1942

77 lat temu, 20 stycznia 1942 r., na konferencji w Wannsee pod Berlinem Główny Urząd Bezpieczeństwa Rzeszy (RSHA) przedstawił plan „ostatecznego rozwiązania kwestii żydowskiej”, którego konsekwencją miała być eksterminacja 11 milionów europejskich Żydów.

76 lat temu, 4 grudnia 1942 r., w Warszawie przy Delegaturze Rządu na Kraj, z przekształcenia Tymczasowego Komitetu Pomocy Żydom powstała Rada Pomocy Żydom „Żegota” - jedyna w okupowanej przez Niemców Europie instytucja państwowa ratująca ludność żydowską od zagłady.

Ok. 50 zagrożonych rozstrzelaniem więźniów z karnej kompanii podjęło 10 czerwca 1942 r. próbę ucieczki z niemieckiego obozu Auschwitz. Na wolność przedostało się dziewięciu. Przy ucieczce oraz w wyniku odwetu Niemcy zamordowali ponad 380 więźniów.

76 lat temu Niemcy utworzyli na terenie Auschwitz obóz kobiecy. 26 marca 1942 r. trafiły do niego dwa transporty liczące łącznie ok. 2 tys. osób. Były to więźniarki, głównie kryminalistki, z KL Ravensbrueck, a także Żydówki z Popradu na Słowacji.

W 76. rocznicę likwidacji obozu cygańskiego działającego w Litzmannstadt Getto odbyła się w Łodzi uroczystość upamiętniająca jego ofiary. W styczniu 1942 roku Niemcy wywieźli z getta ponad 4 tys. Romów i Sinti; więźniowie trafili do Chełmna nad Nerem, gdzie wszyscy zostali zagazowani.

W Ciepielowie (Mazowieckie) powstanie pomnik pamięci Polaków ratujących Żydów: Kowalskich, Kosiorów, Skoczylasów i Obuchiewiczów. W składzie komitetu budowy znaleźli się m.in. prezydencki minister Wojciech Kolarski i wiceminister spraw zagranicznych Jan Dziedziczak.

1 grudnia 1942 roku Niemcy utworzyli obóz dla polskich dzieci i młodzieży na wyodrębnionym terenie Litzmannstadt Ghetto. Obejmował on dzisiejsze ulice: Bracką, Emilii Plater, Górniczą oraz Zagajnikową. Wejście na teren obozu prowadziło od ul. Przemysłowej.

19 listopada 1942 roku na ulicach getta w Drohobyczu został zastrzelony przez niemieckiego oficera Bruno Schulz - jeden z najciekawszych polskich prozaików XX wieku, rysownik i grafik, twórca m.in. "Sklepów cynamonowych" i "Sanatorium pod klepsydrą".

W Bielsku Podlaskim upamiętniono we wtorek żydowskich mieszkańców miasta, w 75. rocznicę ich zagłady. Plac, w którego otoczeniu przed laty stała m.in. synagoga, szkoła żydowska i sierociniec, otrzymał nazwę "Plac Pamięci Żydów Bielskich".

Wdzięczność wobec mieszkańców księstwa Kolhapur w Indiach, gdzie schronienie znaleźli Polacy ewakuowani ze Związku Sowieckiego w 1942 roku, wyraża tablica pamiątkowa, którą z udziałem przedstawicieli władz Polski i Indii, odsłonięto w piątek w Warszawie.