Dr Łukasz Kamiński. 2016 r. Fot. PAP/R. Pietruszka
Dr Łukasz Kamiński - historyk, prezes IPN z lat 2011-16 - został wybrany na szefa Platformy Europejskiej Pamięci i Sumienia - organizacji pozarządowej non-profit, zajmującej się m.in. upowszechnianiem wiedzy o totalitaryzmach XX w. Jego kadencja potrwa dwa lata.
"To dla mnie bardzo ważne wyróżnienie, które traktuję jako wyraz uznania dla dorobku Instytutu Pamięci Narodowej, którym kierowałem w ubiegłych latach, a także dla polskiego doświadczenia w rozliczeniach z przeszłością, m.in. z nazizmem i komunizmem" - powiedział w czwartek PAP Łukasz Kamiński.
Wśród najważniejszych zadań Platformy Europejskiej Pamięci i Sumienia na najbliższe miesiące i lata b. prezes IPN wymienił m.in. realizację projektu "Justice 2.0" będącego próbą wypracowania międzynarodowego mechanizmu rozliczenia sprawców zbrodni komunistycznych (zgodnie z zasadą, że nie ulegają one przedawnieniu). Platforma rozważa różne koncepcje działania tego mechanizmu, m.in. doprowadzenie do powstania trybunału, który sądziłby zbrodnie komunizmu.
"W ramach tego projektu Platforma systematycznie składa do prokuratur różnych państw zawiadomienia dotyczące zabójstw popełnionych na granicach państw bloku komunistycznego i zachodniej Europy, czyli na tzw. żelaznej kurtynie. Chodzi o skłonienie władz państwowych do kontynuacji rozliczenia się ze zbrodniami przeszłości po to, by już one nigdy się nie powtórzyły" - podkreślił Kamiński. Przypomniał, że to z inicjatywy Platformy pion śledczy IPN w Krakowie wszczął śledztwo w sprawie zabójstw ok. 30 obywateli polskich na granicy czechosłowacko-austriackiej w latach 1948-1989.
Nowy szef Platformy Europejskiej Pamięci i Sumienia podkreślił też, że organizacja pod jego kierownictwem będzie wywierała nacisk na instytucje europejskie, by doprowadzić do zmiany ekspozycji w Domu Historii Europejskiej w Brukseli. W ostatnim czasie Platforma opublikowała krytyczny raport na ten temat, w którym zarzuciła ekspozycji m.in. neomarksistowskie interpretacje historyczne. Raport, w którym czytamy, że wystawa stała w Domu Historii Europejskiej ma m.in. "poważne niedociągnięcia", w tym "wyraźne ideologiczne przechyły w stronę marksizmu" oraz "błędne interpretacje historyczne", dostępny jest w internecie. W związku z tym organizacja wezwała do zastąpienia tej ekspozycji obiektywną i profesjonalną wystawą, przygotowaną w sposób transparentny.
Platformę pod kierownictwem Łukasza Kamińskiego czekają także wyzwania organizacyjne związane m.in. z zapewnieniem jej stabilnego finansowania, a także pełnego wykorzystania potencjału. Obecnie do Platformy Europejskiej Pamięci i Sumienia należy prawie 60 organizacji z całej Europy, w tym polski Instytut Pamięci Narodowej (był jej współzałożycielem). "Wśród nich są duże organizacje państwowe, ale także mniejsze pozarządowe, które wszystkie razem dysponują ogromnym potencjałem wiedzy i doświadczeń w prowadzeniu polityki historycznej" - dodał.
Łukasz Kamiński zastąpi na stanowisku szefa Platformy Goerana Lindblada; dyrektorem wykonawczym organizacji jest dr Neela Winkelmann; we władzach tej organizacji zasiadał także dr Paweł Ukielski, wicedyrektor Muzeum Powstania Warszawskiego, także b. wiceprezes IPN, który odpowiadał w nim m.in. za kontakty międzynarodowe.
Łukasz Kamiński urodził się w 1973 r.; jest absolwentem Instytutu Historycznego Uniwersytetu Wrocławskiego (1996). Od 1999 r. jest adiunktem w tym Instytucie. Od 2000 r. pracował w IPN, początkowo jako naczelnik Oddziałowego Biura Edukacji Publicznej we Wrocławiu, następnie kierownik Referatu Badań Naukowych, Dokumentacji i Zbiorów Bibliotecznych. Od 2006 r. był zastępcą dyrektora, a od 2009 r. dyrektorem Biura Edukacji Publicznej centrali IPN. W 2011 r. Sejm powołał go na prezesa Instytutu Pamięci Narodowej.
Kamiński jest autorem lub współautorem kilkuset publikacji naukowych oraz popularnonaukowych. Jego zainteresowania badawcze koncentrują się wokół problematyki oporu społecznego wobec reżimu komunistycznego w latach 1944-1989. Jest autorem m.in. monografii "Strajki robotnicze w Polsce w latach 1945–1948" (1999), "Polacy wobec nowej rzeczywistości 1944–1948. Formy pozainstytucjonalnego, żywiołowego oporu społecznego" (2000 - była to jego praca doktorska) i "Drogi do wolności Zagłębia Miedziowego" (2006).
Łukasz Kamiński był w grupie historyków IPN odznaczonych w 2009 r. przez prezydenta Lecha Kaczyńskiego, który przyznał mu Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski.
Platforma Europejskiej Pamięci i Sumienia (The Platform of European Memory and Conscience) została powołana w 2011 r. Obecnie zrzesza 57 organizacji rządowych i pozarządowych z Unii Europejskiej i całego świata. Jej najważniejszym zadaniem jest współpraca na rzecz rozpowszechniania wiedzy dotyczącej systemów totalitarnych i upamiętnianie ofiar zbrodniczych reżimów. Organizacja przyznaje też raz w roku nagrodę za wkład wniesiony w działania skierowane przeciwko odradzającym się reżimom totalitarnym. (PAP)
nno/ itm/
