Laureatka nagrody im. Jana Karskiego i Poli Nireńskiej prof. Barbara Engelking. Źródło: ŻIH
Tegoroczną laureatką nagrody im. Jana Karskiego i Poli Nireńskiej została prof. dr hab. Barbara Engelking – autorka publikacji o Holokauście. Nagroda przyznawana jest corocznie autorom prac o życiu żydowskim w Polsce i odzwierciedlających wkład Żydów w kulturę polską. O uhonorowaniu laureatki zadecydował komitet w składzie: prof. Jerzy Tomaszewski, prof. Feliks Tych, prof. Paweł Śpiewak – dyrektor Żydowskiego Instytutu Historycznego oraz dr Jonathan Brent – dyrektor YIVO Institute for Jewish Research.
Prof. Barbara Engelking od wielu lat jest pracownikiem Instytutu Filozofii i Socjologii Polskiej Akademii Nauk w Warszawie oraz założycielką Centrum Badań nad Zagładą Żydów IFiS PAN, którego działalnością kieruje od chwili jego utworzenia w 2003 roku. Centrum wydaje pismo „Zagłada Żydów, Studia i Materiały” (dotychczas ukazało się 8 roczników). W instytucji tej działa i tworzy grupa współpracowników, specjalistów w różnych dziedzinach, których łączy dążność do zgłębienia sytuacji Żydów na terenach Generalnego Gubernatorstwa, pozbawionych wszelkich możliwości ratowania swojego życia. Badacze koncentrują się na temacie Żydów-uciekinierów szukających pomocy i ratunku wśród miejscowej ludności. Badają także zagadnienie współdziałania z okupantami oraz wrogości cywilów wobec ukrywających się ocalałych Żydów.
Wśród publikacji prof. Engelking dotyczących Holocaustu są m.in. "Zagłada i pamięć" (1994), "Szanowny panie Gistapo. Donosy do władz niemieckich w Warszawie i okolicach, 1940–1941" (2003), "Jest taki piękny słoneczny dzień... Losy Żydów szukających ratunku na wsi polskiej 1942–1945" (2011. Szczególne miejsce wśród prac autorki zajmuje obszerny tom, zrealizowany wspólnie z Jackiem Leociakiem, "Getto warszawskie. Przewodnik po nieistniejącym mieście" (2001).
Ustanowiona przez prof. Jana Karskiego w 1992 roku wspólnie z Żydowskim Instytutem Naukowym YIVO w Nowym Jorku nagroda, przyznawana jest dorocznie autorom publikacji traktujących o życiu żydowskim w Polsce i odzwierciedlających wkład Żydów w kulturę polską.
Zmarły 15 lipca 2000 roku profesor Jan Karski był w czasie drugiej wojny światowej kurierem rządu polskiego w Londynie. Karski przedostał się z okupowanej Polski na Zachód i przekazał informacje rządom alianckim o postępującej zagładzie ludności żydowskiej w Polsce dokonywanej przez niemieckich okupantów. Nagroda ufundowana została dla uhonorowania żony Jana Karskiego, Poli Nireńskiej, tancerki i choreografki, która w czasie wojny uratowała się jako jedyna z ponad siedemdziesięcioosobowej rodziny.
W poprzednich latach laureatami nagrody im. Jana Karskiego i Poli Nireńskiej byli m.in. Eugenia Prokop-Janiec, Jerzy Ficowski i Michał Friedman, Marek Rostworowski, Henryk Grynberg, Hanna Krall, ks. Stanisław Musiał, Michał Jagiełło, Joanna Tokarska-Bakir, Szymon Rudnicki, Alina Skibińska. (PAP)
aszw/ ls/
