Gdański IPN przygotował spotkanie poświęcone gen. Augustowi Emilowi Fieldorfowi ps. "Nil". Częścią spotkania organizowanego w 60. rocznicę stracenia generała, będzie historyczny spektakl. Po gdańskiej premierze zostanie on pokazany w kilku innych miejscach.
Jak poinformował PAP asystent prasowy gdańskiego IPN Jan Daniluk, spotkanie przygotowane przez pion edukacyjno-naukowy miejscowego oddziału Instytutu rozpocznie się od prezentacji jednej z najnowszych publikacji IPN - albumu „Śladami Zbrodni. Przewodnik po miejscach komunistycznych represji 1944-1956”. Po niej nastąpi pokaz multimedialny poświęcony „Nilowi”.
Potem odbędzie się główna część imprezy – przygotowany specjalnie dla upamiętnienia 60. rocznicy śmierci generała, spektakl w reżyserii Wojciecha Rybakowskiego. Złożą się na niego m.in. utwory muzyczne w wykonaniu czwórki wokalistów z grupy teatralnej „Eksperyment”. Jak wyjaśnił Daniluk, autorem tekstów piosenek przygotowanych po części specjalnie z okazji rocznicy, jest Tomasz Pohl, a muzykę skomponował Cezary Paciorek.
Miejsce pochówku ciała gen. Fieldorfa jest nieznane, ale historycy sądzą, że mogło ono spocząć na tzw. Łączce na Cmentarzu Wojskowym na warszawskich Powązkach, gdzie w latach 1948-1956 pochowano kilkuset zmarłych i straconych w więzieniu mokotowskim. W ub.r. przeprowadzono tu ekshumacje, możliwe więc, że uda się zidentyfikować szczątki bohatera.
„W przerwach między utworami publiczność będzie mogła zobaczyć krótkie nagrania aktorów cytujących wypowiedzi ludzi, którzy znali generała Fieldorfa osobiście – m.in. jego dawnego towarzysza broni, żony oraz córki” – wyjaśnił Daniluk.
Spotkanie będzie miało miejsce w piątek 22 lutego w gdańskim Teatrze „Miniatura”. Wstęp jest wolny. Gdański spektakl będzie pokazem premierowym. W najbliższych miesiącach widowisko zostanie pokazane także w innych pomorskich miastach, a także w województwach ościennych. „Z pewnością w Gdyni i Bydgoszczy; co do innych miejsc – trwają jeszcze ustalenia” – powiedział PAP Daniluk.
August Emil Fieldorf, ps. „Nil” - jeden z najbardziej zasłużonych żołnierzy Armii Krajowej i polskiego podziemia niepodległościowego, urodził się w 1895 r. Jako 19-latek zgłosił się na ochotnika do I Brygady Legionów, walczył także w wojnie polsko-bolszewickiej. W okresie międzywojennym był zawodowym oficerem Wojska Polskiego. Brał udział w kampanii polskiej 1939 r., po jej porażce trafił do Francji, a stamtąd – w 1940 r. - do Anglii.
We wrześniu 1940 r., wrócił do okupowanej Polski jako emisariusz i podjął działalność konspiracyjną początkowo w Związku Walki Zbrojnej, a potem w Armii Krajowej. W sierpniu 1942 r. objął dowództwo nad Kedywem Komendy Głównej Armii Krajowej: to właśnie Fieldorf wydał m.in. rozkaz likwidacji dowódcy SS i policji na dystrykt warszawski, Franza Kutschery.
Wiosną 1944 r. współtworzył głęboko zakonspirowaną organizację „Niepodległość”, która miała przygotować struktury części Armii Krajowej do kontynuowania działalności konspiracyjnej w warunkach spodziewanej okupacji sowieckiej. W październiku 1944 r. został zastępcą gen. Leopolda Okulickiego, komendanta głównego Armii Krajowej.
W marcu 1945 r. aresztowano go pod fałszywym nazwiskiem i zesłano do pracy na Uralu, skąd wrócił do Polski w 1947 r. W 1948 r., w związku z ogłoszoną amnestią, ujawnił swoją prawdziwą tożsamość. W 1950 r. został aresztowany i oskarżony o działania na szkodę ZSRR. Po procesie opierającym się na sfingowanych dowodach został skazany na śmierć przez powieszenie. Wyrok wykonano 24 lutego 1953 r. w więzieniu na warszawskim Mokotowie.
Miejsce pochówku jego ciała jest nieznane, ale historycy sądzą, że mogło ono spocząć na tzw. Łączce na Cmentarzu Wojskowym na warszawskich Powązkach, gdzie w latach 1948-1956 pochowano kilkuset zmarłych i straconych w więzieniu mokotowskim. W ub.r. przeprowadzono tu ekshumacje, możliwe więc, że uda się zidentyfikować szczątki bohatera. (PAP)
aks/ mhr/
