W piątek przypada Święto Niepodległości. W wielu miejscach kraju zaplanowano obchody, marsze i imprezy w 98. rocznicę odzyskania suwerenności przez Polskę. W większości miast planowane są mszę św. za Ojczyznę.
Prezydent Andrzej Duda zaplanował udział w mszy za Ojczyznę, podczas otwarcia Świątyni Opatrzności Bożej w Warszawie. Prezydent wręczy pośmiertną nominację generalską dla płk. Ryszarda Kuklińskiego oraz odznaczenia państwowe. Weźmie też udział w uroczystej odprawie wart przed Grobem Nieznanego Żołnierza i złoży wieniec przed pomnikiem marszałka Józefa Piłsudskiego przy Belwederze, a w Pałacu Prezydenckim podejmie członków korpusu dyplomatycznego oraz gości. Wieczorem Andrzej Duda wybiera się do Świdnika, gdzie na placu w centrum miasta z mieszkańcami weźmie udział w śpiewaniu pieśni patriotycznych.
W Warszawie odbędzie się 27 Bieg Niepodległości. Z okazji święta w godz. 9–16 będzie można zwiedzić parlament i zobaczyć miejsca, gdzie na co dzień pracują posłowie i senatorowie. Osoby chętne do zwiedzenia muszą zabrać ze sobą dokument tożsamości.
W stolicy zaplanowano też ok. 20 zgromadzeń publicznych, m.in. marsz niepodległości, demonstrację KOD i marsz antyfaszystowski. Marsz Niepodległości "Polska bastionem Europy" przejdzie z centrum miasta na drugi brzeg Wisły - na błonia Stadionu Narodowego, marsz "KOD Niepodległości" z Placu Narutowicza na Pole Mokotowskie, a marsz antyfaszystowski pod hasłem "Za wolność naszą i waszą" z Placu Zamkowego na Plac Powstańców Warszawy. Bezpieczeństwa w stolicy ma strzec ponad 7 tys. policjantów, żandarmeria wojskowa i straż miejska. Zaplanowano też imprezy sportowe.
W Szczecinie oficjalne obchody odbędą się na Placu Szarych Szeregów, gdzie o godz. 15 samorządowcy oraz mieszkańcy miasta złożą kwiaty przed popiersiem Piłsudskiego. Po raz szósty ulicami miasta przejdzie Szczeciński Marsz Niepodległości zorganizowany przez Porozumienie Środowisk Patriotycznych. Marsz rozpocznie się o godz. 13 na placu Orła Białego.
W Centrum Dialogu Przełomy odbędą się dwa wernisaże wystaw "Śladami Marszałka i I Kampanii Kadrowej" oraz "Legioniści pod wspólnym hasłem Biało-Czerwona niepodległość". Po południu na Wałach Chrobrego odbędzie się pokaz wyszkolenia żołnierzy 12 Szczecińskiej Dywizji Zmechanizowanej. Wieczorem w Filharmonii im. Mieczysława Karłowicza w Szczecinie na koncercie "Śpiewnik domowy", pieśni autorstwa Stanisława Moniuszki będzie można usłyszeć w nowych aranżacjach kompozytora i pianisty jazzowego Nikola Kołodziejczyka.
Wspólne śpiewanie pieśni patriotycznych oraz rekonstrukcje historyczne zaplanowano w wielu miastach Pomorza Zachodniego. Mieszkańcy Koszalina będą mieli okazję obejrzeć m.in. inscenizację poznańskiego wystąpienia Ignacego Jana Paderewskiego z grudnia 1918 r. W Drawsku odbędzie się parada pojazdów wojskowych, w której wezmą udział żołnierze wojsk amerykańskich i kanadyjskich. Po raz kolejny zostanie zorganizowana impreza biegowa, czyli Goleniowska Mila Niepodległości. Goleniowski i warszawski bieg niepodległości organizowane są nieprzerwanie od 27 lat.
W Olsztynie uroczystości rozpoczną się mszą w intencji Ojczyzny w katedrze św. Jakuba. Po niej uczestnicy obchodów, kompanie honorowe służb mundurowych, harcerze i organizacje kombatanckie przejdą ulicami miasta na Plac Solidarności, gdzie pod Pomnikiem Wolności Ojczyzny złożone zostaną kwiaty i odczytany apel pamięci. Mieszkańcy Olsztyna będą mogli obejrzeć także sprzęt wojskowy, straży granicznej, straży pożarnej i policji. Uroczystości zakończą się koncertem "Moja Niepodległa".
