2011-05-14 (PAP) - Krok milowy w ocenie znaczenia kultury i społeczny sukces - to niektóre opinie na temat podpisanego w sobotę Paktu dla Kultury. Dokument, zakładający m.in. wzrost nakładów na kulturę do 1 proc. budżetu państwa w perspektywie do 2015 r., podpisał premier Donald Tusk.
2011-05-14 (PAP) - Krok milowy w ocenie znaczenia kultury i społeczny sukces - to niektóre opinie na temat podpisanego w sobotę Paktu dla Kultury. Dokument, zakładający m.in. wzrost nakładów na kulturę do 1 proc. budżetu państwa w perspektywie do 2015 r., podpisał premier Donald Tusk.
Podpisanie Paktu było kulminacyjnym punktem trwającego w Warszawie Kongresu Obywateli Kultury - ruchu społecznego, który zainicjował prace nad Paktem.
Zdaniem premiera podpisanie Paktu to "triumf kultury nad władzą". "Ten pakt rodził się nie tylko w serdecznej dyskusji ludzi, którzy wiedzą na co dzień, co znaczy oddawać swój czas, swoją energię, swoje życie na rzecz kultury. Ten pakt rodził się także czasami w twardej dyskusji, w twardym sporze, bo rozmawiamy także o bardzo poważnych pieniądzach, jakie są potrzebne, aby ta kultura nie ginęła, aby polska kultura nie niknęła za naszego życia i za życia przyszłych pokoleń" - powiedział Tusk.
Przed popisaniem paktu przez premiera, w obecności reprezentujących rząd ministra kultury Bogdana Zdrojewskiego i ministra w kancelarii premiera Michała Boniego, dokument podpisało ok. 30 reprezentantów strony społecznej, w tym m.in.: Agnieszka Holland, Jerzy Hausner, Krzysztof Krauze, Agnieszka Odorowicz, Krzysztof Materna i Krzysztof Warlikowski.
"To przełom dla kultury wypracowany przez ludzi kultury, ale także świadectwo dojrzewania nas wszystkich do tego, co jest najistotniejsze w przesłaniu tego dokumentu: kultura to wartościowy przedmiot inwestowania" - ocenił Zdrojewski.
Reżyser Agnieszka Holland zwróciła uwagę, że Pakt jest pierwszą umową społeczną zawartą z władzami od 1980 roku. "Fakt, że udało nam się doprowadzić do Kongresu Obywateli Kultury i do wynegocjowania, podpisania Paktu dla Kultury jest krokiem milowym w zmianie świadomości zarówno władz, jak i - mam nadzieję - społeczeństwa" - podkreśliła.
W opinii ministra Boniego już teraz warto rozmawiać o tym, na co zwiększone finanse na kulturę miałyby zostać wydane najpilniej. Jak zauważył, należy m.in. przygotować program poprawiający czytelnictwo w Polsce i zwiększający dostęp do książki oraz projekty, które "wesprą w szkołach edukacje na rzecz wrażliwości kulturalnej".
Socjolog i publicysta Edwin Bendyk nazwał podpisanie Paktu dla Kultury "sukcesem strony społecznej". "To nie jest wyłącznie deklaracja woli. Tam są konkretne daty, konkretne wartości i tematy, które można przełożyć na projekty. Efektem ich realizacji będzie poprawa dostępu do kultury" - zwrócił uwagę.
"Fantastyczne jest to, że jest to inicjatywa oddolna, a więc ludzi, którzy bezpośrednio działają w kulturze. Nie dotyczy to tylko twórców, ale także tych, którzy zajmują się upowszechnianiem kultury - bibliotekarzy czy przedstawicieli organizacji prywatnych, np. fundacji" - uznał Krzysztof Materna. "Najważniejsza jest budząca się świadomość o wartości kultury, także świadomość partii rządzącej" - zaznaczył reżyser Jacek Bromski.
Jak zapisano w Pakcie, rząd ma doprowadzić do osiągnięcia poziomu co najmniej 1 proc. nakładów na kulturę w budżecie państwa, poczynając od roku 2012 w perspektywie do 2015 roku. Postulat po raz pierwszy został wyartykułowany w 2009 roku podczas Kongresu Kultury Polskiej w Krakowie. Zauważono wówczas, że z budżetu państwa na kulturę przeznacza się mniej niż 0,5 proc. W roku 2012 wydatki na kulturę mają wzrosnąć o 290 mln zł, co ma pozwolić osiągnąć ok. 0,90 proc. udziału w budżecie państwa. W sumie, jak zapisano w projekcie przyszłorocznego budżetu, na instytucje oraz projekty związane z kulturą i ochroną dziedzictwa narodowego zaplanowano ponad 1,8 mld zł.
W Pakcie znalazły się także postulaty dotyczące m.in. zapewnienia równego dostępu do kultury wszystkim obywatelom i wprowadzenia nowoczesnej ustawy medialnej gwarantującej realizację misji mediów publicznych. Za pilne zadanie uznano stworzenie programu cyfryzacji dziedzictwa kulturowego. Rząd - przy udziale strony społecznej - ma też opracować i wprowadzić w życie wieloletni program na rzecz czytelnictwa. Pakt ma charakter otwarty - przystąpić może do niego każda organizacja kulturalna, społeczna, jednostka samorządu terytorialnego. Tekst Paktu znajduje się na stronie www.obywatelekultury.pl
Kongres Obywateli Kultury, podczas którego rozmawiano m.in. o finansowaniu mediów publicznych, roli kultury i humanistyki w edukacji oraz sposobie pozyskiwaniu środków na działalność muzeów, galerii, filharmonii i bibliotek, zakończy się w sobotę wieczorem. (PAP)
agz/ itm/
