Prezydent Warszawy Stefan Starzyński (1. z lewej), wiceprezydent Warszawy Julian Kulski (I.rz. 3. z prawej) podczas zebrania przedwyborczego Związku Legionistów Polskich w Warszawie. 1938 r. Fot. NAC
Z dumą informujemy, że projekt Pomnika Prezydentów Wielkiej Warszawy – Stefana Starzyńskiego i Juliana Kulskiego otrzymał dziś oficjalne pozwolenie na budowę! – podaje Fundacja Kulskich.
Pomnik przedstawiający dwóch przyjaciół prezydenta stolicy Stefana Starzyńskiego i wiceprezydenta Juliana Kulskiego podczas spaceru stanie na bulwarach wiślanych nieopodal wejścia do ogrodów Zamku Królewskiego. Inspiracją do ostatecznego wyglądu pomnika jest archiwalne zdjęcie z 1938 roku przedstawiające dwóch włodarzy stolicy wizytujących budowane właśnie bulwary. Pomnik będzie miał wysokość 2,10 metra i będzie usytuowany na podstawie o wysokości 40 centymetrów. Autorem projektu jest rzeźbiarz Paweł Pietrusiński
Zarówno lokalizacja pomnika (w sąsiedztwie m.in. ze strefą ochronną UNESCO, Zamkiem Królewskim, głównymi arteriami komunikacyjnymi miasta) jak i konieczność uzyskania kilkudziesięciu zgód, pozwoleń i uzgodnień spowodowała, że prace administracyjne trwały ponad 2 lata. "Dlatego właśnie dzisiejsza decyzja jest dla nas tak ważna - oznacza ona bowiem, że w najbliższych dniach możliwy będzie oficjalny start prac budowlanych i przejście do finalnego etapu tej niezwykle ważnej inicjatywy" - przekazała Fundacja.
Projekt budowy pomnika zainicjował Juliusz Eugeniusz Kulski, syn jednego z prezydentów Warszawy. 30 lipca 2020 roku warszawscy radni jednogłośnie przyjęli uchwałę w sprawie wzniesienia pomnika. Kilka dni wcześniej to samo zrobili radni dzielnicy Śródmieście. Uroczyste odsłonięcie Pomnika Prezydentów Wielkiej Warszawy zaplanowane jest na wrzesień 2021 roku.
Stefan Starzyński (ur. 19 sierpnia 1893 roku) w latach 1934-1939 był prezydentem Warszawy i przewodniczącym Komitetu Obywatelskiego w czasie obrony Warszawy w 1939 roku. Odmówił opuszczenia stolicy podczas kampanii wrześniowej. Niemcy aresztowali go 27 października 1939 roku, był przesłuchiwany w siedzibie Gestapo w alei Szucha, potem trafił na Pawiak. IPN prowadził śledztwo w sprawie jego śmierci i ustalił, że prezydent Stefan Starzyński zginął rozstrzelany przez Gestapo pomiędzy 21 a 23 grudnia 1939 roku w Warszawie lub jej okolicach. Za jego kadencji miasto się rozwijało. Wyremontowane zostały drogi wjazdowe do stolicy, powstał wiadukt nad Dworcem Gdańskim, rozbudowano sieć wodociągową i kanalizacyjną, a także zwiększono produkcję energii elektrycznej. Był inicjatorem rozpoczętego w 1937 roku 4-letniego planu rozbudowy stolicy, zakładającego m.in. wybudowanie mostu łączącego ul. Karową z ul. Brukową, budowę nowej elektrowni, rozwój terenów zielonych oraz uruchomienie 25-kilometrowego odcinka metra.
Julian Spitosław Kulski (ur. 5 grudnia 1892 - zm. 18 sierpnia 1976) od 1935 wiceprezydent Warszawy, zastępca Stefana Starzyńskiego, od 28 października 1939 do 5 sierpnia 1944 komisaryczny burmistrz miasta Warszawy, który tę funkcję sprawował za zgodą władz Polskiego Państwa Podziemnego i rządu na uchodźstwie. W trakcie powstania warszawskiego jako osoba cywilna przebywał na Starówce, a następnie po przejściu kanałami na Żoliborzu. Od grudnia 1945 do czerwca 1946 na zlecenie Zarządu Miasta Warszawy pracował dla Archiwum Miejskiego przy archiwizacji sprawozdań z działalności Zarządu Miasta w okresie okupacji. 31 grudnia 1959 r. przeszedł na emeryturę.(PAP)
Autorka: Marta Stańczyk
mas/ mark/
