Kufel ze sceną "Chrystus błogosławiący dzieci" z drugiej połowy XVII w. wyeksponowany na wystawie "Gdańskie arcydzieła sztuki złotniczej ze zbiorów Zamku Królewskiego na Wawelu" w Galerii Palowa w Gdańsku. Fot. PAP/A. Warżawa
W Ratuszu Głównego Miasta Gdańska otwarto w czwartek nowe miejsce na wystawy w gotyckiej Komorze Palowej, w której przez wiele lat działała restauracja. Koszt remontu pomieszczeń i konserwacji wyniósł ok. 2,3 mln zł, z czego ponad 1,1 mln zł to dotacja UE.
"Udostępniamy gdańszczanom i turystom Komorę Palową, którą określamy jako serce dziedzictwa historycznego Gdańska, ponieważ jest to pomieszczenie stanowiące jeden z najstarszych urzędów miasta. Powstała ona pod koniec XIV wieku i działała do 1792 roku. Pobierano tu opłaty palowe (rodzaj cła - PAP) od statków wpływających i wypływających z gdańskiego portu oraz od przewożonych przez nie towarów" - powiedział podczas uroczystości Waldemar Ossowski, dyrektor Muzeum Historycznego Miasta Gdańska (MHMG), którego główna siedziba znajduje się w Ratuszu Głównego Miasta Gdańska.
Podkreślił, że znajdująca się na parterze ratusza Komora Palowa nie uległa zniszczeniom w czasie II Wojny Światowej. "Stąd w środku zachowały się oryginalne mury oraz strop" - dodał. "To była udana rewitalizacja, bo udało się nam połączyć niełatwe do zastosowania wymogi konserwatorskie z funkcjami nowoczesnej galerii wystawienniczej" - ocenił Ossowski.
Galeria Palowa (nowa nazwa Komory Palowej) ma powierzchnię prawie 200 metrów kwadratowych i będzie miejscem wystaw czasowych. Pierwszą ekspozycją, otwartą w czwartek, jest prezentacja 40 arcydzieł gdańskich złotników pochodzących ze zbiorów Zamku Królewskiego na Wawelu.
Gdańskie srebra znajdowały licznych amatorów i rozchodziły się szeroko po terenach dawnej Rzeczpospolitej oraz poza jej granicami. W XVII-XVIII w. tutejsze warsztaty rzemieślnicze zaopatrywały w luksusowe przedmioty nie tylko lokalnych patrycjuszy, ale też polską szlachtę i magnaterię, kościoły katolickie i protestanckie, klasztory, a także polski dwór królewski.
Zgromadzone na wystawie zabytki to m.in. srebra sakralne protestanckie i katolickie, typowe dla epoki baroku gdańskie kufle o bogatej dekoracji i ikonografii, popularne kubki z wizerunkami panujących oraz wybór sreber stołowych XVIII w. Wystawę, która będzie czynna do 1 kwietnia, uzupełnia kilkanaście najciekawszych sreber ze zbiorów własnych MHMG.
W dawnej Komorze Palowej do końca 2014 r. przez kilka dekad funkcjonowała restauracja. Po przejęciu pomieszczeń MHMG rozpoczęło prace konserwacyjno-modernizacyjne.
W Komorze Palowej odsłonięto jej stropy zbudowane z potężnych drewnianych belek. Przeprowadzone badania dendrochronologiczne wykazały, że drzewa, które posłużyły do ich budowy ścięto zimą między 1378 a 1379 rokiem. To najstarszy zachowany drewniany strop w Gdańsku.
Podczas konserwacji Komory Palowej w jednej z niewielkich sal odkryto też fragment XV-wiecznego ściennego malowidła przedstawiającego ukrzyżowanego Chrystusa, co świadczy, że w miejscu tym była przed wiekami ratuszowa kaplica dla rajców miejskich.
Na przełomie lat 80. i 90. XX w. pod posadzką Komory Palowej odkryto najstarsze, datowane wstępnie na lata 40. X w., ślady osadnictwa w Gdańsku.
Historia gdańskiego Ratusza Głównego Miasta sięga pierwszej połowy XIV wieku, kiedy powstał pierwszy – jednopiętrowy, budynek będący siedzibą władz najważniejszego obszaru Gdańska - Głównego Miasta. W latach 1379-82 obiekt został rozbudowany.
Od połowy XV w. do 1921 r. Ratusz pełnił funkcję centrum władzy dla całej nadmotławskiej aglomeracji. W połowie XVI wieku dużą część budynku zniszczył pożar. Przy okazji odbudowy ratusz rozbudowano, już w stylu renesansowym. Wówczas obiekt zyskał dzisiejszy kształt. Na ratuszowej wieży postawiono nowy hełm, a na iglicy posadowiono pozłocony posąg panującego wówczas w Polsce króla Zygmunta II Augusta. W tym czasie wyposażono też i ozdobiono m.in. najbardziej reprezentacyjne pomieszczenia budowli - Wielką Salę Rady i Wielką Salę Wety.
W 1945 roku Ratusz został bardzo poważnie uszkodzony. Zniszczona została m.in. wieża. Odbudowa Ratusza rozpoczęła się tuż po wojnie: do początku lat 50. ubiegłego wieku udało się m.in. odtworzyć wieżę i wieńczącą ją figurę Zygmunta II Augusta. Ostatecznie prace nad rekonstrukcją Ratusza trwały do 1970 roku, kiedy to utworzono w nim miejskie muzeum.(PAP)
autor: Robert Pietrzak
rop/ agz/
