Figurki zwierząt jako uosobienie bóstw, wota, amulety, a także mumie zwierzęce, figurki egipskich bogów oraz sarkofag, urny kanopskie będzie można od niedzieli oglądać w Muzeum Regionalnym w Stalowej Woli na wystawie „Bóstwa i ofiary. Zwierzęta starożytnego Egiptu”.
Wystawa przygotowana ze zbiorów Muzeum Narodowego w Warszawie ma przybliżać znaczenie, jakie miały zwierzęta dla starożytnych Egipcjan. Organizatorzy ekspozycji mają nadzieję, że odkryje ona, choć częściowo, tajemniczy i fascynujący świat wierzeń i kultury jednej z największych starożytnych cywilizacji – starożytnego Egiptu.
Edukatorka ze stalowowolskiego muzeum Beata Trybuła zaznaczyła, że pokazana zostanie rola zwierząt w sztuce i w piśmie hieroglificznym. Poinformowała, że pokazane zostaną mumie zwierzęce, rzeźby, figurki z brązu, kamienia, drewna, piaskowca i gliniane, przedstawiające bóstwa o formie częściowo zwierzęcej, a także amulety oraz eksponaty pokryte pismem hieroglificznym i dekorowane wyobrażeniami zwierząt.
„Egipcjanie czuli bardzo silne związki z naturą, a niezwykłe cechy zwierząt, takie jak szybkość, zwinność, siła, zabójczy jad, świetny wzrok, umiejętność latania, czyniły z nich istoty bliskie bogom. Nie znaczy to, że Egipcjanie czcili zwierzęta jako takie, bo przecież polowali na nie i hodowali do różnych celów, również konsumpcyjnych, ale uważali, że poprzez ich ponadludzkie zdolności objawia się w nich pierwiastek boski. Niektóre zwierzęta uważane były więc za przedstawicieli bogów na ziemi” – wyjaśniła edukatorka.
Beata Trybuła: Egipcjanie czuli bardzo silne związki z naturą, a niezwykłe cechy zwierząt, takie jak szybkość, zwinność, siła, zabójczy jad, świetny wzrok, umiejętność latania, czyniły z nich istoty bliskie bogom. Nie znaczy to, że Egipcjanie czcili zwierzęta jako takie, bo przecież polowali na nie i hodowali do różnych celów, również konsumpcyjnych, ale uważali, że poprzez ich ponadludzkie zdolności objawia się w nich pierwiastek boski. Niektóre zwierzęta uważane były więc za przedstawicieli bogów na ziemi.
Na wystawie będzie można zobaczyć m.in. figurkę bogini Selkit (Selkis), leczącej rany od ukąszeń, opiekunki sarkofagów, którą symbolizował skorpion; boginię Bastet, opiekunkę miłości, radości, muzyki, tańca i płodności, którą uosabiał kot; Ozyrysa, boga śmierci i odrodzonego życia, Wielkiego Sędziego zmarłych, czy jego syna Anubisa, czyli boga związanego z mumifikacją i ze światem zmarłych, przedstawianego jako szakal, lub człowiek z głową szakala, jednego z 42 sędziów.
„Egipcjanie wierzyli, że po śmierci trafiają na sąd, w czasie którego na wadze, na jednej szali kładziono serce zmarłego, na drugiej – pióro. Do życia wiecznego przechodził tylko ten, którego serce było lżejsze niż pióro. Jednym z sędziów był Anubis, ale to do Ozyrysa należała ostateczna decyzja” – wyjawiła Trybuła.
Ciekawostką będzie zmumifikowany sokół, czyli uosobienie boga Horusa, jednego z najważniejszych bóstw egipskich, boga nieba, opiekuna państwa egipskiego. Trybuła przypomniała, że Egipcjanie wierzyli, że faraon jest jego wcieleniem i tak też był czczony.
Na ekspozycji będzie można zobaczyć też dekorowane malowanymi wyobrażeniami bóstw związanych z wierzeniami grobowymi i z opieką nad zmarłymi sarkofag, urny kanopskie, czyli naczynia z drewna lub kamienia, w których umieszczano wnętrzności, wyjęte z ciała zmarłego przed mumifikacją. Znajdą się też stele wotywne, czyli płyty kamienne z inskrypcjami hieroglificznymi, wizerunkami bogów.
„Związki bogów ze zwierzętami pokazywane były w sztuce poprzez szczególnie charakterystyczny dla Egiptu sposób łączenia postaci ludzkiej ze zwierzęcą głową, lub też, ale rzadziej – odwrotnie. Bóstwa o cechach zwierzęcych pojawiają się zarówno na ścianach świątyń jak i na obiektach wotywnych i grobowych” – zaznaczyła Trybuła.
Wśród licznych eksponatów znajdzie się też wiele amuletów, noszonych często jako biżuteria na szyi, wykonanych z kamienia, czy fajansu egipskiego.
„Każdy nosił taki amulet, którego bóstwa opieki, pomocy potrzebował. Stąd są i ibisy jako uosobienia boga Thota patrona mądrości, boga księżyca; koty – wcielenia bogini Bastet, opiekunki domowego ogniska, miłości. Ciekawostką jest amulet przedstawiający muchę, która - co nas może dziwić - w starożytnym Egipcie symbolizowała waleczność” – wymieniała edukatorka.
Wśród amuletów znajdą się też wizerunki najbardziej kojarzonych ze starożytnym Egiptem skarabeuszy, które uważane były za zwierzęta święte. Skarabeusze symbolizowały bóstwo Chepri, czyli boga odradzającego się życia, rozwijającego się. Trybuła przypomniała, że zmarłym kładziono na sercu skarabeusza, aby łatwiej przeszedł do drugiego świata.
Wystawa potrwa do 16 lipca. (PAP)
api/ agz/
