W imieniu Heleny i Stanisława Borowskich oraz Marii i Jana Burbutowskich z rąk ambasador Izraela w Polsce Anny Azari (L) podczas uroczystości wręczenia medali i dyplomów honorowych „Sprawiedliwy wśród Narodów Świata” medal i tytuł odbierają Maria Kozłowska (C) i Jan Burbutowski (P). Fot. PAP/R. Pietruszka
Medalami Sprawiedliwy wśród Narodów Świata uhonorowano w poniedziałek w Łazienkach Królewskich 23 osoby, które podczas okupacji niemieckiej ratowały Żydów. Spłacamy dług wdzięczności; ludzie ci narażali swoje życie i bliskich - dziękowała ambasador Izraela Anna Azari.
Ceremonia wręczenia medali Sprawiedliwy wśród Narodów Świata odbyła się w Teatrze Królewskim – Starej Oranżerii w Łazienkach Królewskich w Warszawie.
"Wręczenie medali Sprawiedliwych wśród Narodów Świata to jedno z najważniejszych zadań naszej ambasady w Polsce i nie tylko w Polsce. Tylko w ten sposób możemy spłacić dług wdzięczności wobec Sprawiedliwych. Ludzie ci ratowali Żydów z narażeniem własnego życia i życia swoich bliskich" - powiedziała ambasador Izraela w Anna Azari. Podkreśliła też, że z moralnego punktu widzenia czasy drugiej wojny światowej były najstraszniejsze w historii. "Zwykli obywatele byli zmuszenie do dokonywania niemożliwych wyborów. Nie wszyscy zdali ten egzamin z człowieczeństwa" - dodała Azari, która wręczyła medale bliskim odznaczonych.
Medalami i tytułami Sprawiedliwy wśród Narodów Świata odznaczeni zostali: Regina i Franciszek Blaszko, którzy w 1942 r. uratowali czteroletniego Benjamina Katza; Helena i Stanisław Borowscy oraz Maria i Jan Burbutowscy za ratowanie rodziny Izaaka i Miriam Gruszniewskich; Anna i Józef Budyńscy oraz Krystyna Bryk za pomoc i ukrywanie do czasu wkroczenia Armii Czerwonej żydowskich sióstr Manii Molly Bluhman i Betty Bluhman.
Sprawiedliwymi zostali również Anna i Kazimierz Gałeccy oraz Józef Izdebski za uratowanie Stelli Zylberstein (dziś Kochawa Tsur) oraz jej matki Gitly; Danuta i Friedrich Heckermann (był Niemcem o antyfaszystowskich poglądach) oraz Aniela Roland, którzy ocalili m.in. Maurycego Laibacha i jego syna Stefana Laibacha, Matylda i Antoni Maliszewscy oraz Maria Maliszewska za uratowanie Fanii Warman, Janina i Jakub Krajewscy za uratowanie Barbary Tyl (Sury Bursztyn), Szczepan Marian Stankiewicz za ocalenie Marii Kirszenbaum-Trześniewskiej; Zofia Wysmulska i Józef Wysmulski za uratowanie m.in. Nachuma i Stefy Goldberg.
"Są chwile, dla których warto żyć. Są chwile, w których poczucie dumy, że się jest Polakiem jest przeogromne. Taką chwilą jest też dzisiejsza uroczystość" - powiedział Jan Józef Kasprzyk, szef Urzędu ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych, który wraz z izraelską ambasadą zorganizował ceremonię.
"To jest właśnie taki moment, w którym odczuwa się dumę z tego, że należy się do narodu, który w czasie drugiej wojny światowej zachował się jak trzeba, który okazał swoje człowieczeństwo, i który nie licząc się z konsekwencjami pomagał współobywatelom, pomagał bliźnim, którzy w wyniku zbrodniczej polityki niemieckiej skazani byli na zagładę" - podkreślił Kasprzyk, przypominając m.in. wspólne urzędu ze Sprawiedliwymi pielgrzymki do Jerozolimy.
Minister rolnictwa Jan Krzysztof Ardanowski, który jest przewodniczącym Polsko-Izraelskiej Grupy Parlamentarnej, podkreślił, że nie ma dobrych i złych narodów. "Są dobrzy i źli ludzie i ci dobrzy (ludzie) mają twarz tych, którzy ratowali. Byli również ci, których twarzy nie chcemy pamiętać" - powiedział Ardanowski.
Minister odniósł się również do zwycięskich dla PiS niedzielnych wyborów do Parlamentu Europejskiego. "Trudno nie wspomnieć wczorajszych wyborów i wyraźnie powiedzieć, że ci, którzy (...) na stereotypach narodowościowych, na nienawiści, na antysemityzmie próbowali budować swoją popularność zostali przez społeczeństwo odrzuceni. Tylko kilka procent uwierzyło w to, co było na sztandarach tych, którzy między innymi podnosili ponoć mityczny polski antysemityzm" - powiedział Ardanowski.
Instytut Yad Vashem w Jerozolimie przyznaje medale i dyplomy Sprawiedliwy wśród Narodów Świata od 1963 r. Odznaczenie wyraża hołd osobom, które bezinteresownie, z czysto humanitarnych pobudek narażali życie dla ratowania swoich żydowskich przyjaciół, sąsiadów, znajomych, a często zupełnie obcych ludzi, zagrożonych eksterminacją przez niemieckich okupantów.
Dyplomy i medale Sprawiedliwych są wręczane na ceremoniach w Izraelu lub w izraelskich placówkach dyplomatycznych na całym świecie. Ambasada Izraela w Polsce organizuje kilkanaście takich uroczystości rocznie, głównie w Warszawie.
Do 1 stycznia 2019 r. odznaczonych zostało 27 362 bohaterów z całego świata, w tym 6992 Polaków. (PAP)
nno/ agz/
