Marian Turski, historyk i dziennikarz, przewodniczący Rady Muzeum Historii Żydów Polskich zostanie 26 marca odznaczony francuskim Orderem Legii Honorowej za jego zaangażowanie w kształtowanie stosunków polsko-francusko-żydowskich.
Order Legii Honorowej to najwyższe odznaczenie nadawane przez rząd francuski. Legia nadawana jest zarówno cywilom, jak i wojskowym, także cudzoziemcom, za szczególne osiągnięcia w życiu wojskowym i cywilnym. Motto orderu to "Honor i Ojczyzna". Marian Turski zostanie uhonorowany Legią Honorową 26 marca w Ambasadzie Francji w Warszawie.
"Bardzo się cieszę z tego odznaczenia, zwłaszcza że może się ono przyczynić do promowania bliskiej mi sprawy budowy Muzeum Historii Żydów Polskich" - powiedział Turski PAP.
Marian Turski jest wiceprzewodniczącym Stowarzyszenia Żydowski Instytut Historyczny w Warszawie, członkiem Zarządu Głównego Stowarzyszenia Żydów Kombatantów i Poszkodowanych w II wojnie światowej, członkiem Międzynarodowej Rady Oświęcimskiej i Rady Stowarzyszenia prowadzącego Dom Konferencji Wannsee. Od 26 marca 2009 r. przewodniczy Radzie Muzeum Historii Żydów Polskich.
Marian Turski urodził się 26 czerwca 1926 w Druskienikach jako Mosze Turbowicz. Od 1942 r. przebywał w łódzkim getcie, z którego w sierpniu 1944 r. został deportowany do niemieckiego obozu koncentracyjnego Auschwitz-Birkenau. Wiosną 1945 r. przeżył marsz śmierci byłych więźniów Auschwitz do Buchenwaldu. Po zakończeniu II wojny światowej osiadł w Warszawie. Od 1945 r. działał w młodzieżowej organizacji Polskiej Partii Robotniczej, a następnie pracował w Wydziale Prasy Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. Od 1958 r. kieruje działem historycznym tygodnika "Polityka". Jest publicystą i komentatorem.
"Nie bój się, pomagaj ludziom" to tytuł opublikowanego w "Polityce"(47/2002) wywiadu, jaki przeprowadził Marian Turski z Władysławem Bartoszewskim, współzałożycielem Żegoty na temat pomocy niesionej przez tę organizację Żydom. Turski przypomina w wywiadzie, że "Przed drugą połową 1942 r. nikt: ani Polacy, ani Żydzi, nie zdawał sobie sprawy z tego, że wyrok śmierci na Żydów, znany w literaturze jako Endloesung, już zapadł i że w ogromnym pośpiechu jest realizowany".
W grudniu 1942 r. powstała Rada Pomocy Żydom Żegota. O tym, kto to był Konrad Żegota, którego imieniem nazwana została konspiracyjna Rada Pomocy Żydom - mówi w tym wywiadzie Bartoszewski. "Nie istniała taka osoba, dopóki Zofia Kossak nie wymyśliła kryptonimu Żegota. Potem dodano imię Konrad, by utrudnić kojarzenie nazwy Żegota z Żydami". RPŻ udzieliła wsparcia materialnego ok. czterem tysiącom osób, pomagała wyrabiać fałszywe dokumenty, organizowała opiekę nad dziećmi (szczególne zasługi Ireny Sendlerowej), starała się o mieszkania i schronienia dla uciekinierów z gett. Zakończyła działalność w styczniu 1945 r.
Marian Turski jest obecnie wiceprzewodniczącym Stowarzyszenia Żydowski Instytut Historyczny w Warszawie, członkiem Zarządu Głównego Stowarzyszenia Żydów Kombatantów i Poszkodowanych w II wojnie światowej, członkiem Międzynarodowej Rady Oświęcimskiej i Rady Stowarzyszenia prowadzącego Dom Konferencji Wannsee. Od 26 marca 2009 r. przewodniczy Radzie Muzeum Historii Żydów Polskich.
W 1997 r. Marian Turski został odznaczony Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski, w 2007 r. otrzymał Krzyż Zasługi I Klasy Orderu Zasługi Republiki Federalnej Niemiec za zasługi na rzecz stosunków polsko-niemieckich.
Od 24 marca 2009 r. Marian Turski pełni funkcję przewodniczącego Rady Muzeum Historii Żydów Polskich.(PAP)
aszw/ mlu/ abe/
