Prezydent Andrzej Duda udaje się w czwartek z trzydniową wizytą na Litwę, gdzie weźmie udział w obchodach 100. rocznicy odbudowy państwa litewskiego. Duda będzie też rozmawiał z prezydent Dalią Grybauskaite o prawach Polaków na Litwie i współpracy w ramach UE i NATO.
Przy okazji obchodów 100-lecia niepodległości Litwy Andrzej Duda spotka się też z przybyłym na te uroczystości prezydentem Niemiec Frankiem-Walterem Steinmeierem.
Udział w uroczystościach państwowych w dniu setnej rocznicy podpisania Aktu Niepodległości zapowiedzieli też prezydenci: Łotwy Raimonds Vejonis, Estonii Kersti Kaljulaid, Islandii Gudni Johannesson, Ukrainy Petro Poroszenko, Gruzji Giorgi Margwelaszwili, a także przewodniczący Rady Europejskiej Donald Tusk i przewodniczący Komisji Europejskiej Jean-Claude Juncker. Obecni mają też być przedstawiciele rodów królewskich ze Szwecji i Danii.
Szef gabinetu prezydenta RP Krzysztof Szczerski podkreślił w rozmowie z PAP, że ta wizyta prezydenta Dudy w Wilnie ma pokazać, jak wiele dziś łączy Polskę i Litwę, ale także, jak wiele jest problemów we wzajemnych relacjach.
"Niezwykle ważnym komponentem stosunków polsko-litewskich zawsze będzie sytuacja Polaków na Litwie i Litwinów w Polsce. Taki już jest los sąsiadów, których granice zmieniały się w historii. Mamy to bogactwo, jakim są Polacy na Litwie i Litwini w Polsce i z tego bogactwa trzeba korzystać, ono powinno nas połączyć" - powiedział Szczerski.
Zaznaczył, że wizyta prezydenta ma trzy komponenty. Pierwszy z nich wiąże się ze 100-leciem polskiej niepodległości; prezydent spotka się bowiem z Polakami mieszkającymi na Litwie. "Prezydent odznaczy kilkunastu obywateli Litwy polskiej narodowości odznaczeniami państwowymi i będzie rozmawiał z naszymi rodakami na temat ich problemów i ich oczekiwań co do polityki litewskiej" - powiedział Szczerski.
Ponadto, mówił szef gabinetu prezydenta RP, prezydent spotka się z polskimi inwestorami na Litwie, w tym z przedstawicielami PKN Orlen. Andrzej Duda spotka się też z polskimi harcerzami. "Spotkanie to będzie bardzo symboliczne, na Cmentarzu na Rossie przy grobie matki Józefa Piłsudskiego, gdzie znajduje się serce marszałka" - dodał Szczerski.
Drugim komponentem wizyty prezydenta Dudy na Litwie są obchody 100. rocznicy odbudowy Państwa Litewskiego. Szczerski podkreślił, że obecność prezydenta Dudy na tych uroczystościach "jest dowodem uznania i szacunku dla państwa litewskiego".
"Prezydent Duda jest jedną z kilkunastu głów państw zaproszonych na to spotkanie. Strona litewska zaprosiła wszystkich swoich sąsiadów w regionie bałtyckim i głównych partnerów europejskich, w tym Niemcy, Polskę, Ukrainę, instytucje UE" - powiedział szef gabinetu prezydenta.
Jak dodał, będzie to więc spotkanie, które umożliwi także rozmowy wielostronne i dwustronne między przywódcami. "Prezydent Polski umówił się już w ubiegłym tygodniu w Korei na kontynuowanie rozmowy z prezydentem Niemiec Frankiem-Walterem Steinmeierem. Będzie to już kolejne w ciągu ostatniego tygodnia spotkanie prezydentów Polski i Niemiec" - mówił szef gabinetu prezydenta RP.
Z kolei dzień później, w sobotę prezydent Duda będzie składał dwustronną roboczą wizytę na Litwie. "Ten komponent bilateralny to przede wszystkim rozmowy z prezydent Grybauskaite; rozmowy bardzo wszechstronne dlatego, że tematów wspólnych jest bardzo dużo" - powiedział.
Jak zaznaczył, jednym z nich jest sytuacja Polaków na Litwie, a także współpraca gospodarcza - w tym infrastrukturalna w ramach inicjatywy Trójmorza - oraz współpraca inwestycyjna.
Odnosząc się do kwestii praw Polaków na Litwie, Szczerski zaznaczył, że Polska będzie konsekwentnie wskazywała na oczekiwania naszych rodaków "co do ich statusu i praw wynikających z ogólnie przyjętych norm Rady Europy i wspólnych europejskich wartości".
"Ważne, żeby w tej sprawie następował postęp. (...) Nie ma co ukrywać, że to nie są decyzje proste, bo one musiałyby zmienić cały sposób funkcjonowania państwa litewskiego na przykład w kwestiach językowych" - powiedział Szczerski. Zaznaczył, że na Litwie język rozumiany jest jako element nie tylko tożsamości kulturowej, ale też państwowej.
