Składanie wieńca pod pomnikiem J. Piłsudskiego w Rzymie. Fot. Udskior
Przedstawiciele polskiej delegacji przybyłej na rozpoczynające się kilkudniowe uroczystości 75. rocznicy bitwy o Monte Cassino złożyli kwiaty pod rzymskim pomnikiem marszałka Józefa Piłsudskiego.
W środowy późny wieczór wieniec pod pomnikiem Józefa Piłsudskiego złożył szef Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych Jan Józef Kasprzyk, doradca szefa Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych Wojciech Lesiak, przedstawiciel kombatantów, weteran Armii Krajowej sędzia Bogusław Niziński oraz były działacz podziemnej „Solidarności”, przedstawiciel Rady do Spraw Działaczy Opozycji Antykomunistycznej oraz Osób Represjonowanych z Powodów Politycznych Antoni Piekałkiewicz. W krótkiej uroczystości wzięli również udział przedstawiciele Wojska Polskiego.
Marmurowe popiersie marszałka na granitowej kolumnie stoi przy jednej z głównych ulic rzymskiej dzielnicy Parioli. Ulica ta wraz z odsłonięciem pomnika Piłsudskiego otrzymała również jego imię - Viale Maresciallo Pilsudski.
Popiersie wykonał jeden z najbardziej znanych rzeźbiarzy okresu dwudziestolecia Henryk Kuna. Na pomniku widnieje napis po włosku, który w tłumaczeniu brzmi: „Temu, który przywrócił Polsce jej miejsce w świecie”.
Inicjatorem upamiętnienia Piłsudskiego w Rzymie był jego wieloletni adiutant i przyjaciel generał Bolesław Wieniawa-Długoszowski, który w latach 1938-1940 był ambasadorem Polski we Włoszech. Pomnik został odsłonięty 19 grudnia 1937 roku, a w ceremonii uczestniczył ówczesny burmistrz Wiecznego Miasta Piero Colonna oraz dyktator Włoch Benito Mussolini. Obecna była wtedy również delegacja Wojska Polskiego.
Pomnik Józefa Piłsudskiego był miejscem obchodów Święta Niepodległości 11 listopada. Zachowało się zdjęcie z 11 listopada 1944 roku, a więc prawie pół roku po bitwie o Monte Cassino, na którym widać kilkudziesięciu żołnierzy 2. Korpusu wraz z ambasadorem przy Watykanie Kazimierzem Papee. Również rok później, 11 listopada 1945 roku, przy pomniku odbyła się rocznicowa uroczystość.
W kolejnych latach powojennych kwiaty przed popiersiem współtwórcy niepodległości składali kombatanci 2. Korpusu zamieszkali we Włoszech i przedstawiciele Polonii. Od 1989 roku pomnik jest miejscem oficjalnych obchodów polskich świąt państwowych.
W czwartek uczestnicy delegacji będą modlić się przy grobie św. Jana Pawła II, a następnie udadzą się do Mignano Monte Lungo. Niedaleko tego miasta w grudniu 1943 r. doszło do pierwszych walk pomiędzy Królewską Armią Włoch a armią niemiecką, która przystąpiła do okupacji Włoch. Na cmentarzu spoczywa 974 włoskich żołnierzy poległych podczas kampanii włoskiej po przejściu Królestwa Włoch na stronę aliantów. Na miejscowym cmentarzu spoczywają żołnierze włoscy polegli w tej bitwie.
Z Rzymu Michał Szukała (PAP)
