Zamordowany w lutym br. rosyjski opozycjonista Borys Niemcow został pośmiertnie nominowany do tegorocznej Nagrody Sacharowa, przyznawanej przez Parlament Europejski. Wśród nominowanych jest też więziona w Rosji ukraińska lotniczka Nadija Sawczenko.
Sześć nominacji do nagrody, przyznawanej za zasługi w walce o prawa człowieka i demokrację, ogłoszono w czwartek. Borys Niemcow został zastrzelony 27 lutego br. przed murem Kremla. Opozycjonista był jednym z najgłośniejszych krytyków prezydenta Rosji Władimira Putina. Zarzucał mu zwłaszcza agresywną politykę wobec Ukrainy.
Parlament Europejski przyjął wiosną rezolucję, w której uznał zabójstwo Niemcowa za "najbardziej znaczący mord polityczny w najnowszej historii Rosji". Zdaniem europosłów polityk ten "poświęcił swoje życie pracy na rzecz bardziej demokratycznej, dostatniej i otwartej Rosji oraz solidnego partnerstwa Rosji z jej sąsiadami".
Specjalną rezolucję PE poświęcił też drugiej nominowanej do Nagrody Sacharowa, ukraińskiej lotniczce Nadii Sawczenko, uważanej za więźnia politycznego. Sawczenko jest przetrzymywana w Rosji od lipca 2014 roku. Rosyjskie władze zarzucają jej naprowadzanie na cel ognia moździerzy, w wyniku czego w strefie konfliktu na wschodzie Ukrainy śmierć ponieśli dwaj dziennikarze państwowej telewizji Rossija. Ukraińska lotniczka nie przyznaje się do winy i twierdzi - tak samo jak władze w Kijowie - że prorosyjscy separatyści uprowadzili ją do Rosji.
Wśród nominowanych do nagrody PE znalazł się też liberalny bloger z Arabii Saudyjskiej Raif Badawi, skazany w 2014 r. za obrażanie islamu w internecie na 10 lat więzienia, 1000 batów i grzywnę w wysokości ponad 260 tys. dolarów.
Frakcja centroprawicowej Europejskiej Partii Ludowej zgłosiła do nagrody opozycję wenezuelską, reprezentowaną przez organizację Mesa de la Unidad Democratica (Okrągły Stół Jedności Demokratycznej) oraz więźniów politycznych w Wenezueli.
Nominację otrzymała też somalijska polityk Edna Adan Ismail, założycielka szpitala dla matek i ofiar wojny w mieście Hargejsa, aktywistka walcząca z praktykami obrzezania dziewcząt.
Wspólną nominację otrzymali: Edward Snowden, który ujawnił informacje o masowej inwigilacji prowadzonej przez amerykańską Agencję Bezpieczeństwa Narodowego (NSA), były pracownik koncernu PwC Antoine Deltour, który zapoczątkował aferę LuxLeaks, przekazując mediom informacje o korzystnych dla koncernów decyzjach podatkowych władz Luksemburga, a także Stephanie Gibaud, która ujawniła aferę podatkową z udziałem banku UBS.
28 września kandydatury do Nagrody Sacharowa zostaną zaprezentowane w Parlamencie Europejskim na posiedzeniu komisji spraw zagranicznych i rozwoju oraz podkomisji praw człowieka. Komisje te wyłonią troje finalistów 15 października, a 29 października przewodniczący PE i liderzy grup politycznych wyłonią laureata. Uroczystość wręczenia nagrody odbędzie się w Strasburgu 16 grudnia.
Z Brukseli Anna Widzyk (PAP)
awi/ mc/
