Minister R. Sikorski przed pomnikiem Polskim Wygnańcom Rodacy na Cmentarzu Ormiańskim w Isfahanie. Fot. PAP/P. Supernak
Minister spraw zagranicznych Radosław Sikorski rozpoczął w piątek trzydniową wizytę w Iranie. Złożył tego dnia wieniec na polskiej kwaterze na cmentarzu ormiańskim w Isfahanie; spotkał się też z gubernatorem prowincji Isfahan.
Na cmentarzu, po złożeniu wieńca, szef MSZ powiedział dziennikarzom, że to dla niego wyjątkowo wzruszający moment. "Tu spoczywają nasi rodacy, którym udało się wyjść z nieludzkiej ziemi, ale choroby, wycieńczenie spowodowały, że nie dotarli dalej. Zostali gościnnie przyjęci przez Irańczyków, co z wdzięcznością pamiętamy" - zaznaczył.
W Isfahanie podczas II wojny światowej utworzono prawie 20 polskich szkół z internatami dla polskich dzieci. W 1942 roku do Isfahanu trafiło początkowo 250 osób, jednak Polaków przybywało i liczba mieszkańców tamtejszych ośrodków wzrosła do 2600. Były to głównie dzieci - sieroty i półsieroty.
Ewakuacja Armii Polskiej z ZSRR do Iranu zakończyła się w sierpniu 1942 roku. W dwóch etapach przetransportowano tam blisko 116 tys. ludzi, w tym ponad 78 tys. żołnierzy i 37 tys. cywilów.
Ze względu na bardzo zły stan zdrowia, śmiertelność wśród repatriantów była duża. Na terytorium Iranu pochowanych zostało 2806 Polaków, w tym 650 wojskowych. Groby zlokalizowane są na dwóch cmentarzach polskich oraz jako polskie kwatery na innych cmentarzach, głównie ormiańskich.
W 1943 roku z jednostek przebywających w Iranie utworzony został II Korpus Polski, który później, w składzie brytyjskiej 8. Armii, uczestniczył w kampanii włoskiej; w maju 1944 roku polscy żołnierze brali udział w zdobywaniu Monte Cassino.
Na sobotę i niedzielę przewidziane są rozmowy Sikorskiego z najważniejszymi irańskimi politykami. Sikorski spotka się z prezydentem Iranu Hasanem Rowhanim, ministrem spraw zagranicznych Mohammadem Dżawadem Zarifem, szefem Najwyższej Rady Bezpieczeństwa Narodowego Alim Szamchanim oraz przewodniczącym parlamentu Alim Laridżanim.
Rozmowy będą dotyczyć m.in. odbudowy polsko-irańskich stosunków gospodarczych. Jednym z tematów będzie też irański program nuklearny. „To, że przyjmą mnie najwyżsi przywódcy Iranu, da mi szansę zakomunikowania nadziei na powrót do większej normalności w stosunkach między Iranem a społecznością międzynarodową" – powiedział Sikorski przed wylotem do Iranu.
Z Isfahanu Tomasz Grodecki (PAP)
tgo/ az/ ap/ gma/
