Zabytkowa Radiostacja Gliwice, będąca oddziałem muzeum w tym mieście, będzie gospodarzem cyklu warsztatów historycznych dla nauczycieli pod hasłem „Czas przełomów – Górny Śląsk w XX wieku”. Pierwsze spotkanie zaplanowano na najbliższy czwartek, a kolejne na luty, marzec i maj 2020 r.
Adresowane do nauczycieli warsztaty organizuje Muzeum w Gliwicach przy współpracy katowickiego oddziału Instytutu Pamięci Narodowej, Śląskiego Centrum Wolności i Solidarności w Katowicach oraz Ogólnopolskiego Stowarzyszenia Rodzina Policyjna 1939 r.
Cykl składa się z czterech bloków tematycznych dotyczących przełomowych momentów w dziejach Górnego Śląska w XX wieku. Do poprowadzenia warsztatów zaproszono historyków, którzy na co dzień nie tylko badają najnowsze dzieje regionu, ale też uczestniczą w przygotowaniu podstawy programowej oraz scenariuszy zajęć do nauczania historii.
Oprócz wykładów, podczas warsztatów zaprezentowane zostaną materiały edukacyjne dotyczące poszczególnych zagadnień, źródła oraz miejsca pamięci, które mogą być celem wycieczek uczniów.
Tematem pierwszych warsztatów w najbliższy czwartek będzie stan wojenny w Polsce i na Górnym Śląsku. Jednym z wielu omawianych zagadnień będą piosenki z tego okresu, które także mogą być źródłem nauczania o stanie wojennym. Zaplanowano również prezentację portalu „Gliwicka opozycja 1945–1990” oraz dyskusję o możliwościach wykorzystania go w edukacji.
Lutowa sesja warsztatów odbędzie się pod tytułem "Końca wojny nie było. Rok 1945 na Górnym Śląsku" - mowa będzie m.in. o deportacjach Górnoślązaków do Związku Radzieckiego oraz obozach i represjach władz komunistycznych wobec ludności autochtonicznej na Górnym Śląsku; zaplanowano też projekcję filmu „Szychta niewolników”, który może być pomocą dydaktyczną w nauczaniu o pracy przymusowej.
Temat marcowych warsztatów "Od narodowej rewolty do podziału regionu. Górny Śląsk w latach 1918–1922" dotyczy okresu powstań śląskich i plebiscytu. Nauczyciele poznają m.in. prowadzony przez IPN projekt "Powstańcy to wiara, nadzieja i cud” – ocalmy groby Powstańców Śląskich od zapomnienia" i omówią możliwości jego wykorzystania w aktywizacji młodzieży.
W maju przyszłego roku tematem spotkania będzie "Rok 1939 na Górnym Śląsku". Historycy omówią specyfikę działał wojennych w tym regionie, a uczestnicy warsztatów zwiedzą gliwicką Radiostację, będącą dziś miejscem pamięci i edukacji.
31 sierpnia tego roku minęło 80 lat od dnia, kiedy grupa esesmanów w cywilnych ubraniach zaatakowała Radiostację w Gliwicach, należących wówczas do Niemiec. Podczas tej prowokacji bojówkarze zamordowali aresztowanego dzień wcześniej Franza Honioka. Jego śmierć miała być jednym z dowodów, że napad przeprowadzili Polacy – Honiok był obywatelem niemieckim, ale też powstańcem śląskim, który działał na rzecz polskości regionu.
Prowokacja gliwicka – w zamyśle Niemców – miała w oczach opinii międzynarodowej obarczyć Polskę odpowiedzialnością za wybuch wojny, stanowiąc alibi dla Hitlera, a także dać sojusznikom Polski pretekst do zaniechania wypełnienia ich zobowiązań. Było to najgłośniejsze spośród działań podjętych przez niemieckie oddziały dywersyjne przy ówczesnej granicy z Polską tuż przed wybuchem II wojny światowej.
Zabity w Gliwicach Franz (Franciszek) Honiok uważany jest za pierwszą ofiarę rozpoczętej kilka godzin później II wojny światowej. Od kilku miesięcy upamiętnia go stała wystawa w gliwickim muzeum, którego oddziałem jest dziś Radiostacja. Honiok był też głównym bohaterem tegorocznych obchodów 80. rocznicy prowokacji gliwickiej oraz wybuchu II wojny światowej.
Ostatecznie cel incydentów granicznych, wśród których była napaść na gliwicką radiostację, nie został osiągnięty. Hitlerowi nie udało się obarczyć Polski winą za wszczęcie wojny, ani uniknąć konfliktu zbrojnego z jej sojusznikami. Po wypowiedzeniu przez Francję i Wielką Brytanię wojny Niemcom w dniu 3 września, podnoszenie sprawy Gliwic na forum międzynarodowym straciło rację bytu. W lokalnej prasie pojawiły się niewielkie wzmianki o "polskim ataku na radiostację w Gliwicach", ale w obliczu toczących się już działań wojennych szybko zaginęły wśród nowych, ważniejszych informacji.(PAP)
autor: Marek Błoński
mab/ itm/