W Bydgoszczy zaplanowano mszę w intencji Ojczyzny w katedrze, a Muzeum Wojsk Lądowych przygotowało pokaz sprzętu ciężkiego, m.in. haubic i wyrzutni rakiet. Również w Toruniu zostanie odprawiona msza w intencji Ojczyzny, a przedstawiciele władz złożą kwiaty pod obeliskiem poległych w latach 1918-21 i pod pomnikiem gen. Józefa Hallera. W ramach akcji samorządu województwa "Gęsina na św. Marcina" w Przysieku k. Torunia zostanie zorganizowany Festiwal Gęsiny.
W Białymstoku wojewódzkie obchody odbędą się tradycyjnie przy pomniku Piłsudskiego w centrum miasta. Na zakończenie zaplanowano wspólne śpiewanie patriotycznych pieśni z aktorami Białostockiego Teatru Lalek. W Muzeum Wojska w Białymstoku zostanie otwarta wystawa malarstwa batalistycznego, z obrazami m.in. Wojciecha i Jerzego Kossaków, Stanisława Bagieńskiego, Leonarda Wintorowskiego czy Adama Kunikowskiego.
Po południu przez miasto przebiegnie ponad 900 osób w 16. Biegu Niepodległości. Start i meta biegu znajdują się na Stadionie Miejskim. Wieczorem w auli Pałacu Branickich odbędzie się koncert "Dumni i wierni – Droga(mi)... do wolności" w reżyserii Pawła S. Szymańskiego. Natomiast w Operze i Filharmonii Podlaskiej odbędzie się koncert utworów z serialu "Czas honoru".
W Suwałkach po raz pierwszy odbędzie się test wiedzy o odzyskaniu niepodległości i pochodzącej z tego miasta Aleksandrze Piłsudskiej - działaczce niepodległościowej i żonie marszałka. Test odbędzie się w Muzeum im. Marii Konopnickiej, gdzie prezentowana jest wystawa o Aleksandrze - "Ola z ulicy Krzywej".
W woj. lubuskim wojewódzkie obchody Narodowego Święta Niepodległości odbędą się w Gorzowie Wlkp. Po mszy św. w intencji Ojczyzny na skwerze Wolności przed pomnikiem Piłsudskiego zaplanowano podniesienie flagi narodowej, wystąpienia, salwę honorową i Apel Pamięci. Stanie tam harcerskie miasteczko namiotowe, gdzie harcerze ze Związku Harcerstwa Rzeczypospolitej i Związku Harcerstwa Polskiego będą zapraszać do wspólnego śpiewania piosenek przy ognisku. Będą rozdawać śpiewniki i okolicznościowe gazetki, biało-czerwone flagi oraz pierniczki w kształcie serca z napisem Polska.
Przez miasto przebiegnie na dystansie 11 km I Bieg Niepodległości, przygotowane są pokazy grupy rekonstrukcyjnej oraz sprzętu wojskowego. Będzie też kursował tramwaj patriotyczny z wystawą prac plastycznych dzieci i młodzieży gorzowskich szkół pt. "NIEPODLEGŁOŚĆ 1918".
W Lubuskim Muzeum Wojskowe w Drzonowie k. Zielonej Góry będzie można zwiedzać wszystkie wystawy stałe i czasowe. Zaplanowano tez m.in. prezentacje grup rekonstrukcyjnych - pokazy umundurowania z okresu I wojny światowej, interaktywne stoiska prezentujące wyposażenie i uzbrojenie wojskowe z tego okresu czy mini widowisko historyczne: pokaz działania miotaczy ognia, karabinów maszynowych MG 08. Z Zielonej Góry do Drzonowa przejedzie IV edycja Rajdu "Rowerowa Niepodległa".
W Poznaniu uroczystości zainauguruje msza św. w tamtejszej Farze. Na placu Wolności odbędzie się m.in. pokaz grupy rekonstrukcyjnej, koncert Orkiestry Reprezentacyjnej Sił Powietrznych oraz defilada pododdziałów. 11 listopada to imieniny Marcina i po południu przez centrum miasta przejdzie tradycyjny korowód, podczas którego św. Marcin otrzyma symboliczne klucze do miasta od prezydenta Poznania. Na jednej z głównych ulic Poznania - św. Marcin, przez cały dzień odbywać się będzie kiermasz świętomarcińskich rogali.
Z okazji święta wieczorem w poznańskiej operze zaplanowano światową premierę koncertowego wykonania baletu „Król wichrów” op. 37 Feliksa Nowowiejskiego. Na scenie wystąpi chór i orkiestra Teatru Wielkiego w Poznaniu pod batutą Sebastiana Perłowskiego.
