Widowisko historyczne "Bój o Kołobrzeg". Fot. PAP/M. Bielecki
Widowisko batalistyczne „Bój o Kołobrzeg”, odtwarzające kolejne epizody bitwy o miasto z marca 1945 r. z udziałem polskich żołnierzy, odbyło się w niedzielę na plaży, przy molo. Wzięło w nim udział 250 rekonstruktorów.
Na niedzielę i poniedziałek w Kołobrzegu zaplanowano główne uroczystości miejskich obchodów 74. rocznicy zakończenia walk o miasto i zaślubin z Bałtykiem. Jednym z nich, najbardziej widowiskowym, jest „Bój o Kołobrzeg”.
W zorganizowanej po raz piąty inscenizacji przez Muzeum Oręża Polskiego w Kołobrzegu wzięło udział 250 rekonstruktorów, w tym 160 w mundurach polskiego żołnierza, z 30 grup rekonstrukcyjnych oraz 20 zabytkowych, oryginalnych pojazdów wojskowych. Zdaniem organizatora, było to jedno z największych tegorocznych widowisk batalistycznych z czasów II wojny światowej, o ile nie największe.
Z mola i wejścia na główną plażę trwające godzinę widowisko oglądała licznie zgromadzona publiczność. Na honorowych miejscach zasiedli kombatanci, uczestników walk o Kołobrzeg.
„Byłem dowódcą plutonu ciężkiej artylerii. (…) Musiałem być wszędzie, tam gdzie było najbardziej niebezpiecznie. (…) Dostało mi się po głowie koło katedry. (…) Kołobrzeg był niezwykle dobrze przygotowany do walk. To była strasznie ciężka bitwa. Wielu naszych zginęło” – wspominał dziennikarzowi PAP płk Józef Koleśnicki, przyjeżdżający co roku na uroczystości do Kołobrzegu.
Na widowni zasiedli również m.in. amerykański attaché do spraw wojskowych płk John Downey, gen. bryg. Jan Dziedzic ze Sztabu Generalnego WP oraz europoseł PiS Czesław Hoc.
„(…) Walki na najbliższą odległość, wielkich strat, ognia, piechoty i artylerii. Ognia, który zamieniał miasto w pożogę. (…) 10 krwawych dni Kołobrzegu, po których przyszedł czas, że rzadko się mówi i mało pamięta. 1. Armia Wojska Polskiego, żołnierz Ludowego Wojska Polskiego, który idąc w stronę Bałtyku polskim językiem mówił, polską duszę mając, po części sowieckiego oficera, z rosyjską bronią, ale po własne ziemie, na własnym terenie szedł. Tamten marzec 1945 r. (…) miał być marcem wyjątkowo krwawych bitw” – słychać było z głośników głos narratora historyka Andrzeja Olejko, który zgodnie ze scenariuszem napisanym przez dr. Łukasza Gładysiaka, mówił o przebiegu poszczególnych epizodów walk.
Podczas widowiska wykorzystany został czołg T-34/85, działo samobieżne Su-57, ciągnik artyleryjski Sd.Kfz.7 oraz opancerzony Hanomag Sd.Kfz.251.
Pierwszy raz, jak zapewnił dr Gładysiak, w tego typu inscenizacji użyto wszystkich rodzajów artylerii wykorzystywanej przez 1. Armię Wojska Polskiego w czasie walk na Pomorzu, w tym armaty 45 mm, przeciwpancernej ZiS-3, haubicy 122 oraz nowo pozyskanego przez kołobrzeskie muzeum, kompletnego działka przeciwlotniczego Oerlikon Flak 29, które jest „jedynym oryginalnym działkiem niemieckim w polskich muzeach”.
Widowisko zakończyło się symbolicznym przejściem kombatantów przez szpaler żołnierzy do brzegu Bałtyku, by w dno wetknąć polską flagę i dokonać zaślubin z morzem.
W niedzielę, w ramach głównych uroczystości 74. rocznicy walk o Kołobrzeg na cmentarzu wojennym odbędzie się zgromadzenie patriotyczne z udziałem Kompanii Honorowej Wojska Polskiego, Kompanii Zespołu Szkół Morskich, pocztów sztandarowych, grup rekonstrukcyjnych, harcerzy oraz orkiestry wojskowej z Koszalina.
18 marca przy pomniku zaślubin Polski z Morzem ślubować będzie młodzież Ligi Morskiej i Rzecznej z udziałem orkiestry morskiego oddziału straży granicznej z Gdańska. Następnie przed pomnikiem pierwszego kapitana Portu Kołobrzeg kadm. Stanisława Mieszkowskiego złożone zostaną kwiaty.
Pierwszy raz w obchody walk o Kołobrzeg włączyła się spółka Polregio Przewozy Regionalne. 18 marca o godz. 9.53 pociąg, który odjeżdża z Kołobrzegu do Szczecina z zewnątrz będzie oplakatowany wizerunkiem Eweliny Nowak - sanitariuszki, która poległa w czasie walk o Kołobrzeg. Wewnątrz składu będzie prezentowana historia bohaterki, ale także walk o Kołobrzeg. Znajdzie ona swoje miejsce na monitorach prezentacyjnych, ale także w formie ulotek.
Walki o Kołobrzeg trwały od 4 do 18 marca 1945 r. Wojsko Polskie dołączyło do nich od 6 marca, gdy próby zdobycia miasta przez Armię Czerwoną nie przynosiły efektu. W tym blisko dwutygodniowym boju wzięło udział ponad 28 tys. żołnierzy polskich i radzieckich. Miasto bronić miało między 4 a 8 tys. niemieckich żołnierzy. W czasie walk zginęło ok. 1,2 tys. polskich żołnierzy. Bitwa o Kołobrzeg była największym podczas II wojny światowej, obok Powstania Warszawskiego, starciem miejskim z udziałem polskich żołnierzy. W wyniku bitwy zabudowa Kołobrzegu została zniszczona w 90 proc. (PAP)
autor: Inga Domurat
ing/ je/
