Zaprzysiężenie wojsk powstańczych i wręczenie sztandaru 1 Dywizji Strzelców Wielkopolskich. Poznań, 26.01.1919. Fot. NAC
W Poznaniu wręczono w poniedziałek statuetki "Dobosza Powstania Wielkopolskiego" przyznane już po raz 20 przez Towarzystwo Pamięci Powstania Wielkopolskiego 1918/1919. Nagrody te są wyrazem uznania za propagowanie wiedzy o zwycięskim zrywie powstańczym.
Statuetka jest miniaturą Pomnika Dobosza, nazwanego Pomnikiem Powstania i Wolności w Śremie.
W tym roku "Dobosza" otrzymał wnuk dwóch Powstańców Wielkopolskich, prezes honorowy Towarzystwa Pamięci Powstania Wielkopolskiego 1918/1919 Stefan Barłóg. Laureat był współinicjatorem powstania Towarzystwa, nauczycielem i działaczem harcerskim.
„Symbol Dobosza powinien być nadal przybliżany w naszym życiu, w życiu Towarzystwa i w wielu innych środowiskach (…) Do tej pory Dobosz wybijał pałeczkami rytm naszej działalności, ale myślę, że dziś potrzeba silniejszego głosu. To musi być silny stukot pałeczek Dobosza, aby na setną rocznicę Powstania ten głos dotarł wszędzie” – powiedział podczas uroczystości Barłóg.
Towarzystwo nagrodziło także prof. Politechniki Koszalińskiej Michała Polaka. Laureat w rozmowie z PAP przyznał, że tematyką powstańczą interesuje się już od czasów studiów. „Tym bakcylem zaraził mnie mój tata. Wspólnie z nim i również samodzielnie z coraz większym nasileniem poświęcam część mojego czasu właśnie na badania Powstania Wielkopolskiego” – mówił.
„W ostatnim czasie, prowadząc kwerendę zagraniczną w Wielkiej Brytanii, szczególnie zainteresowałem się wątkami losów powstańców na uchodźctwie. Było ich sporo, zasłużyli się wspaniale, radzili sobie tak jak potrafili i robili to dobrze. Chciałbym to udokumentować, dotrzeć do tych losów, skompletować i mam nadzieję, wspólnie z tatą, wydać to w formie zwartej publikacji” – powiedział.
W swych badaniach profesor podejmuje także kwestie podejścia Brytyjczyków do Powstania Wielkopolskiego. Jak zaznaczył, nie jest to wątek zupełnie nieobecny w polskiej historiografii, ale nadal są to nie do końca zbadane i udokumentowane kwestie.
Nagrodzony został również historyk i regionalista Andrzej Wieczorek, autor m.in. publikacji o Kompanii Gołanieckiej. Laureat przyjął wyróżnienie z wielkim wzruszeniem i zaznaczył, że statuetka jest uhonorowaniem kilkudziesięciu lat jego pracy.
„Nagroda jest też bez zwątpienia zachętą do dalszych działań. Tematyka powstańcza to z jednej strony pasja, ale też i misja. W zawodzie nauczyciela przepracowałem 44 lata, dochowałem się setki laureatów różnego rodzaju konkursów i nadal czuję się zobowiązany tę misję kontynuować” – powiedział.
„Wiedza młodych ludzi na temat Powstania jest niestety wciąż niewielka. Program nauczania historii bardzo często się zmienia i jest ograniczony. Myślę, że niewiele z tych młodych osób wie choćby o swoich pradziadkach. (…) Nawet jeśli w szkole, w gablocie wisi odznaczenie, czy informacja o Powstańcu, pytam uczniów – kto to był? Gdzie został pochowany? Odpowiedzi najczęściej nie ma” – zaznaczył Wieczorek. „Zadaniem regionalistów i historyków jest właśnie przypominanie tych wszystkich faktów i historii, bo one giną, tak jak giną mogiły Powstańców” – dodał.
Nagrody Honorowe Towarzystwa Pamięci Powstania Wielkopolskiego 1918/1919 przyznawane są nieprzerwanie od 1996 roku za działalność naukową i społeczną dotyczącą historii Powstania Wielkopolskiego oraz utrwalanie pamięci o jego uczestnikach.
Laureaci otrzymali wyróżnienia z rąk Marszałka Województwa Wielkopolskiego Marka Woźniaka oraz wiceprezesów Towarzystwa.
Podczas uroczystości wręczono także odznakę honorową „Za Zasługi dla Województwa Wielkopolskiego” oraz medale Komisji Edukacji Narodowej, medale Opiekuna Miejsc Pamięci Narodowej i odznaki honorowe „Wierni Tradycji”.
Powstanie, które wybuchło 27 grudnia 1918 w Poznaniu przyczyniło się do odzyskania niepodległości. Wielkopolanie wnieśli do II Rzeczpospolitej dobrze rozwinięte gospodarczo ziemie oraz znakomicie uzbrojoną 120-tysięczną armię, która odegrała ważną rolę w zwycięskiej wojnie polsko-bolszewickiej z lat 1919-1921. (PAP)
ajw/ pz/
