Tablica upamiętniająca rodzinę Kobylców z Michałkowic, która podczas wojny narażając własne życie dała schronienie ok. 70 Żydom. Źródło: oddział Instytutu Pamięci Narodowej w Katowicach
W budynku Szkoły Podstawowej nr 8 w Siemianowicach Śląskich zawieszono w piątek tablicę upamiętniającą rodzinę Kobylców z Michałkowic, która podczas wojny narażając własne życie dała schronienie ok. 70 Żydom.
Tablica miała być odsłonięta we wtorek – w ramach obchodów Narodowego Dnia Pamięci Polaków ratujących Żydów pod okupacją niemiecką. Ze względu na zagrożenie epidemiczne, uroczystość odbędzie się w innym terminie. Fundatorem tablicy jest Oddziałowe Biuro Upamiętniania Walk i Męczeństwa IPN w Katowicach.
„Tablica pierwotnie miała zostać odsłonięta 24 marca w Zespole Szkół Sportowych w Siemianowicach Śląskich - w budynku Szkoły Podstawowej nr 8 przy placu Skrzeka i Wójcika 4 - ale ze względu na pandemię koronawirusa została zamontowana już dziś, a uroczystość odsłonięcia z udziałem członków rodziny Kobylców, zaproszonych gości i uczniów szkoły odbędzie się w terminie późniejszym” - powiedziała PAP Monika Kobylańska z katowickiego oddziału IPN.
Dr hab. Grzegorz Berendt: ratunek Żydom niosły dziesiątki tysięcy Polaków
Szkoła Podstawowa nr 8 jest oddalona o ok. 400 metrów od historycznego budynku, w którym w czasie II wojny światowej znalazło schronienie kilkadziesiąt osób narodowości żydowskiej.
W sierpniu 1943 r. Niemcy zlikwidowali getta w Sosnowcu i Będzinie. Przebywające w nich osoby miały zostać wywiezione do niemieckiego obozu KL Auschwitz. Jak przypomina IPN, nielicznym udało się przetrwać dzięki ukryciu w tajnych bunkrach. Po ucieczce z getta osoby te trafiały do kryjówek na Górnym Śląsku.
Jedna z nich znajdowała się w domu Rodziny Kobylców w Michałkowicach – obecnie to teren siemianowickiej dzielnicy Bytków. Dom przy ul. Stabika 4 zamieszkiwali Karolina i Piotr Kobylec wraz z dziećmi. Jeden z ich synów – Mieczysław – bez wiedzy rodziców ukrył u siebie młodą żydowską dziewczynę.
Gdy tajemnica wyszła na jaw, rodzina zdecydowała o budowie bunkra w kuchni pod podłogą. Kryjówka była wyposażona w wentylację i światło elektryczne oraz przygotowane miejsca do spania. Spora powierzchnia dawała schronienie kilkunastu osobom, choć zdarzało się, że przebywało w niej nawet kilkadziesiąt osób.
24 marca obchodzimy Narodowy Dzień Pamięci Polaków ratujących Żydów pod okupacją niemiecką
Szacuje się, że od jesieni 1943 r. do stycznia 1944 r. przeszło przez nią ok. 70 Żydów, wśród nich znaleźli się młodzi członkowie ruchu oporu: Kasia Szancer, Fela Katz, Shmuel Ron i Chajka Klinger. W pomoc tym osobom zaangażowali się również sąsiedzi z okolicznych domów, którzy zaopatrywali ukrywających się w najpotrzebniejsze artykuły.
Żydzi z kryjówki w Michałkowicach starali się o przerzut na Słowację i Węgry, aby stamtąd dostać się na Bliski Wschód. W organizację transportu na Słowację zaangażował się Mieczysław Kobylec. Dzięki jego staraniom na Słowację udało się przedostać kilkunastu grupom.
10 stycznia 1944 r. został zatrzymany z jedną z grup, aresztowany i wysłany do KL Auschwitz. W tym samym czasie aresztowano Piotra i Wiktora Kobylców. Piotr trafił do KL Auschwitz, a Mieczysława przeniesiono stamtąd do KL Gross-Rossen, gdzie przebywał aż do wyzwolenia obozu.
Dzięki staraniu Żydów ocalonych w Michałkowicach małżonkowie Piotr i Karolina oraz ich dzieci: Mieczysław, Klara i Wiktor zostali uhonorowani Medalem Sprawiedliwi Wśród Narodów Świata.(PAP)
autor: Krzysztof Konopka
kon/ mhr/
