Reporterki Katarzyna Kobylarczyk i Joanna Gierak-Onoszko, ukraiński pisarz Artem Czech, szwedzki dziennikarz Lars Berge i reporter Óscar Martinez z Salwadoru to autorzy książek, które znalazły się w finale Nagrody im. Ryszarda Kapuścińskiego za reportaż literacki.
Finalistów wybrało jury pod przewodnictwem Piotra Mitznera w składzie: William Brand, Julia Fiedorczuk, Abel Murcia, Katarzyna Surmiak-Domańska.
„27 śmierci Toby'ego Obeda” Joanny Gierak-Onoszko (wyd. Dowody na Istnienie) to opowieść o piekle dzieci. Jej bohater, rdzenny Kanadyjczyk z Labradoru, był pensjonariuszem instytucji mających pomagać dzieciom rdzennych mieszkańców w adaptacji do społeczeństwa. Tobi, jako czterolatek został zabrany rodzicom, oddzielony od rodzeństwa i trafił do ośrodka, gdzie dzieci były bite, głodzone i molestowane seksualnie. Taki los spotkał tysiące dzieci w Kanadzie w połowie XX wieku.
Óscar Martínez, dziennikarz z Salwadoru, w książce "Bestia. O ludziach, którzy nikogo nie obchodzą", którą z hiszpańskiego przeł. Tomasz Pindel (wyd. Post Factum Sonia Draga) opisuje odyseję migrantów z Ameryki Środkowej, którzy przemierzają Meksyk w drodze do granicy USA. Po drodze czyhają na nich przemytnicy narkotyków, bezlitośni policjanci i agenci federalni.
Kolejny nominowany, Lars Berge, w książce reporterskiej "Dobry wilk. Tragedia w szwedzkim zoo" (ze szwedzkiego przeł. Irena Kowadło-Przedmojska, wyd. Czarne) wraca do wydarzeń sprzed kilu lat, gdy w zoo w szwedzkim Kolmarden wilki zagryzły swoją opiekunkę. Autor próbuje zrozumieć, co się stało, dlaczego projekt Bliski Kontakt z Wilkiem, polegający na spotkaniu oko w oko z naturą, poniósł fiasko. Berge ukazuje, że projekt ten od początku naiwnie antropomorfizował wilki nie licząc się kompletnie z naturą tych zwierząt, które traktowane były jak maskotki.
Kolejna nominowana książka to „Punkt zerowy” Artema Czecha, którą z ukraińskiego przeł. Marek S. Zadura (wyd. Warsztaty Kultury). Jej bohater, pisarz i hipster z Kijowa dostaje powołanie do wojska i rusza do Donbasu ratować ojczyznę. Czytelnik obraz współczesnej wojny widzianej oczami żołnierza reportera, poddającego obiektywnej analizie przede wszystkim to, co wojna robi z nim samym.
Ostatnia z nominowanych książek to "Strup. Hiszpania rozdrapuje rany" Katarzyny Kobylarczyk (wyd. Czarne). Autorka powraca do czasów wojny domowej w Hiszpanii, ale opisuje ją z punktu widzenia cywilów a także tych, którzy stracili w niej najbliższych. Po wojnie „26 milionów 800 tysięcy ludzkich kości” pozostało „na polach, w studniach, pod murami cmentarzy, niepochowanych, skazanych na wieczne zapomnienie” – pisze autorka.
Nominowano także przekłady książek reporterskich. O nagrodę ubiegają się: Irena Kowadło-Przedmojska – za przekład „Dobrego wilka” Larsa Berge; Tomasz Pindel – za przekład „Bestii” Óscara Martíneza; Marek S. Zadura – za przekład „Punktu zerowego” Artema Czecha i Marcin Szczyciński – za przekład „Niezarekwirowanych. Historii ludzi, którzy przeżyli to, czego boimy się najbardziej” Anny Artemjewej i Jeleny Raczewej (wyd. Ośrodek Karta i Centrum Polsko-Rosyjskiego Dialogu i Porozumienia).
Od 10. edycji konkursu Miasto Stołeczne Warszawa, fundator Nagrody Kapuścińskiego, wprowadziło nagrody pieniężne dla wszystkich finalistów: 5 tys. zł dla autorów książek i 2 tys. zł dla tłumaczy reportaży. Autor najlepszego reportażu otrzyma nagrodę w wysokości 100 tys. zł. Jury – nagrodą 20 tys. zł – może wyróżnić także autora najlepszego przekładu roku. Z powodu pandemii koronawirusa tegoroczne ogłoszenie laureata odbędzie się on-line. Werdykt jury poznamy w drugiej połowie maja.
Nagroda im. Ryszarda Kapuścińskiego za reportaż literacki została ustanowiona i jest fundowana przez Miasto Stołeczne Warszawę. Współorganizatorem jest „Gazeta Wyborcza”. (PAP)
aszw/ dki/