Łodzianie odzyskanie przez Polskę niepodległości będą mogli uczcić w różnorodny sposób, zaplanowano m.in. otwarte zawody strzeleckie o puchar prezydenta miasta oraz Bieg Niepodległości w Parku im. Józefa Piłsudskiego, a także marsz ul. Piotrkowską pod pomnik marszałka Piłsudskiego, gdzie zostaną złożone kwiaty. Tu również zostanie odprawiona msza św., a po niej główne uroczystości przed płytą Grobu Nieznanego Żołnierza. Po południu Piotrkowską przemarsz na Plac Wolności organizuje łódzki KOD.
Wiele atrakcji – m.in. wspólne śpiewanie patriotycznych pieśni oraz pokazy jednostek militarnych i grup rekonstrukcyjnych - dla mieszkańców łodzi przygotowali organizatorzy rodzinnego Pikniku Niepodległościowego na rynku Manufaktury. Z kolei w łódzkim Centralnym Muzeum Włókiennictwa będzie można wziąć udział w projekcie artystki Anny Lehmann "Zszywanie flagi", polegającym na wspólnym szyciu Biało-Czerwonej.
Na północy Mazowsza - w Płocku biskup Piotr Libera będzie przewodniczył mszy św. w intencji Ojczyzny w katedrze Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny. Kwiaty tego dnia zostaną złożone pod pomnikiem marszałka Piłsudskiego, ale także przy pomniku płocczanina - poety, żołnierza Legionów Polskich - Władysława Broniewskiego. Przy płycie płockiego Grobu Nieznanego Żołnierza zostanie uroczyście podniesiona na maszt flaga państwowa, zaplanowano też defiladę poddziałów służb mundurowych i harcerzy. Na płockim Starym Rynku zaplanowano koncert "Śpiewajmy dla Niepodległej", a także wspólne gotowanie i degustację staropolskiego, tradycyjnego rosołu z gęsiny.
Na południu Mazowsza, w Radomiu, obchody - m.in. okolicznościowe wystąpienia i apel pamięci - odbędą się przy Pomniku Czynu Legionów na Rynku. Zaplanowano odsłonięcie dwóch tablic - jedna ma upamiętniać złożenie hołdu pruskiego w Radomiu, a druga - wizytę w tym mieście Henryka Sienkiewicza.
W Kielcach również odprawiona zostanie msza w intencji Ojczyzny, przed Pomnikiem Niepodległości złożone zostaną wieńce, podniesiona flaga państwowa, odczytany apel pamięci. Zaplanowano też defiladę pododdziałów i pojazdów wojskowych oraz pokaz musztry paradnej w wykonaniu Orkiestry Wojskowej z Radomia i festyn "Pod znakiem biało-czerwonej", organizowany przez Kielecki Ochotniczy Szwadron Kawalerii im. 13. Pułku Ułanów Wileńskich.
W Lublinie zaplanowano uroczystą sesję rady miasta, mszę św. w intencji Ojczyzny, apel pamięci, pokazy musztry paradnej i defiladę kompanii honorowych oraz prezentację grup rekonstrukcyjnych i sprzętu wojskowego. Ulicami przebiegnie też po raz pierwszy "1 Nocna Mila Niepodległości". Inna sportową formą uczczenia święta będzie "Pływacka Sztafeta Niepodległości", w której uczestniczyć będą zawodnicy zrzeszeni w klubach sportowych i związkach pływackich; spodziewany jest też udział olimpijczyków: Konrada Czerniaka, Pauliny Barzyckiej, Zuzanny Mazurek i Mariusza Siembidy.
We Wrocławiu obchody z udziałem władz samorządowych odbędą się w Rynku. Poprzedzi je msza św. w Bazylice św. Elżbiety. Po oficjalnych obchodach z Rynku wyruszy Radosna Parada Niepodległości z udziałem dzieci z wrocławskich szkół. Wieczorem zaś marsz pod hasłem "Przeciwko brukselskiej okupacji" organizuje Narodowe Odrodzenie Polski.
W Opolu po mszy w tamtejszej katedrze przewidziano przemarsz przed Pomnik Bojownikom o Polskość Śląska Opolskiego – w asyście wojska, pocztów sztandarowych, Szwadronu Kawalerii Konnej Ziemi Opolskiej i grup rekonstrukcyjnych. Po uroczystościach planowane jest wspólne śpiewanie pieśni patriotycznych; w sali kameralnej Narodowego Centrum Polskiej Piosenki odbędą się też rodzinne warsztaty patriotyczne (przygotowanie kotylionów, orzełków, flag, zabawy i gry).
