Laureaci - prezes Instytutu Pamięci Narodowej dr Jarosław Szarek (L) oraz wiceprezes IPN, pełniący obowiązki Dyrektora Biura Poszukiwań i Identyfikacji prof. Krzysztof Szwagrzyk (P). Fot. PAP/J. Kaczmarczyk
Prof. Krzysztof Szwagrzyk oraz IPN to laureaci Medali Przemysła II za 2017 rok, przyznawanych przez Akademicki Klub Obywatelski im. Prezydenta Lecha Kaczyńskiego w Poznaniu. Wyróżnienia są uhonorowaniem „szczególnych zasług dla narodu i państwa polskiego”.
Gala wręczenia wyróżnień, połączona z koncertem pieśni patriotycznych w wykonaniu solistów Teatru Wielkiego im. Stanisława Moniuszki w Poznaniu, odbyła się w środę w poznańskim pałacu Działyńskich.
W tym roku kapituła zadecydowała o przyznaniu dwóch medali - Instytutowi Pamięci Narodowej za całokształt działań oraz zastępcy prezesa IPN prof. Krzysztofowi Szwagrzykowi, kierującemu Biurem Poszukiwań i Identyfikacji, za „odkrywanie miejsc pochówku ofiar terroru komunistycznego oraz pobudzenie patriotyzmu, szczególnie wśród młodzieży”.
Prof. Szwagrzyk powiedział PAP, że czuje się zaszczycony wyróżnieniem, ale odbiera je jako uhonorowanie pracy i badań wielu osób. „Za nami ciężki rok, kiedy udało się wykonać bardzo wiele działań i to bardzo ważne, że ten rok kończy się sukcesem, ale kończy się też takim symbolicznym nagrodzeniem naszego wspólnego wysiłku tą nagrodą (…) Wierzę, że przed nami nie mniej owocny niż ten, który mija rok i że będziemy mogli kontynuować prace tu, w kraju, i za granicą; odnajdywać, identyfikować szczątki naszych bohaterów, także tych z Wielkopolski” – podkreślił.
„Instytut Pamięci Narodowej, i nie jest to tylko moja ocena, jest jedną z najważniejszych instytucji, które powstały w Polsce po upadku systemu komunistycznego. Instytucji niezwykle ważnej dla kształtowania naszej świadomości historycznej, ale także dla poznawania prawdy o okresie, który na szczęście w 1989 roku w Polsce minął. Możemy sobie dzisiaj zadać pytanie (…) jak wyglądałaby w Polsce sytuacja, gdyby IPN, przez te już prawie 18 lat, nie było? Czy bylibyśmy w stanie właściwie ocenić wiele sytuacji sprzed lat? Czy bylibyśmy w stanie rozliczyć się z systemem komunistycznym, gdyby IPN nie było? I odpowiedź moim zdaniem jest prosta: nie, nie bylibyśmy w stanie” – zaznaczył Szwagrzyk.
Jak wskazał, „żadna uczelnia nie jest w stanie podjąć takiego wysiłku bez możliwości docierania do materiałów komunistycznych służb specjalnych, wymiaru sprawiedliwości, aparatu represji. Uważam, że w ciągu tego niespełna 20-lecia IPN zatrudnieni w nim ludzie zrobili niezwykle dużo dla Polski”.
W imieniu Instytutu Pamięci Narodowej medal odebrał prezes dr Jarosław Szarek. W rozmowie z PAP prezes IPN zaznaczył, że niezwykle cieszy go wyróżnienie, ponieważ równie szczególny jest moment, w którym medal zostaje przyznany.
„Jest początek roku 2018, czyli rok 100-lecia rocznicy odzyskania niepodległości. To również wielkie wyzwanie dla IPN, a będąc w Poznaniu nie można powiedzieć też o bardzo ważnej rocznicy – 100-lecia powstania wielkopolskiego” – powiedział.
Dodał, że IPN zależy, aby obchody 100. rocznicy niepodległości pokazały i uświadomiły współczesnym Polakom wysiłek poprzednich pokoleń, ludzi, którzy decydowali się poświęcić życie, by walczyć o wolną ojczyznę. Jak mówił, nadal wielu z bohaterów tamtych dni jest anonimowych – „te twarze chcemy pokazać, bo to nie są tylko ci wielcy ojcowie naszej niepodległości – Piłsudski, Dmowski, Daszyński, Witos czy Paderewski, ale to są również ludzie w małych miasteczkach, którzy wtedy stali się tą elitą, poszli walczyć o niepodległą Polskę i później ją tworzyli”.
„Dzisiaj musimy odbudować takie elity, pokazać młodemu pokoleniu, ale nie tylko, wszystkim Polakom – co oznacza Niepodległość, jaka to jest wartość. My tę niepodległość dzisiaj mamy, ale jak coś mamy, to często tego nie doceniamy. Jednocześnie pamiętamy, że cena tej niepodległości była ogromna i jesteśmy zobowiązani jako kolejne pokolenie do tej pamięci” – podkreślił prezes IPN.
Medal Akademickiego Klubu Obywatelskiego im. Prezydenta Lecha Kaczyńskiego w Poznaniu przyznawany jest za „szczególne, długotrwałe zasługi dla narodu i państwa polskiego, które są zbieżne z założeniami ideowymi i programowymi AKO, szczególnie za obronę godności narodowej, podtrzymywanie i utrwalanie tradycji narodowej oraz działalność na rzecz rozwoju Polski i jej pozycji w Europie i świecie”.
W tym roku medale zostały wręczone po raz siódmy. Dotychczas zostali nim uhonorowani: Jarosław Kaczyński, Antoni Macierewicz, Wanda Półtawska, Witold Kieżun, Jan Olszewski oraz Joanna Duda-Gwiazda i Andrzej Gwiazda. (PAP)
autor: Anna Jowsa
ajw/ itm/
