IPN apeluje o uczczenie ofiar stanu wojennego poprzez zapalenie w oknach świecy wieczorem 13 grudnia. Inicjatywa jest częścią akcji społecznej, w ramach której Instytut planuje m.in. prezentacje multimedialne, pokazy filmów, wystawy i spotkania.
"Światło Wolności", o którego zapalenie zwraca się IPN w 33. rocznicę wprowadzenia stanu wojennego, nawiązuje do gestu papieża Jana Pawła II i prezydenta USA Ronalda Reagana, którzy w grudniu 1981 r. w ten sposób przypominali o Polsce.
Akcję "Ofiarom stanu wojennego. Zapal Światło Wolności" honorowym patronatem objął prezydent Bronisław Komorowski. "13 grudnia zapalając +Światło Wolności+ ponownie oddamy hołd wszystkim ofiarom stanu wojennego – śmiertelnie pobitym w starciach z milicją, internowanym, zwolnionym z pracy, relegowanym z uczelni oraz zmuszonym do emigracji z powodów politycznych. Tego wieczoru także będziemy myślami z tymi, którzy obecnie pragną wolności i walczą o nią" – napisał w liście do prezesa IPN Łukasza Kamińskiego zastępca szefa Kancelarii Prezydenta Sławomir Rybicki.
Prezes Instytutu zwrócił się również do samorządowców – marszałków województw, prezydentów i burmistrzów miast w całej Polsce o udział w akcji społecznej poprzez zapalenie świeczek w oknach urzędów oraz wyświetlenie w przestrzeni publicznej miast specjalnie przygotowanej prezentacji multimedialnej. Gesty te mają przypomnieć "o wspólnych ideałach wolności, demokracji i prawdy niezależnie od czasu i warunków politycznych".
W Warszawie prezentacja multimedialna ma być wyświetlana 12 i 13 grudnia od godz. 17 do północy na wieżach warszawskiego kościoła św. Stanisława Kostki. Tworzyć ją będzie symbol akcji, czyli zapalona świeca oraz lista nazwisk ofiar stanu wojennego wraz z ich portretami.
Jak podkreślają przedstawiciele IPN miejsce to jest symboliczne, ponieważ w tym kościele msze św. za ojczyznę odprawiał ks. Jerzy Popiełuszko. W październiku minęła 30. Rocznica zamordowania kapelana warszawskiej Solidarności przez SB.
Sławomir Rybicki: 13 grudnia zapalając Światło Wolności ponownie oddamy hołd wszystkim ofiarom stanu wojennego – śmiertelnie pobitym w starciach z milicją, internowanym, zwolnionym z pracy, relegowanym z uczelni oraz zmuszonym do emigracji z powodów politycznych. Tego wieczoru także będziemy myślami z tymi, którzy obecnie pragną wolności i walczą o nią.
Od 12 grudnia przed Urzędem Dzielnicy Bemowo będzie prezentowana wystawa plenerowa PIN "586 dni stanu wojennego". Będzie można na niej zobaczyć fotografie, ulotki, prasę opozycyjną i rysunki satyryczne przybliżające sytuację polityczną i społeczną podczas stanu wojennego.
W Warszawie i innych miastach 12 grudnia o godz. 22 w kinach sieci Ciemna City odbędą się maratony filmowe. Będzie podczas nich można obejrzeć filmy "Bez końca" Krzysztofa Kieślowskiego, "Popiełuszko. Wolność jest w nas" Rafała Wieczyńskiego oraz "80 milionów" Waldemara Krzystka. Bezpłatne bilety, których liczba jest ograniczona, można otrzymać w wybranych siedzibach PIN i w kasach kin.
13 grudnia mieszkańcy stolicy będą mogli również odbyć przejażdżkę zabytkowym Ikarusem 280 z pl. Konstytucji na trasie przybliżającej miejsca związane ze stanem wojennym. Objazdowi będzie towarzyszył komentarz historyczny i koncert piosenek opozycyjnych.
Tego samego dnia wieczorem w warszawskim Centrum Edukacyjnym Przystanek Historia zaplanowano koncert poetycki upamiętniający wprowadzenie stanu wojennego, podczas którego zabrzmią m.in. utwory Przemysława Gintrowskiego i Jacka Kaczmarskiego.
Akcja "Ofiarom stanu wojennego. Zapal Światło Wolności" odbędzie się również w innych miastach. W jej ramach zaplanowano m.in. wystawy, warsztaty, konkursy i lekcje historyczne dla młodzieży, a także gry miejskie, spotkania i prelekcje poświęcone stanowi wojennemu.
Stan wojenny został wprowadzony 13 grudnia 1981 r. Tego dnia od rana Polskie Radio i Telewizja Polska nadawały wystąpienie gen. Wojciecha Jaruzelskiego, w którym informował on Polaków o ukonstytuowaniu się Wojskowej Rady Ocalenia Narodowego (WRON) i wprowadzeniu na mocy dekretu Rady Państwa stanu wojennego na terenie całego kraju.
Jeszcze 12 grudnia przed północą rozpoczęły się zatrzymywania działaczy opozycji i Solidarności. W ciągu kilku dni w 49 ośrodkach internowania umieszczono około 5 tys. osób. W ogromnej operacji policyjno-wojskowej użyto w sumie 80 tys. żołnierzy, 30 tys. milicjantów, 1750 czołgów, 1900 wozów bojowych i 9 tys. samochodów. (PAP)
Kan/ dym/
