Archiwum Biura Odbudowy Stolicy na liście "Pamięć Świata" UNESCO

Poinformowali o tym w czwartek przedstawiciele Archiwum m.st Warszawy, gdzie Archiwum BOS jest przechowywane.

Decyzję w sprawie wpisania na listę Programu "Pamięć Świata" UNESCO Archiwum BOS podjęła dyrektor generalna UNESCO Irina Bokova na podstawie rekomendacji Międzynarodowego Komitetu Doradczego Programu, obradującego w maju w Manchesterze.

Program "Pamięć Świata" powstał w 1992 r. Ma na celu ochronę i upowszechnianie dziedzictwa dokumentacyjnego, a także podnoszenie świadomości jego znaczenia. Na utworzonej w 1997 r. międzynarodowej liście Programu znajdują się dokumenty uznane przez międzynarodowych ekspertów za najcenniejsze, stanowiące świadectwo istotnych wydarzeń w dziejach świata. Lista obejmuje obecnie 238 wpisów zgłoszonych przez ponad 80 krajów. Znajdują się wśród nich m.in. Biblia Guttenberga, IX Symfonia Ludwiga van Beethovena i spuścizna Johanna Wolfganga Goethego.

Archiwum Biura Odbudowy Stolicy to zbiór liczący 14 tys. jednostek archiwalnych, na który składa się dokumentacja wytworzona w latach 1945–1953 przez Biuro Odbudowy Stolicy, Warszawską Dyrekcję Odbudowy, Wydział Architektury Zabytkowej BOS i Urząd Konserwatorski. Są to m.in. fotografie, dokumenty inwentaryzacyjne i mapy obrazujące skalę zniszczeń Warszawy dokonanych podczas II wojny oraz plany i projekty odbudowy ukazujące działania, jakie podjęto, by po wojnie podnieść miasto z ruin.

Dokumenty Archiwum BOS są niepowtarzalnym źródłem historycznym, dokumentującym zakres podjętych prac, dokonanej rekonstrukcji Warszawy, szczególnie jej historycznej dzielnicy - Starego Miasta. W 1980 r. Starówkę wpisano na Światową Listę Dziedzictwa Kulturowego i Naturalnego UNESCO jako unikatowe dzieło konserwatorskie i architektoniczne.

Wcześniej na listę UNESCO wpisano już dziewięć polskich obiektów. Są to: rękopis dzieła Mikołaja Kopernika "De revolutionibus", akt Konfederacji Generalnej Warszawskiej z 1573 roku, rękopisy Fryderyka Chopina, Archiwum Ringelbluma ze zbiorów Żydowskiego Instytutu Historycznego, kodeks supraski, tablice 21 postulatów gdańskich z sierpnia 1980 roku, archiwum Komisji Edukacji Narodowej, archiwum Radziwiłłów oraz Księgozbiór Nieświeski.

"W 2009 i 2010 r. dzięki dotacji Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego Archiwum Państwowe m.st. Warszawy wspólnie ze Stowarzyszeniem Przyjaciół naszego archiwum w celu ochrony i usprawnienia udostępniania akt, przeprowadziło konserwację i digitalizację ponad 11 tys. stron dokumentów wytworzonych w wyniku działalności Biura Odbudowy Stolicy. Cyfrowe kopie dokumentacji dostępne są w pracowni naukowej archiwum, a od dzisiaj dostępne są także pod adresem www.szukajwarchiwach.pl. W kwietniu nasza placówka złożyła także wniosek do resortu kultury o dotacje na dalszą digitalizację Archiwum BOS" - mówił podczas czwartkowej konferencji prasowej dyrektor Archiwum Państwowego m.st. Warszawy Ryszard Wojtkowski.

W ramach pierwszego etapu digitalizacji akt BOS cyfryzacji poddano materiały wytworzone przez Wydział Inwentaryzacji i Statystyki Biura Odbudowy Stolicy zawierające m.in. opisy poszczególnych budynków, których inwentaryzacja została przeprowadzona zimą 1945 roku m.in. dzięki studentom, którzy chodzili po mieście i opisywali stan każdego z budynków.

"Dzięki ich pracy mamy informacje na temat zawartości każdej z budowli - czy miały ściany i dachy, o stanie zachowania stropów, a także pierwsze uwagi na temat odbudowy budynków. W niektórych materiałach znajdują się również informacje na temat ilości izb czy mieszkańców. Często zawierają także dane o numerach hipotecznych, co pomaga obecnie w ustaleniu położenia danej nieruchomości. Materiały te są bardzo cenne i zostały wytypowane do pierwszego etapu, ponieważ były pisane ołówkiem, na kiepskiej jakości papierze, a w wyniku intensywnego użytkowania napisy zaczęły się zacierać i trzeba je było jak najszybciej zabezpieczyć i zachować" - wyjaśniła Aleksandra Zadrożniak z Archiwum Państwowego m.st. Warszawy. (PAP)

akn/ abe/