Medal Sprawiedliwy Wśród Narodów Świata. Fot. PAP/P. Polak
Dyplomy honorowe oraz medale Sprawiedliwy Wśród Narodów Świata wręczone zostały w czwartek w Warszawie rodzinom Polaków ratujących Żydów podczas II wojny światowej. Medale pośmiertnie przyznano 10 osobom.
"To dla mnie zaszczyt być tu razem z państwem na tej uroczystości. Wczoraj tysiące ludzi w Warszawie przypinało żonkile na pamiątkę wybuchu powstania w getcie warszawskim. A w niedzielę wieczorem w Izraelu rozpocznie się Dzień Pamięci Holokaustu, który został ustanowiony na pamiątkę właśnie tego wydarzenia. Dlatego tym bardziej dzisiejsze wręczenie medali Sprawiedliwych na ręce ludzi, którzy w czasach ciemnej nocy, jaka zapadła w Europie w latach 40. byli promykiem światła, jest wzruszające i symboliczne" - powiedziała ambasador Izraela w Polsce Anna Azari podczas uroczystości w Muzeum Łazienki Królewskie.
Jak zaznaczyła, wręczanie tych medali jest dla Ambasady Izraela "świętą misją". "To uznanie dobra, które daje nam nadzieję na przyszłość całej ludzkości. W tych ciężkich czasach, kiedy Żydzi byli prześladowani, a ludzkie odruchy odeszły w zapomnienie, ludzie ci wykazali się nie tylko wielką odwagą, lecz przede wszystkim zwykłą przyzwoitością. Wyciągnęli oni pomocną dłoń dając prześladowanym szansę na przeżycie. Czynem tym zasłużyli na naszą wdzięczność i szacunek. Żydowscy mędrcy mówią +kto ratuje jedno życie, to jakby ratował cały świat+. Ci bohaterowie uratowali wiele takich światów" - podkreśliła ambasador.
Anna Azari: W tych ciężkich czasach, kiedy Żydzi byli prześladowani, a ludzkie odruchy odeszły w zapomnienie, ludzie ci wykazali się nie tylko wielką odwagą, lecz przede wszystkim zwykłą przyzwoitością. Wyciągnęli oni pomocną dłoń dając prześladowanym szansę na przeżycie.
P.o. szefa Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych Jan Józef Kasprzyk zaznaczył, że łączy nas wdzięczność w stosunku do osób, które w latach "kiedy nastąpił ogromny kryzys wartości, a człowiek dla człowieka stał się pełen nienawiści zachowali się jak trzeba". "Zachowali godność, honor, człowieczeństwo, ale przede wszystkim zachowali miłość bliźniego. Sprawiedliwi Wśród Narodów Świata to jeden z największych powodów do dumy z bycia Polakiem. W Instytucie Yad Vashem największa liczba drzewek, uhonorowań, dotyczy właśnie Polaków. Polaków, którzy ratowali swoich bliźnich, współobywateli Rzeczpospolitej" - mówił.
Przypomniał, że Polska była jedynym krajem, gdzie za pomoc Żydom groziła kara śmierci. "Zapewne dlatego, że przez blisko tysiąc lat Polacy i Żydzi tutaj żyli razem, byli braćmi, budowali wielkość Rzeczpospolitej. I niemiecki okupant doskonale wiedział, że Polacy będą pomagać swoim bliźnim, będą ich ratować. To w Polsce powstała niezwykła komórka Rada Pomocy Żydom +Żegota+. To w Polsce za jakiekolwiek próby współpracy z Niemcami, w tym strasznym czasie Holokaustu groził wyrok śmierci, wydawany przez Polskie Państwo Podziemne. Dzisiaj honorujemy tych, którzy są współczesnymi polskimi świętymi. Którzy w latach pogardy, kiedy podeptano człowieczeństwo zachowali się w sposób wspaniały, dumny i godny" - podkreślił Kasprzyk.
Jan Józef Kasprzyk: To w Polsce powstała niezwykła komórka Rada Pomocy Żydom "Żegota". To w Polsce za jakiekolwiek próby współpracy z Niemcami, w tym strasznym czasie Holokaustu groził wyrok śmierci, wydawany przez Polskie Państwo Podziemne.
Dyrektor Muzeum Łazienki Królewskie w Warszawie Zbigniew Wawer zaznaczył, że zdarzało się, że okupanci rozstrzeliwali całe rodziny, nawet małe dzieci. "Dlatego Polacy są na pierwszym miejscu wśród tych, którzy okazywali pomoc. Wielu z pomagających nie doczekało tych odznaczeń, teraz odbierają je ich rodziny. To pamiątka po wielkim honorze ich bliskich, którzy nie wahali się oddać życie za ratowanie innych" - dodał.
Medal pośmiertnie przyznany został: Florentynie Józefie Krzeszewskiej i jej córce Florentynie Danucie, Anieli i Romanowi Lipskim, Zofii Modzelewskiej, Tadeuszowi Stępniewskiemu, Natalii Tomczak, Helenie i Bolesławowi Topolewskim oraz Antoninie Hofman, matce Heleny.
Podczas uroczystości przypomniano, że tytuł Sprawiedliwych Wśród Narodów Świata przyznano już ponad 26,5 tys. osób. Polacy stanowią wśród nich najliczniejszą grupę liczącą ponad 6,7 tys. I jak zaznaczono liczba ta stale rośnie.
Tytuł Sprawiedliwy Wśród Narodów Świata przyznawany jest przez jerozolimski Instytut Yad Vashem osobom niosącym pomoc Żydom w czasie II wojny światowej. Z wnioskiem mogą występować ocaleni oraz ich krewni. Odznaczenie jest tytułem honorowym, a wyróżnieni mogą dodatkowo ubiegać się o przyznanie honorowego obywatelstwa Izraela.
Według szacunków historyków, co najmniej kilkaset tysięcy Polaków, zarówno dorosłych, jak i dzieci, w różnorodny sposób udzielało podczas II wojny pomocy Żydom, za co wówczas groziła kara śmierci. Liczbę uratowanych Żydów ocenia się na kilkadziesiąt tysięcy. Polacy pomagali indywidualnie i w ramach aktywności konspiracyjnej, w strukturach Polskiego Państwa Podziemnego, w tym Rady Pomocy Żydom "Żegota". (PAP)
akn/ agz/
