Miejsce pamięci o Romach zamordowanych przez Niemców w Borzęcinie Dolnym. 2016 r. Fot. PAP/S. Rozpędzik
Pomnik Pamięci o Zagładzie Romów został odsłonięty w piątek na cmentarzu w Borzęcinie Dolnym (woj. małopolskie), gdzie spoczywają Romowie zamordowani przez Niemców w lipcu 1942 r. Uroczystość odbyła się w ramach Międzynarodowego Taboru Pamięci Romów.
Rzeźbę wykonał w piaskowcu romski artysta z Węgier Andras Kallai. Przedstawia postać matki tulącej dziecko. Pomnik postawiono dzięki dotacji Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Jak wyjaśnił PAP pomysłodawca i organizator Taboru Adam Bartosz, pomnik ustawiono na symbolicznej mogile 29 Romów - mężczyzn, kobiet i dzieci, należących do rodzin z grupy Polska Roma: Majewskich, Kwiatkowskich, Chmielewskich i Cioroniów, którzy zostali rozstrzelani przez Niemców w borzęcińskim lesie w lipcu 1942 r.
Wśród ofiar było trzech mężczyzn, pięć kobiet i 21 dzieci. Ofiary masakry zostały ekshumowane w 1959 r., a ich szczątki złożone w zbiorowej mogile na cmentarzu w Borzęcinie Dolnym. W kwietniu tego roku odbyła się ponowna ekshumacja i przeniesienie szczątków do nowej mogiły. Było to konieczne, ponieważ zagęszczenie grobowców na tej nekropolii uniemożliwiało godne i trwałe upamiętnienie ofiar pomnikiem w pierwotnym miejscu.
Uroczyste odsłonięcie pomnika na cmentarzu w Borzęcinie Dolnym było ważnym punktem trwającego od czwartku Międzynarodowego Taboru Pamięci Romów. Czterodniowa pielgrzymka wyruszyła w drogę sprzed Muzeum Etnograficznego w Tarnowie. Jego uczestnicy do niedzieli będą podróżować po Małopolsce, odwiedzając miejsca zagłady Romów z czasów II wojny światowej i propagując kulturę romską.
Uroczyste odsłonięcie nowego Pomnika Pamięci o Zagładzie Romów na cmentarzu w Borzęcinie Dolnym było ważnym punktem trwającego od czwartku Międzynarodowego Taboru Pamięci Romów. Czterodniowa pielgrzymka wyruszyła w drogę sprzed Muzeum Etnograficznego w Tarnowie. Jego uczestnicy do niedzieli będą podróżować po Małopolsce, odwiedzając miejsca zagłady Romów z czasów II wojny światowej i propagując kulturę romską.
Tabor złożony z cygańskich wozów zaprzężonych w konie oraz z kawalkady samochodów z Romami z Polski i zagranicy porusza się trasą z Tarnowa do Żabna, Szczurowej i Borzęcina Dolnego.
Według Bartosza program tej edycji przedsięwzięcia opiera się na trzech ważnych zdarzeniach - wspomnieniu 80. rocznicy koronacji Króla Polskich Cyganów Janusza Kwieka, zorganizowaniu artystycznego pleneru sztuki romskiej oraz osłonięciu nowego Pomnika Pamięci o Zagładzie Romów na cmentarzu w Borzęcinie Dolnym. Tradycyjnie na zakończenie taboru odbędzie się w Szczurowej koncert muzyki cygańskiej w wykonaniu zespołu Perła i Bracia.
Jak zauważył Bartosz, w skład taboru nie wchodzą już tylko pojazdy pochodzące z tarnowskiego muzeum, ale – dzięki modzie na cygańskie wozy – coraz więcej jest w nim pieczołowicie odrestaurowanych pojazdów prywatnych. Wszystkie pojazdy można oglądać w tradycyjnym obozowisku cygańskim, jakie co roku rozbijane jest w parku w Szczurowej.
Międzynarodowy Tabor Pamięci Romów realizowany jest przez Muzeum Okręgowe w Tarnowie dzięki dotacji Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji, przyznanej w ramach Programu integracji społeczności romskiej w Polsce oraz dotacji Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Pierwszy Tabor zorganizowany został w lipcu 1996 roku, 32 lata po tym, jak władze PRL zakazały Cyganom wędrowania po polskich drogach. Miał przypomnieć nie tylko tamten zakaz, lecz również zagładę narodu romskiego z rąk hitlerowców. (PAP)
rgr/ agz/