"Prezydent jedzie na Litwę z dobrą wolą, z gotowością do rozmowy, z podkreśleniem wspólnych interesów i w tym kontekście chce rozmawiać o kwestii naszych rodaków mieszkających na Litwie" - powiedział szef gabinetu prezydenta.
Rozmowa Dudy i Grybauskaite będzie też dotyczyła kwestii związanych z bezpieczeństwem - poinformował Szczerski. Jak zaznaczył, zbliża się szczyt NATO w Brukseli a wcześniej spotkanie wschodniej flanki Sojuszu w Warszawie.
"Jesteśmy bliżsi decyzji, które będą podejmowane na szczycie NATO w lipcu. Jedna z nich dotyczy kwestii restrukturyzacji, reorganizacji dowództw NATO" - podkreślił prezydencki minister. Jak zaznaczył, "nie jest tajemnicą, że o jedno z tych dowództw stara się także i Polska". "Liczymy na to, że będzie tu wspólny głos Polski i Litwy, bo to jest interes wspólny całej wschodniej flanki NATO" - powiedział szef gabinetu prezydenta.
W środę w Brukseli rozpoczyna się dwudniowe spotkanie ministrów obrony państw NATO, którego tematami są m.in. zmiana struktury dowódczej i powołanie nowych dowództw, zwiększanie wydatków obronnych oraz współpraca z UE. Według doniesień niemieckich mediów jedno z nowych dowództw ma powstać w RFN, drugie – w USA.
Szczerski zaznaczył, że prezydencki Polski i Litwy będą także rozmawiali o konflikcie na Ukrainie. Rozmowy prezydentów będą też dotyczyły współpracy w ramach Unii Europejskiej. "Liczymy na to, że będzie jak największa spójność w polityce państw Europy Środkowo-Wschodniej, członków UE, wobec polityki Brukseli, wobec reformy Unii, przyszłego budżetu unijnego czy działań w ramach europejskiej współpracy wojskowej" - mówił Szczerski.
Prezydent Duda rozpocznie wizytę na Litwie od spotkania w czwartek popołudniu w Domu Kultury Polskiej w Wilnie z przedstawicielami Polaków, gdzie wręczy zasłużonym działaczom polonijnym odznaczenia państwowe. W spotkaniu weźmie udział także żona prezydenta Agata Kornhauser-Duda. Z kolei w piątek rano prezydent spotka się z przedstawicielami polskiego biznesu na Litwie
W piątek w południe para prezydencka będzie uczestniczyła w obchodach 100. rocznicy odbudowy Państwa Litewskiego, które rozpoczną się ceremonią podniesienia flag narodowych trzech Państw Bałtyckich. Następnie para prezydencka weźmie udział we mszy z okazji obchodów 100. rocznicy odbudowy Państwa Litewskiego, która zostanie odprawiona w Katedrze Wileńskiej. Wieczorem Andrzej Duda i Agata Kornhauser-Duda wezmą udział w uroczystym koncercie z okazji 100. rocznicy odbudowy Państwa Litewskiego w Narodowym Teatrze Opery i Baletu.
W piątek popołudniu zaplanowano także spotkanie prezydenta Dudy z prezydentem Niemiec Frankiem-Walterem Steinmeierem. Według szefa Szczerskiego, prezydenci będą rozmawiali m.in. o założeniach umowy koalicyjnej chadecji (CDU/CSU) z socjaldemokratami (SPD) oraz o kierunkach polityki niemieckiej, które zostały w niej zawarte.
"Warto, by prezydenci porozmawiali o tym, co utworzenie nowego rządu w Niemczech oznacza dla dynamiki dyskusji o reformie UE, co oznacza dla stanu i potrzeb polityki polsko-niemieckiej na Wschodzie, co oznacza dla dyskusji o relacjach dwustronnych w kontekście historycznym" - powiedział Szczerski.
W sobotę odbędzie się robocza wizyta państwowa na Litwie, która rozpocznie się od powitania polskiego prezydenta przez prezydent Litwy Dalię Grybauskaite. Następnie będą oni rozmawiali „w cztery oczy”, po czym odbędą się rozmowy plenarne delegacji pod przewodnictwem obojga prezydentów.
W obecności Andrzeja Dudy i Dalii Grybauskaite zostanie też podpisana umowa dotycząca potwierdzenia uznania wspólnej granicy. Następnie oboje prezydenci spotkają się z mediami.
Po południu prezydent złoży wieniec na Cmentarzu na Rossie przy Mauzoleum Matki i Serca Syna, gdzie jest pochowane serce marszałka Józefa Piłsudskiego. Andrzej Duda spotka się też z przedstawicielami ZHP na Litwie i Wileńskiej Młodzieży Patriotycznej.(PAP)
autor: Marzena Kozłowska
mzk/ mok/
