Biskup płocki Piotr Libera wydał dekret wprowadzający w diecezji zasady prewencji i postępowania w pracy duszpasterskiej z dziećmi i młodzieżą. Dokument podkreśla m.in., że szczególnym naruszeniem zasady ochrony dobra osób małoletnich są wszelkie formy ich wykorzystywania, zwłaszcza seksualnego.
Dekret zawierający "Zasady prewencji i postępowania w pracy duszpasterskiej z osobami małoletnimi w diecezji płockiej" został opublikowany w grudniowym okólniku kurii diecezjalnej. Obejmuje on jednocześnie aneks opisujący procedury interwencji "wobec uzyskania informacji o prawdopodobieństwie skrzywdzenia osoby małoletniej".
"Dobro osoby, zwłaszcza małoletniej, jest przedmiotem szczególnej troski Kościoła" – stwierdza zatwierdzony przez bpa Liberę dokument. Podkreśla, że wyrazem tej troski są zasady prewencji i postępowania w pracy duszpasterskiej z dziećmi i młodzieżą, "przeznaczone do stosowania we wszystkich parafiach, wspólnotach, dziełach i instytucjach" diecezji płockiej.
Dokument wskazuje m.in., że "nietykalność cielesna osób małoletnich jest nienaruszalna", a "szczególnym naruszeniem zasady ochrony dobra osób małoletnich są wszelkie formy ich wykorzystywania, zwłaszcza seksualnego". "Niedopuszczalne jest, w szczególności ze strony osób duchownych, tolerowanie jakichkolwiek zachowań noszących znamiona wykorzystania osób małoletnich, a zwłaszcza seksualnego" – podkreśla jedna z zasad zawartych w dekrecie.
Dokument zwraca też uwagę, że "posiadanie wiedzy o faktycznych lub prawdopodobnych przypadkach wykorzystania seksualnego zawsze wymaga podjęcia odpowiednich działań zgodnych z prawem kościelnym i polskim".
Wśród zasad prewencji wymieniono normy szczegółowe. Jedna z nich mówi: "Osoby małoletnie nie powinny przebywać w mieszkaniach osób duchownych i zakonnych, zwłaszcza w pojedynkę. Jeżeli ich dobro wymaga indywidualnego spotkania, nie może odbywać się ono w warunkach odizolowanych, a osoba przeprowadzająca takie spotkanie powinna zatroszczyć się o jego transparentność. Indywidualnych spotkań z osobami małoletnimi nie wolno w nieroztropny sposób mnożyć ani przedłużać. Zarówno ich pora, jak i liczba powinny uwzględniać dobro osób małoletnich".
Przyjęte normy zabraniają m.in. indywidualnych wyjazdów duchownego z osobą małoletnią i przewożenia osób małoletnich poniżej 15 lat bez opiekuna, z wyjątkiem sytuacji zagrażających bezpieczeństwu i zdrowiu dziecka. "Należy zwrócić szczególną uwagę na przypadki werbalnego naruszania godności osób małoletnich, której wyrazem jest erotyzacja języka" – podkreśla dokument. Wskazuje także, że "niedozwolone są wszelkie zachowania, które stanowią przekraczanie granic intymności osób małoletnich".
W dokumencie mowa jest również o tym, że "instytucje kościelne, które zapewniają osobom małoletnim dostęp do Internetu, są zobowiązane podejmować wszelkie działania zabezpieczające przed dostępem do treści stanowiących zagrożenie dla ich prawidłowego rozwoju", jak np. treści erotyczne, pornograficzne czy przemocowe.
W aneksie odnoszącym się do procedury interwencji wobec skrzywdzenia osoby małoletniej zaznaczono m.in., że obowiązek zgłoszenia do organów ścigania spoczywa na każdym, kto posiadł wiarygodną wiadomość o karalnym przygotowaniu albo usiłowaniu lub dokonaniu czynu zabronionego, o których mowa w art. 197 par. 3 i 4 kodeksu karnego – zgwałcenie lub wymuszenie do poddania się innej czynności seksualnej, art. 198 kodeksu karnego – seksualne wykorzystanie bezradności lub niepoczytalności innej osoby oraz art. 200 kodeksu karnego – obcowanie płciowe z osobą małoletnią lub doprowadzenie jej do poddania się czynnościom seksualnym.
Zwrócono jednocześnie uwagę, że "niezależnie od tego, czy fakt skrzywdzenia ujawnia sam skrzywdzony, osoba trzecia, która wie od skrzywdzonego, że w stosunku do niego używa się przemocy fizycznej i psychicznej, konkretna osoba, która zdradza symptomy doznania krzywdy, ale nie chce lub ze względu na swoje ograniczenia nie jest w stanie o tej krzywdzie powiedzieć czy też wiedza o skrzywdzeniu pochodzi z przekazu medialnego, osoba kompetentna ma obowiązek podjąć stosowne działania przewidziane prawem".
We wrześniu na zwołanej specjalnie konferencji prasowej bp Libera, oświadczył, że w diecezji tej nie ma miejsca na przestępstwa seksualne duchownych wobec małoletnich. Podkreślił, że od początku posługi biskupiej wydał wojnę przestępcom dopuszczającym się pedofilii. Jak zaznaczył wówczas bp Libera, do zwołania konferencji, której tematem była "Ochrona małoletnich w praktyce diecezji płockiej", skłonił go opublikowany wcześniej, w sierpniu, "List do Ludu Bożego" papieża Franciszka, stanowczo potępiający przypadki pedofilii wśród duchownych, a także minione dziesięć lat od objęcia biskupstwa płockiego.
"Od samego początku pobytu w Płocku, czyli od czerwca 2007 r., wydałem wojnę przestępcom. Nie uchylamy się od odpowiedzialności za popełnione przestępstwa. Egzekwowanie zasady +zero tolerancji+ wobec zachowań pedofilnych wśród duchownych było i jest nadal moim priorytetem" – mówił m.in. podczas wrześniowej konferencji prasowej bp Libera.
Prewencja nadużyć wobec małoletnich była też jednym z tematów obrad 380. Zebrania Plenarnego Konferencji Episkopatu Polski, jakie z końcem września odbyło się w Wyższym Seminarium Duchownym w Płocku w ramach obchodów Roku Jubileuszowego św. Stanisława Kostki, pochodzącego z tej diecezji patrona dzieci i młodzieży. Biskupi zdecydowali wtedy o programach ochrony małoletnich przed nadużyciami, które mają powstać w każdej diecezji, a także o opracowaniu dokumentu prezentującego podejmowane działania prewencyjne i zebranie danych o skali pedofilii w polskim Kościele. (PAP)
Autor: MIchał Budkiewicz
mb/ joz/
