Ludmiła Aleksiejewa, szefowa Moskiewskiej Grupy Helsińskiej. Fot. PAP/P. kula
Ludmiła Aleksiejewa, szefowa Moskiewskiej Grupy Helsińskiej, najstarszej organizacji obrońców praw człowieka w Rosji, została we wtorek uhonorowana nagrodą ministra spraw zagranicznych RP "Pro Dignitate Humana" (Na rzecz Godności Ludzkiej).
Wyróżnienie 87-letniej Aleksiejewej wręczyła w Moskwie ambasador RP w Federacji Rosyjskiej Katarzyna Pełczyńska-Nałęcz. Poinformowała, że szefowa Moskiewskiej Grupy Helsińskiej otrzymała nagrodę w uznaniu zasług w obronie praw człowieka i swobód podstawowych.
Dziękując za to wyróżnienie, Aleksiejewa podkreśliła, że "nagroda od Polaków ma szczególną wartość".
"Na przestrzeni dziejów wiele wobec nich zawiniliśmy. Okropnie się wobec nich zachowywaliśmy. I po tym wszystkim Polacy wręczają mi nagrodę. To szlachetny naród" - powiedziała.
Aleksiejewa otrzymała wyróżnienie w obecności m.in. legendarnego obrońcy praw człowieka i dysydenta Siergieja Kowalowa, który w poniedziałek obchodził 85. urodziny, oraz szefa niezależnego Ruchu Praw Człowieka Lwa Ponomariowa.
Dziękując za to wyróżnienie, Aleksiejewa podkreśliła, że "nagroda od Polaków ma szczególną wartość". "Na przestrzeni dziejów wiele wobec nich zawiniliśmy. Okropnie się wobec nich zachowywaliśmy. I po tym wszystkim Polacy wręczają mi nagrodę. To szlachetny naród" - powiedziała.
Moskiewska Grupa Helsińska powstała w 1976 roku z inicjatywy dysydentów skupionych wokół Andrieja Sacharowa. Wśród jej założycieli była Aleksiejewa, pierwsza maszynistka pierwszego w ZSRR opozycyjnego biuletynu informacyjnego "Kronika Wydarzeń Bieżących" (w latach 1968-72). Za swoją działalność była wielokrotnie zatrzymywana i przesłuchiwana.
W 1977 roku pod groźbą aresztowania Aleksiejewa została zmuszona do emigracji - wyjechała do USA, gdzie dokumentowała działalność środowisk dysydenckich. Współpracowała też z rozgłośniami Radio Swoboda i Głos Ameryki. W 1993 roku powróciła do Rosji, a trzy lata później stanęła na czele Moskiewskiej Grupy Helsińskiej.
Nagroda "Pro Dignitate Humana" ustanowiona została zarządzeniem ministra spraw zagranicznych w 2011 r. Wyróżnienie przyznawane jest osobie lub organizacji pozarządowej za pełne poświęcenia, bezkompromisowe działania w obronie praw osób prześladowanych i narażonych na represje oraz niezłomną postawę w obronie praw jednostki i poszanowania godności ludzkiej. Wręczenie nagrody odbywa się w uroczystej formie w ramach obchodów Międzynarodowego Dnia Praw Człowieka.
Pierwszym laureatem nagrody został Aleś Bialacki (Białoruś), założyciel i szef Centrum Praw Człowieka "Wiosna". W 2012 roku nagrodę "Pro Dignitate Humana" otrzymało stowarzyszenie Memoriał, zasłużona rosyjska organizacja pozarządowa broniąca praw człowieka i dokumentująca stalinowskie zbrodnie. Memoriał został uhonorowany za poświęcenie i bezkompromisowe działania w obronie praw osób prześladowanych i narażonych na represje, a także niezłomną postawę w poszukiwaniu prawdy historycznej, w tym za walkę o ujawnienie prawdy o Katyniu. W ub. roku laureatką nagrody była pakistańska prawniczka i działaczka na rzecz praw człowieka Asma Jahangir, znana również z działalności na arenie międzynarodowej.
Z Moskwy Jerzy Malczyk (PAP)
mal/ akl/ mc/ mag/
