Mauzoleum marszałka Józefa Piłsudskiego na cmentarzu na Rossie w Wilnie, 4 bm. Na Litwie trwają obchody 150. rocznicy urodzin marszałka Piłsudskiego zorganizowane przez Urząd do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych. Fot. PAP/T. Waszczuk
Apelem Pamięci, salwą honorową i złożeniem kwiatów oddano w poniedziałek hołd Józefowi Piłsudskiemu na cmentarzu na wileńskiej Rossie, gdzie spoczywa jego serce i prochy matki Marii Piłsudskiej. Uroczystość była związana ze 150-leciem urodzin marszałka Polski.
Józef Piłsudski, współtwórca niepodległej Polski, urodził się 5 grudnia 1867 roku w Zułowie na Wileńszczyźnie.
"Spotykamy się w wigilię 150. rocznicy urodzin ojca naszej niepodległości, marszałka Józefa Piłsudskiego. Spotykamy się na wileńskiej Rossie, gdzie zgodnie z jego życzeniem spoczęła jego matka Maria z Billewiczów Piłsudska i spoczęło jego serce. Józef Piłsudski ukształtowany był przez Wilno i wielokrotnie podkreślał, że to Wilno go wychowało. Atmosfera domu rodzinnego, zwłaszcza zaszczepiona przez matkę miłość do tradycji i poezji romantycznej, uczyniła z niego człowieka, który poprowadził potem naród do zwycięstwa, do niepodległości" - mówił Jan Józef Kasprzyk, szef Urzędu ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych.
"Tu w Wilnie Józef Piłsudski wiedział, że będzie bojownikiem o niepodległość Rzeczypospolitej, tym bojownikiem wyrosłym z pięknej polskiej tradycji romantycznej" - podkreślił Kasprzyk i przypomniał, że Piłsudski ukształtowany był m.in. przez dzieła Juliusza Słowackiego i Adama Mickiewicza.
Powołując się na Stanisława Cata-Mackiewicza szef Urzędu ds. Kombatantów zwrócił uwagę, że kluczem do zrozumienia Piłsudskiego są słowa z poematu "Wacław" Słowackiego, które znajdują się na mauzoleum marszałka na Rossie: "Ty wiesz, że dumni nieszczęściem nie mogą za innych śladem iść tą samą drogą". "To znaczy, że nawet w nieszczęściu można i trzeba zachować dumę, honor, godność. Nieść zawsze podniesioną głowę, miłować wolność i nigdy nie iść za innych śladem, tylko własną ścieżką, ścieżką, którą Józef Piłsudski nazwał drogą do niepodległości" - powiedział Kasprzyk.
Szef Urzędu ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych zwrócił też uwagę na kolejny, ważny dla Piłsudskiego cytat, tym razem z "Beniowskiego" Słowackiego: "Gdy mogąc wybrać, wybrał zamiast domu, gniazdo na skałach orła. Niechaj umie spać, gdy źrenice czerwone od gromu i słychać jęk szatanów w sosen zadumie. Tak żyłem".
"Piłsudski był wierny tym słowom Juliusza Słowackiego i tak wychował pokolenie weteranów, którzy są tutaj razem z nami. Oni zamiast domu i spokoju wybrali +gniazda na orlich skałach+. I to jest testament marszałka, który płynie z wileńskiej Rossy dla nas współczesnych. Szybować zawsze wysoko, jak orły, aby na koniec swojego żywota móc za marszałkiem powtórzyć: +Tak żyć jak żyłem, warto było+. Chwała marszałkowi!" - zakończył Kasprzyk.
W imieniu polskich władz głos zabrała również ambasador Polski na Litwie Urszula Doroszewska. Podkreśliła, że Polacy są wdzięczni Piłsudskiemu za odbudowanie polskiego państwa, a zwłaszcza za jego obronę w latach wojny polsko-bolszewickiej. "To zwycięstwo obroniło nie tylko Polskę, ale również Litwę i inne kraje Europy Wschodniej przed nawałą bolszewicką" - powiedziała Doroszewska, dodając, że Piłsudski zapewnił tym krajom "lata niepodległości".
W uroczystości na wileńskiej Rossie, które zakończyło złożenie kwiatów i odegranie pieśni "My, Pierwsza Brygada", udział wzięli weterani walk o niepodległość, w tym m.in. żołnierze Armii Krajowej, Batalionów Chłopskich i Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie. Obecni byli także działacze opozycji antykomunistycznej z okresu PRL, żołnierze Wojska Polskiego, harcerze i strzelcy ze Związku Strzeleckiego, a także licznie przybyli Polacy mieszkający na Litwie. W ceremonii udział wzięli także przedstawiciele litewskich władz, w tym parlamentarzyści.
Pielgrzymkę do Wilna i obchody 150-lecia urodzin marszałka na Rossie zorganizował Urząd ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych. Dwudniowe obchody rocznicowe rozpoczęły się od mszy w kościele pw. św. Teresy przy Ostrej Bramie. We wtorek kolejnym punktem obchodów będzie wizyta w Zułowie (odległym od Wilna o ok. 60 km), gdzie przed 150 laty przyszedł na świat Piłsudski. Poprzedzi ją modlitwa w kościele w Powiewiórkach - miejscu chrztu przyszłego marszałka Polski.
Z Wilna Norbert Nowotnik (PAP)
nno/ agz/
