Elżbieta Andrzejowska. Źródło: ZHP PGK
W wieku 107. lat zmarła we wtorek nad ranem w Londynie najstarsza Polka na emigracji w Wielkiej Brytanii Elżbieta Andrzejowska, była Naczelniczka Harcerek ZHP poza granicami Kraju.
Była oddana harcerstwu i pełniła wiele funkcji. Jeszcze w lipcu 2010 r. w wieku 103. lat uczestniczyła w zlocie harcerek z całego świata, zorganizowanym w stulecie utworzenia pierwszych drużyn harcerskich. Była wielką miłośniczką i znawczynią przyrody.
Elżbieta Andrzejowska (z d. Starzycka) urodziła się w Warszawie 22 czerwca 1907 r. W dzieciństwie mieszkała w Petersburgu, gdzie jej ojciec, do rewolucji 1917 r., był starszym kontrolerem banku państwowego. Wakacje spędzała w rodzinnej posiadłości ziemskiej koło Baru na Podolu. Po dojściu bolszewików do władzy przeniosła się z rodziną do Torunia.
Tam w 1922 r. wstąpiła do harcerstwa; jej przyrzeczenie odbierała Olga Małkowska, jedna z twórczyń polskiego skautingu (wraz z mężem Andrzejem Małkowskim). Specjalnością Andrzejowskiej stało się terenoznawstwo. Na obozach prowadziła zajęcia terenowe. Opracowała plan pracy dla starszych dziewcząt w wieku 17-19 lat zwanych wędrowniczkami, oparty na samokształceniu, sporcie i wycieczkach.
Andrzejowska prowadziła obozy na Polesiu m.in. w Pogotowiu Harcerskim zajmującym się przygotowywaniem szpitali polowych na wypadek wojny. W czasie okupacji wspierała Szare Szeregi – jej dom w Międzylesiu pod Warszawą służył m.in. za punkt kontaktowy.
Po wojnie przez zieloną granicę dotarła do męża do Belgii, przedwojennego zawodowego oficera WP, w czasie wojny oficera Dywizji Pancernej gen. Stanisława Maczka. Po wojnie w trudnym okresie organizowania się polskiego życia na emigracji pracowała jako urzędniczka. W Głównej Kwaterze Harcerek poza granicami Kraju (p.g.K) kierowała referatem kształcenia, a w 1949 r. została mianowana harcmistrzynią. Naczelniczką była w latach 1950-57 oraz 1972-76.
Andrzejowska pełniła różne funkcje w Naczelnictwie i w Głównej Kwaterze Harcerek. W 1969 r. była Komendantką pierwszego Zlotu Harcerek w ramach Światowego Zlotu ZHP p.g.K na Monte Cassino – ostatnim z udziałem gen. Władysława Andersa - na którym harcerska emigracyjna młodzież przejęła opiekę nad sztandarami Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie.
Z ZHP poza granicami Kraju związane są najwybitniejsze osobistości polskiego, powojennego wychodźstwa z Prezydentami RP Ryszardem Kaczorowskim i Kazimierzem Sabbatem na czele.
Harcerstwo było też jednym z najważniejszych elementów wychowania drugiego pokolenia polskiej emigracji, urodzonego już po wojnie, i do dziś przyciąga dzieci i młodzież z najnowszej fali migracji. (PAP)
asw/ ala/
