Szef płockiej „S” w rocznicę Czerwca '76: wolności Polski nie wywalczyły jednostki, ale miliony Polaków

Płock jest jednym z miast, gdzie w czerwcu 1976 r. doszło do manifestacji robotniczych, które zakończyły się starciami z Milicją Obywatelską i ZOMO, a następnie represjami wobec uczestników protestu, w tym aresztowaniami i wyrokami więzienia oraz zwolnieniami z pracy.

Z okazji 43. rocznicy Czerwca '76 w płockim kościele św. Stanisława Kostki odprawiono uroczystą mszę świętą w intencji ojczyzny i uczestników tamtych historycznych wydarzeń. Pod pobliskim pomnikiem Protestów Robotniczych i ks. Jerzego Popiełuszki złożono kwiaty. Obchody zorganizował Region Płocki NSZZ "Solidarność".

"Czerwiec 1976, Radom, Ursus, Płock. Dzisiaj mamy okazję powrócić pamięcią do tamtych wydarzeń, wspomnieć bohaterów tamtego okresu. Naszej wolności nie wywalczyły jednostki, wywalczyły miliony Polaków cierpiących prześladowanie, poniżanie" – powiedział w trakcie obchodów przewodniczący Regionu Płockiego NSZZ +Solidarność+. "W rocznicę wystąpień składamy dzisiaj hołd bohaterom zmarłym i świadkom żyjącym jeszcze, którzy pamiętają te wydarzenia. Jesteśmy im winni szacunek i pamięć" – dodał Burnat, wspominając robotnicze protesty Czerwca '76.

W płockich uroczystościach rocznicowych uczestniczyli w niedzielę m.in. przedstawiciele Regionu NSZZ "Solidarność" Ziemi Radomskiej i Ursusa, a także parlamentarzyści PiS: posłanka Anna Cicholska i senator Marek Martynowski. Obecni byli też przedstawiciele komisji zakładowych Solidarności, w tym z PKN Orlen.

Przeciwko wprowadzanym przez władze PRL podwyżkom cen żywności zaprotestowało 25 czerwca 1976 r. ok. 80 tys. osób z 97 zakładów w 24 województwach. W Radomiu, Ursusie i Płocku odbyły się pochody i manifestacje, które przerodziły się w starcia z Milicją Obywatelską i z ZOMO. Za udział w proteście osądzono ponad 270 osób, wobec których zapadły wyroki od kilku miesięcy do 10 lat pozbawienia wolności. Wielu protestujących było represjonowanych, np. zwalnianych z pracy.

W Płocku 25 czerwca 1976 r. zastrajkowali robotnicy Mazowieckich Zakładów Rafineryjnych i Petrochemicznych – obecnie PKN Orlen, a także Przedsiębiorstwa Remontowo-Montażowego "Naftoremont" i Przedsiębiorstwa Robót Elektrycznych "Elektromontaż". W marszu, który przeszedł ulicami miasta spod jednej z bram płockiej rafinerii pod budynek Komitetu Wojewódzkiego PZPR, uczestniczyło ok. 3 tys. osób. Po drodze do manifestujących dołączali przechodnie. Ostatecznie protestujących otoczyły jednostki MO i ZOMO, ściągnięte z sąsiednich województw. Doszło do starć, które trwały do późnego wieczora. Aresztowano kilkadziesiąt osób, a wobec ponad 30 zapadły wyroki – 18 uczestników płockiego protestu skazano na od 2 do 5 lat więzienia, pozostałych na kary pozbawienia wolności w zawieszeniu.

Protest robotniczy w Płocku z czerwca 1976 r. ówczesne władze PRL pomijały lub umniejszały. Było to celowe działanie propagandowe ze względu na planowane tam wówczas centralne uroczystości dożynkowe z udziałem pierwszego sekretarza PZPR Edwarda Gierka i premiera Piotra Jaroszewicza. Ostatecznie komunistyczne władze nie zdecydowały się na przeniesienie organizacji dożynek do innego miasta. Odbyły się one w Płocku we wrześniu 1976 r.

Wydarzenia Czerwca '76 w Radomiu, Płocku i w Ursusie, a także w innych miastach, przyczyniły się do wzmożenia działalności opozycyjnej wobec władz PRL. Już w lipcu 1976 r. rozpoczęła się akcja pomocy socjalnej i prawnej dla skazanych, represjonowanych, a także ich rodzin, która doprowadziła we wrześniu do powstania Komitetu Obrony Robotników, pierwszej w PRL jawnej organizacji opozycyjnej.

W 2016 r., w 40. rocznicę wydarzeń Czerwca '76, w Płocku na budynku dawnego Komitetu Wojewódzkiego PZPR, przed którym doszło do starć protestujących z Milicją Obywatelską i ZOMO, odsłonięta została tablica pamiątkowa "Krok ku Wolności", ufundowana przez Region Płocki NSZZ "Solidarność". (PAP)

Autor: Michał Budkiewicz

mb/ joz/