07.12.2010. Kraków (PAP) - W środę przypada 20. rocznica śmierci Tadeusza Kantora - jednego z najwybitniejszych artystów drugiej połowy XX w., założyciela Teatru Cricot 2. Pod hasłem "Dziś Tadeusz Kantor!" zorganizowano w Krakowie cykl spotkań, wystaw i konferencji, które potrwają do soboty.
Właśnie w środę, jak co roku, przed historyczną siedzibą Teatru Cricot 2 na ul. Kanoniczej zostaną zainscenizowane "Żywe Pomniki". Aktorzy Teatru Cricot 2 przypomną bohaterów sztuk Kantora. Jan Książek wcieli się w postać Wiecznego Wędrowca ze spektaklu "Kurka wodna". Bracia-bliźniacy Lesław i Wacław Janiccy zagrają "Dwóch chasydów z deską ostatniego ratunku" z przedstawienia "Nigdy tu już nie powrócę".
Po raz pierwszy publiczność mogła oglądać "żywe pomniki" na Kanoniczej w rok po śmierci artysty. Od tej pory powracają co rok, by uczcić rocznicę jego śmierci. Zastygają w niemych pozach przy dźwiękach muzyki.
Również w środę w Archiwum Cricoteki przy ul. Kanoniczej będzie można zobaczyć wystawę "Przedmioty sztuki" Tadeusza Kantora. Z kolei w Galerii-Pracowni Tadeusza Kantora przy ul. Siennej odbędzie się pokaz serii rysunków do spektaklu "Dziś są moje urodziny". Tego samego dnia w Galerii Krzysztofory aktorzy teatru Kantora będą wspominać swego mistrza.
W czwartek w krakowskiej PWST rozpocznie się 3-dniowa międzynarodowa konferencja naukowa z udziałem badaczy teatru i sztuki. Naukowe wywody będą przeplatane projekcjami mało znanych filmów o sztuce plastycznej i teatralnej Kantora. Zobaczyć będzie można: "Worki, szafę i parasol" w reż. Dietricha Mahlowa, "Nadobnisie i koczkodany" w reż. Kena McMullena oraz "Teatr Tadeusz Kantora" w reż. Denisa Bableta.
Organizatorami imprez, składających się na program obchodów, są: Ośrodek Dokumentacji Sztuki Tadeusza Kantora Cricoteka, Wydział Polonistyki UJ, Państwowa Wyższa Szkoła Teatralna w Krakowie oraz Wydział Zarządzania i Komunikacji Społecznej UJ.
Tadeusz Kantor urodził się w 1915 r. w Wielopolu Skrzyńskim (obecnie woj. podkarpackie). Zmarł 8 grudnia 1990 r. w Krakowie. Założyciel słynnego na całym świecie Teatru Cricot 2 był reżyserem, malarzem, scenografem, aktorem we własnych przedstawieniach i wykładowcą krakowskiej ASP.
Kantor kształcił się na ASP w Krakowie pod okiem wybitnego scenografa międzywojnia Karola Frycza. Jako artysta odegrał wiele ról - tuż po II wojnie światowej współtworzył Grupę Młodych Plastyków (1945), a następnie, w okresie odwilży, przyczynił się do reaktywowania przedwojennej Grupy Krakowskiej (1957).
Z jego inicjatywy powstała również krakowska Galeria Krzysztofory, jedna z pierwszych powojennych galerii prezentujących sztukę aktualną. Był też zaangażowany w organizację I Wystawy Sztuki Nowoczesnej (Kraków 1948).
Kantor przez niemal całe życie próbował łączyć różne rodzaje aktywności: animatora życia artystycznego, malarza i jednego z pierwszych w Polsce twórców happeningów. Przede wszystkim jednak był człowiekiem teatru: autorem, reżyserem, scenografem, aktorem. Już podczas okupacji stworzył w Krakowie tajny Teatr Niezależny, w którym wystawiał repertuar narodowy - "Balladynę" Słowackiego i "Powrót Odysa" Wyspiańskiego.
Jego kontynuację stanowił powstały w 1955 r. Teatr Cricot 2, nawiązujący do tradycji przedwojennego awangardowego teatru plastyków Cricot, założonego przez malarza Józefa Jaremę.
Wczesne spektakle Kantora były inspirowane głównie tekstami Witkacego (m.in. "Wariat i zakonnica" - 1963, "Nadobnisie i koczkodany" - 1972). Światowe uznanie zyskały jednak przede wszystkim późniejsze realizacje, tworzone częściowo pod wpływem prozy Brunona Schulza, a zarazem - co stanowiło o ich klimacie - odwołujące się do biografii autora, jego własnych wspomnień: "Umarła klasa" (1975), "Wielopole, Wielopole"(1980), "Niech sczezną artyści" (1985), "Nigdy tu już nie powrócę" (1988) oraz wystawione pośmiertnie "Dziś są moje urodziny".(PAP)
czo/ hes/
