V Kielecki Marsz Katyński, 10 bm. Fot. PAP/P. Polak
Przedstawiciele Kieleckiej Rodziny Katyńskiej i Rodziny Policyjnej, uczniowie, żołnierze, samorządowcy, przeszli we wtorek ulicami Kielc w marszu upamiętniającym ofiary zbrodni katyńskiej z 1940 roku.
Wydarzenia, w ramach obchodów 78. rocznicy zbrodni katyńskiej zorganizowali: kielecka delegatura Instytutu Pamięci Narodowej oraz Stowarzyszenie „Kielecka Rodzin Katyńska”.
Uczestnicy V. Kieleckiego Marszu Katyńskiego przeszli ulicami centrum miasta na Cmentarz Partyzancki pod Pomnik Katyński i na Cmentarz Stary pod Pomnik Sybiraków. Przy monumentach złożono kwiaty i zapalono znicze. Marsz zakończył się na Skwerze Pamięci Ofiar Katynia, gdzie znajduje się kamienna instalacja artystyczna z rzeźbą „Sen”, upamiętniająca pomordowanych w Katyniu, Ostaszkowie, Miednoje. Pomnik odsłonięto w 2014 r.
Podczas uroczystości odegrano hymn państwowy. Zmówiono także modlitwę, a pod monumentem złożono kwiaty i zapalono znicze.
Naczelnik kieleckiej delegatury IPN Dorota Koczwańska-Kalita podkreśliła w przemówieniu, że zamordowanym wiosną 1940 r. polskim oficerom, którzy nie mieli prawa do procesu, odebrano „prawa obywatelskie i ludzkie”. „Zamordowano ich, bo stanowili elitę państwa. A bez elity naród jest bezbronny (…) Zginęli dlatego, bo byli Polakami” – dodała.
„To była zbrodnia, która nie została ukarana. Możemy dziś zastanowić się, jak budować relacje. Ale warunkiem budowania relacji jest prawda – o tym jak zachowują się narody, państwa, jednostki. Tylko w ten sposób możemy budować pamięć. I taka pamięć nie relatywizuje zbrodni, ani odpowiedzialności za tą zbrodnię” – zaznaczyła Koczwańska-Kalita.
Dodała, że cieszy bardzo liczny udział młodzieży w marszu i uroczystościach, która są hołdem dla ofiar zbrodni katyńskiej.
Działaczka Stowarzyszenia „Kielecka Rodzina Katyńska” Jolanta Kulińska – wnuczka por. Władysława Sulewskiego, zamordowanego w Kijowie i prawdopodobnie pochowanego w Bykowni – podkreśliła w rozmowie z PAP, że organizacja przez długi czas zabiegała o rozbudowę Pomnika Katyńskiego na cmentarzu. Odsłonięcie tam - jesienią 2016 r. - kolejnych tablic z nazwiskami ofiar, było możliwe dzięki społecznym datkom i darowiznom instytucji.
„Upamiętnia obecnie 404 osoby zamordowane, związane z naszym regionem. Każdy z nas potrzebuje miejsca, w którym może pomyśleć o swoim bliskim, którego nie ma (…) Jest taka tradycja, że chcielibyśmy mieć tabliczkę z nazwiskiem, grób do którego przychodzimy (…) Mamy większy spokój w sercach i głowach, że jest takie miejsce dostępne w każdej chwili, gdzie można przychodzić do naszych bliskich” – dodała Kulińska.
W uroczystości upamiętniających ofiary zbrodni katyńskiej, wzięli udział m. in. uczniowie kieleckich szkół, samorządowcy, policjanci, żołnierze z Centrum Przygotowań do Misji Zagranicznych na kieleckiej Bukówce, przedstawiciele Świętokrzyskiej Brygady Wojsk Obrony Terytorialnej. Byli też przedstawiciele organizacji kombatanckich, proobronnych i stowarzyszeń rekonstrukcyjnych.
Patronat honorowy nad wydarzeniem objęli: wojewoda świętokrzyski Agata Wojtyszek i prezydent Kielc Wojciech Lubawski.
Do zbrodni katyńskiej, w wyniku której zamordowano ok. 22 tys. polskich obywateli, m.in. oficerów Wojska Polskiego, policjantów, funkcjonariuszy straży granicznej, służby więziennej i osób cywilnych należących do elit II Rzeczypospolitej, doszło wiosną 1940 r. Z polecenia najwyższych władz Związku Sowieckiego, z Józefem Stalinem na czele, masowych zabójstw m.in. w Lesie Katyńskim, w Kalininie (obecnie Twer), Charkowie dokonali funkcjonariusze NKWD.
Wśród zabitych było blisko 2,4 tys. osób związanych z Kielecczyzną. Poza żołnierzami i policjantami byli to m. in. urzędnicy, nauczyciele, inżynierowie, lekarze.
Przez wiele lat władze sowieckiej Rosji wypierały się odpowiedzialności za mord, obarczając nią III Rzeszę Niemiecką. Informację o odkryciu masowych grobów w Katyniu Niemcy podali oficjalnie na konferencji prasowej w Berlinie 13 kwietnia 1943 r.
Obecnie dzień 13 kwietnia jest symboliczną rocznicą zbrodni - tego dnia na mocy uchwały Sejmu z 2007 r. obchodzony jest Dzień Pamięci Ofiar Zbrodni Katyńskiej. (PAP)
autor: Katarzyna Bańcer
edytor: Paweł Tomczyk
ban/ pat/