W woj. śląskim, prócz oficjalnych obchodów m.in. w katowickiej katedrze i przed pomnikiem marszałka Piłsudskiego, w niektórych miastach przygotowano nietypowe wydarzenia. W Chorzowie uczniowie pobiegną w biegu pomiędzy znajdującymi się w tym mieście pomnikami, przy których będą recytować wiersze. Na Stadionie Śląskim mieszkańcy utworzą "żywą mozaikę": biało-czerwony kształt Polski.
W Częstochowie już w czwartek na tory wysłano "patriotyczny tramwaj" – z chórem śpiewającym pieśni patriotyczne i okolicznościową gazetą przypominającą wydarzenia towarzyszące odzyskaniu niepodległości w tym mieście. Podczas piątkowych oficjalnych uroczystości częstochowianie będą mogli "odśpiewać historię roku 1918", korzystając z tekstów wyświetlanych na telebimie i zamieszczonych w pamiątkowych śpiewnikach.
W Krakowie kwiaty zostaną złożone pod pomnikiem Żołnierzy Polski Walczącej, a msza św. odprawiona na Wawelu, po której pochód patriotyczny zejdzie z Wawelu do Krzyża Katyńskiego na placu o. Studzińskiego i dalej na plac Matejki.
Tu w południe pod Pomnikiem Grunwaldzkim rozpoczną się uroczystości z udziałem wojska, podczas których przewidziano wręczenie odznaczeń państwowych oraz aktów nadania obywatelstwa polskiego, złożenie kwiatów i defiladę. Z okazji Święta Niepodległości zorganizowano także "Dzień otwarty Urzędu Wojewódzkiego" i możliwość spotkania z wojewodą. Wokół Plant kursować będzie tramwaj patriotyczny, a na Rynku Głównym wieczorem odbędzie się "Lekcja śpiewania".
W ramach krakowskich obchodów miłośnicy historii i sztuki będą mogli zwiedzić cztery zabytki, które w ostatnich latach odnawiano z pomocą Społecznego Komitetu Odnowy Zabytków Krakowa, a które na co dzień są niedostępne: secesyjne polichromie Józefa Mehoffera w Domu "Pod Globusem", skarbiec Domu Arcybractwa Miłosierdzia, krypty kościoła św. św. Piotra i Pawła przeznaczone na Panteon Narodowy oraz gotyckie piwnice cerkwi prawosławnej, w których otwarto niedawno Centrum Sztuki Sakralnej im. Jerzego Nowosielskiego.
W stolicy Małopolski wieczorem swoje obchody będzie miało Prawo i Sprawiedliwość. Będą na nich prezes Jarosław Kaczyński, premier Beata Szydło oraz marszałkowie Sejmu i Senatu oraz inni politycy PiS. Obchody te rozpoczną się mszą św. w Katedrze na Wawelu, przewidziano złożenie kwiatów w kryptach Katedry i przed pomnikiem Jana Pawła II. Po mszy, w historycznej sali Towarzystwa Gimnastycznego "Sokół" planowane jest wystąpienie szefa partii oraz koncert patriotyczny.
W Zakopanem głównym punktem obchodów będzie złożenie urny z ziemią z Dachau pod Krzyżem – Miejscem Pamięci Narodowej przy sanktuarium Matki Bożej Fatimskiej na Krzeptówkach. W cokole tego krzyża, który jest repliką krzyża z Giewontu, gromadzone są urny z ziemią z różnych miejsc na świecie, gdzie ginęli Polacy, m.in. z Narwiku, Katynia, Monte Cassino, Stryja, Bredy, Smoleńska, Gibraltaru i Loreto.
W Rzeszowie po mszy św. uczestnicy obchodów przejdą pod pomnik legionisty i uczestnika walk o niepodległość płk. Leopolda Lisa-Kuli i złożą kwiaty. Zaplanowano też m.in. pokaz musztry paradnej z bronią w wykonaniu Związku Strzeleckiego "Strzelec" i defiladę.
W piątek na Podkarpaciu obchody z okazji Święta Niepodległości odbędą się także w innych miastach regionu, m.in. w Krośnie, Tarnobrzegu, Przemyślu, Jaśle, Stalowej Woli i Sanoku.(PAP)
ago/ mzb/ ali/ rau/ swi/ mb/ ilp/ ajw/ bap/ ren/ mmd/ pdo/ mtb/ rgr/ szb/ kyc/ wkt/ gma/