Gen. Józef Dowbor-Muśnicki. Fot. NAC
W środę w wielkopolskim Lusowie odbędą się uroczyste obchody 150. rocznicy urodzin i 80. rocznicy śmierci gen. Józefa Dowbor-Muśnickiego. Jednym z elementów obchodów będzie konferencja naukowa poświęcona postaci generała.
Generał w latach 1919-1937 mieszkał w Lusowie, tam także, na lokalnym cmentarzu, znajduje się jego mogiła.
Środowe obchody rozpoczną się przy grobie generała. Następnie odbędzie się przemarsz pod pomnik Dowbor-Muśnickiego, gdzie po odśpiewaniu hymnu zaplanowano okolicznościowe przemówienia i program artystyczny w wykonaniu uczniów szkoły podstawowej.
Jednym z elementów obchodów będzie także konferencja naukowa w Muzeum Powstańców Wielkopolskich w Lusowie. Wśród prelegentów znajdzie się m.in. dr Rafał Sierchuła, który opowie o młodości generała i początkach jego kariery wojskowej. Swoje wykłady wygłosi także dr Marek Rezler, dr Michał Krzyżaniak, dr Zdzisław Kościański, Michał Kempiński, oraz prof. dr hab. Janusz Karwat.
150 lat temu urodził się gen. J. Dowbor-Muśnicki - dowódca Powstania Wielkopolskiego
Józef Dowbor-Muśnicki urodził się 25 października 1867 roku w Garbowie. W wieku 14 lat wstąpił do Korpusu Kadetów w Petersburgu. Przez ponad 30 lat służył w wojsku rosyjskim. Był oderwany od środowiska polskiego, toteż, jak sam przyznawał, mówił nie najlepiej po polsku. Wziął udział w wojnie rosyjsko-japońskiej w 1905 r. a podczas I wojny światowej doszedł do stopnia generała i stanowiska dowódcy korpusu.
W 1917 roku został organizatorem I Korpusu Polskiego w Rosji. Rok później władze bolszewickie bezskutecznie usiłowały zlikwidować tę formację. Dochodziło nawet do starć zbrojnych. Korpus został zdemobilizowany w maju 1918 roku pod naciskiem Niemców.
W listopadzie 1918 r. Dowbor-Muśnicki spotkał się z Józefem Piłsudskim, jednak nie otrzymał od niego żadnego istotnego stanowiska wojskowego. Gdy w styczniu 1919 doszło do próby prawicowego zamachu stanu, spiskowcy uwzględniali w swoich planach Dowbor-Muśnickiego. Generał podszedł z ostrożnością do całego przedsięwzięcia, obiecując, że jeśli zamach się uda, to rozważy przyjęcie stanowiska ministra wojny.
Również w styczniu 1919 roku Dowbor-Muśnicki, wskazany jako kandydat przez Piłsudskiego, objął po wyznaczeniu go przez Naczelną Radę Ludową, stanowisko dowódcy polskich sił zbrojnych w byłym zaborze pruskim. Dowbor-Muśnicki zaczął tworzyć regularną armię - Wojska Wielkopolskie, które w szczytowym momencie liczyły ponad 100 tysięcy ludzi. Za zasługi w organizacji wojska gen. Józef Dowbor-Muśnicki został mianowany przez Naczelną Radę Ludową generałem broni. Po włączeniu w drugiej połowie 1919 r. Wojsk Wielkopolskich do Wojska Polskiego, Dowbor-Muśnicki został dowódcą Frontu Wielkopolskiego istniejącego do maja 1920 roku.
Dowbor-Muśnicki zmarł 26 października 1937 roku w Batorowie. Dwie córki generała zostały zamordowane podczas II wojny światowej: Janina Lewandowska w Katyniu, natomiast Agnieszka Dowbor-Muśnicka w Palmirach. (PAP)
autor: Anna Jowsa
ajw/ itm/
