W tym roku mija 300 lat od przybycia do Poznania osadników z leżącego w południowej Frankonii Bambergu. Rocznicowe wydarzenia rozpoczną się jeszcze w maju, zaś kulminacja obchodów, z udziałem władz Bambergu i Poznania, odbędą się w październiku.
Osadnicy z Bambergu, leżącego w południowej Frankonii (Bawaria w Niemczech), przybyli w okolice Poznania na zaproszenie władz miasta w początkach XVIII wieku i osiedlili się w podpoznańskich miejscowościach zniszczonych i wyludnionych z powodu wojen i zarazy.
Przybysze dość szybko zasymilowali się z miejscową ludnością. Na początku XX wieku okoliczne wsie włączono do miasta i stały się jego dzielnicami. Obecnie potomkowie osadników z Bambergu stanowią integralną część poznańskiej społeczności.
„Już od 300 lat Bambrzy goszczą na naszej poznańskiej Ziemi, co nas bardzo cieszy. Dlatego też chcielibyśmy, by tegoroczne obchody tej rocznicy były jak najbardziej godne, ale przede wszystkim aby pokazywały naszym mieszkańcom, jak ważne wartości Bambrzy przywieźli ze sobą do Poznania. Chcemy też pokazać otwartość naszego miasta na drugiego człowieka, na odmienność, na wielokulturowość” – powiedział w poniedziałek na konferencji prasowej zastępca prezydenta Poznania Jędrzej Solarski.
Świętowanie rocznicy rozpocznie się już w sobotę. Podczas Nocy Muzeów na terenie Muzeum Bambrów Poznańskich można będzie poznać tradycje bamberskie, wziąć udział w lekcjach muzealnych przybliżających tę kulturę, a także nauczyć się tańców. Atrakcje będą czekać mieszkańców także w Muzeum Etnograficznym, gdzie 18 maja powstawanie największy na świecie kornet bamberski (panieńskie nakrycie głowy). Pod koniec czerwca w Muzeum Etnograficznym planowana jest także wystawa „Ty Bambrze”, która ma w prowokacyjny sposób przełamywać stereotypy związane z Bambrami i pokazywać poznaniakom bogactwo tej kultury.
Jak tłumaczył w poniedziałek prezes Towarzystwa Bambrów Poznańskich Ryszard Skibiński, doroczne sierpniowe święto ubogaci w tym roku m.in. inscenizacja „Poznanie” w reżyserii Arlety Kolasińskiej. Korowód z przybywającymi do miasta Bambrami przejdzie 4 sierpnia z Ostrowa Tumskiego na Stare Miasto, symbolizując drogę imigrantów do stolicy Wielkopolski. Podobne wydarzenie pod hasłem „Biba w Lasku” planowane jest również we wrześniu przez władze podpoznańskiego Lubonia, do którego w 1719 roku trafili pierwsi osadnicy.
Skibiński wskazał, że główne obchody 300-lecia przybycia Bambrów do Poznania odbędą się 19 i 20 października. Spodziewana jest wówczas wizyta delegacji władz Bambergu i wspólne oficjalne uroczystości z udziałem prezydenta Poznania Jacka Jaśkowiaka.
Oficjalnym uroczystościom towarzyszyć będzie m.in. specjalny koncert, wystawa, spacery śladami Bambrów, a także konferencja naukowa i wydanie okolicznościowego znaczka pocztowego poświęconego Bambrom poznańskim. Rocznicy towarzyszyć będą także specjalne publikacje Wydawnictwa Miejskiego Posnania, w tym m.in. poświęcona Bambrom Kronika Miasta Poznania, przewodnik po historii i zabytkach bamberskich, powieść historyczna oparta na historii Bambrów, a także inspirowany kulturą bamberską kalendarz.
Dr hab. prof. UAM Anna Weronika Brzezińska z Instytutu Etnologii i Antropologii Kulturowej UAM pytana, jak Bambrzy są odbierani przez współczesnych poznaniaków i czy mieszkańcy zdają sobie sprawę z ich bogactwa kulturowego, jakie przywieźli ze sobą do Wielkopolski, odpowiedziała „może trochę naiwnie powiem, ale mam nadzieję, że tak jest”.
„Jak pamiętam całe moje przedszkole, szkołę to te elementy związane z historią naszego miasta były mi przekazywane, biorąc pod uwagę choćby tę edukację formalną. Współcześnie mamy też przecież bardzo dużo różnych kanałów informacyjnych, są różnego rodzaju media społecznościowe, strony internetowe. Bardzo dużo takich starych, archiwalnych informacji dotyczących historii Bambrów można też znaleźć współcześnie choćby z zbiorach bibliotek cyfrowych” – mówiła.
„Mam nadzieję, że my poznaniacy zdajemy sobie sprawę z historii naszego miasta i tak jak znamy legendę o koziołkach, tak jak co roku przeżywamy ze wzruszeniem i jakby na nowo rocznicę wybuchu powstania wielkopolskiego – tak mam nadzieję znana jest nam również historia i kultura bamberska. Tak naprawdę wydaje mi się, że Bamber jest w każdym z nas, ponieważ to była ludność, która się bardzo szybko zasymilowała, więc myślę, że gdybyśmy porządnie poszukali, to być może i w naszych rodzinach też jakieś związki z Bambrami występują” – podkreśliła Brzezińska.
Od ubiegłego roku tradycje kulturowe Bambrów Poznańskich - decyzją ministra kultury i dziedzictwa narodowego - wpisane są na Krajową Listę Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego. Do tradycji kulturowych zaliczone zostały: obchody Święta Bamberskiego (które odbywa się co roku w pierwszą sobotę po 1 sierpnia na poznańskim Starym Rynku przy pomniku Bamberki - stałym elementem widowiska jest odczytanie pierwszego kontraktu zawartego pomiędzy władzami lokalnymi Lubonia a przybyłymi w 1719 roku osadnikami), udział Bamberek ubranych w tradycyjne stroje w paradzie świętomarcińskiej oraz w procesjach Bożego Ciała, tradycja noszenia strojów bamberskich oraz działalność samego Towarzystwa Bambrów Poznańskich podtrzymującego tożsamość grupową. (PAP)
autor: Anna Jowsa
ajw/ mabo/
