989 r. otrzymali je m.in.: Sławomir Mrożek, Lech Wałęsa, Margaret Thatcher, Czesław Miłosz, Ronald Reagan, Siergiej Kowaliow, Stanisław Lem, Wisława Szymborska, Ryszard Kaczorowski, Zbigniew Brzeziński, Jan Nowak-Jeziorański, kard. Stanisław Dziwisz, Władysław Bartoszewski, Krzysztof Penderecki i Ryszard Horowitz.
Adam Macedoński urodził się w 1931 r. we Lwowie. Po zajęciu w 1939 r. Kresów przez wojska sowieckie przedostał się z rodziną do Krakowa. W 1946 r., będąc uczniem gimnazjum im. Witkowskiego w Krakowie, wstąpił do Narodowego Ruchu Oporu (podległego Ruchowi Oporu AK). W 1946 r. brał udział w demonstracji z okazji święta 3 Maja i w strajku szkolnym. Pod koniec października został aresztowany, uciekł i ukrywał się. Po ogłoszeniu amnestii w marcu 1947 r. wrócił do Krakowa.
Ukończył Liceum Sztuk Plastycznych. Z przyczyn ekonomicznych przerwał studia na Akademii Sztuk Pięknych. Budował Nową Hutę. Pracował jako brakarz, dekorator, magazynier, laborant fotograficzny. Zaczął drukować w prasie swoje rysunki. W 1956 r. działał w Studenckim Komitecie Rewolucyjnym na Politechnice Krakowskiej, organizując pomoc dla powstańców w Budapeszcie. W kwietniu 1960 r. brał udział w obronie krzyża w Nowej Hucie.
Dzięki poleceniu Sławomira Mrożka zamieszkał w Domu Literatów przy ul. Krupniczej 22. Urządzał tam ze Stanisławem Czyczem cotygodniowe spotkania literackie dla młodzieży twórczej, przypominał o zbrodni katyńskiej i wywózkach Polaków na Sybir.
W 1968 r. przemycał z Zachodu literaturę imigracyjną, a z Czechosłowacji przywoził do redakcji paryskiej "Kultury" publikacje wydawane w czasie Praskiej Wiosny. Założył w Krakowie Międzynarodowe Studio Folk Songu, kultywujące kulturę ludową i propagujące prawa człowieka. Współpracował z Komitetem Obrony Robotników, Studenckim Komitetem Solidarności, Ruchem Obrony Praw Człowieka i Obywatela, później także z Konfederacją Polski Niepodległej.
W lutym 1978 r. założył wraz ze Stanisławem Torem i Andrzejem Kostrzewskim konspiracyjny Instytut Katyński, który gromadził dokumentację, wydawał "Biuletyn Katyński" i książki o problematyce katyńskiej, organizował prelekcje, a po roku 1989 także konkursy i wystawy. Swoje zbiory historyczne przekazał Fundacji Centrum Dokumentacji Czynu Niepodległościowego.
W 2007 r. został odznaczony przez prezydenta Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski, a w 2011 r. IPN przyznał mu tytuł „Kustosza Pamięci Narodowej”.(PAP)
wos/ par/
