Ograniczanie wolności religijnej na świecie jest realnym problemem, także w Europie i w Polsce – ocenili uczestnicy konferencji prasowej zorganizowanej przez Laboratorium Wolności Religijnej i Papieskie Stowarzyszenie Pomoc Kościołowi w Potrzebie, która odbyła się w piątek w Centrum Edukacji Prawnej i Obywatelskiej w Warszawie.
W niedzielę przypada ustanowiony w 2019 r. Międzynarodowy Dzień Upamiętniający Ofiary Aktów Przemocy ze względu na Religię lub Wyznanie.
Podczas konferencji prasowej zorganizowanej z tej okazji rektor Wyższego Seminarium Duchownego w Pelplinie ks. dr Tomasz Huzarek przypomniał, że celem tego dnia jest zapoznanie opinii publicznej z sytuacją ludzi wierzących na całym świecie.
"Chodzi o to, żeby pokazać to fundamentalne prawo, które jest absolutnie niezbywalne – prawo do wolności religijnej. To prawo, w naszym przekonaniu, pozwala budować zdrowe, demokratyczne społeczeństwo" – zastrzegł.
Dodał, że włączyć się w obchody Międzynarodowego Dnia Upamiętniającego Ofiary Aktów Przemocy ze względu na Religię lub Wyznanie można przez podświetlenie na czerwono budynków, co ma być wyrazem pamięci osób, które doświadczają prześladowań z powodu swojej wiary.
"Drugim sposobem jest prywatne postawienie świeczki czy innego symbolu u siebie w domu, zrobienie zdjęcia i wysłanie do nas. Osoby wierzące zachęcamy, by pomodliły się za tych, którzy doświadczają prześladowań" – wyjaśnił.
Ks. Andrzej Kwaśniewski, historyk z Papieskiego Stowarzyszenia Pomoc Kościołowi w Potrzebie (PKWP), zaprezentował skrót raportu "Wolność religijna w świecie 2021".
"Raport dotyczy spraw w najbardziej gorących miejscach świata. Zbiera, porządkuje i systematyzuje to, co przez te lata poprzedzające 2021 r. było publikowane na bieżąco" – wyjaśnił. Dodał, że pełny tekst raportu liczy 800 stron i będzie udostępniony w całości w języku polskim jesienią tego roku. Poinformował, że już teraz na stronie PKWP dostępna jest wersja skrócona raportu, z opisem sytuacji w wybranych krajach.
Zdaniem ks. Kwaśniewskiego obecnie najbardziej palące problemy to m.in. problem oskarżania chrześcijan o bluźnierstwo przeciwko Mahometowi w Pakistanie oraz prześladowania chrześcijan w Syrii czy Iraku przez przedstawicieli tzw. Państwa Islamskiego.
Ks. Kwaśniewski wymienił także zniszczenie 59 kościołów (w tym 6 ewangelickich i 53 katolickich) w Chile, co było związane z zamieszkami na tle politycznym.
Dodał, że w Chinach trwają prześladowania wyznawców islamu. "Działania te przez Stany Zjednoczone i Kanadę zostały określone mianem ludobójstwa" – stwierdził.
Poinformował też, że wzrost nacjonalizmu hinduskiego w Indiach powoduje nasilającą się dyskryminację innych grup religijnych, m.in. muzułmanów, którym ogranicza się możliwość uboju rytualnego bydła.
Ks. Kwaśniewski zaznaczył, że w raporcie uwzględnione zostały także kwestie związane z pandemią COVID-19, która przyczyniła się do ograniczania możliwości uczestnictwa w praktykach religijnych. "Stało się tak m.in. w Chinach, które – jak wynika z naszego raportu – są państwem mającym najdoskonalszy system inwigilowania różnych religii" – zastrzegł.
Przemysław Komorowski, prawnik Laboratorium Wolności Religijnej, przedstawił sytuację wolności religijnej w Europie i w Polsce. Przyznał, że charakter i skala prześladowań ze względu na religię na tym kontynencie jest "nieporównywalna" do tego, co się dzieje w innych miejscach globu.
"Chcielibyśmy mimo wszystko pokazać, że temat jest aktualny, że warto nim się zajmować i że zarówno w Europie, jak i w Polsce ten problem występuje" – podkreślił.
Komorowski wyjaśnił, że wolność religijna jest w Europie chroniona prawem. Przytoczył zapisy Europejskiej konwencji praw człowieka oraz Karty praw podstawowych Unii Europejskiej, które zaliczają wolność religijną do katalogu praw podstawowych. Mimo to – jak podkreślił – w praktyce wygląda to inaczej.
Zdaniem Komorowskiego powodem jest pogłębiająca się sekularyzacja społeczeństw i napływ imigrantów z krajów muzułmańskich.
Dodał, że przed Europejski Trybunał Praw Człowieka wniesiono prawie 250 spraw dotyczących naruszenia wolności religijnej. "Jak widzimy, to nie są jednostkowe przypadki, ale setki przypadków z całej Europy" – mówił.
Zaznaczył, że były to m.in. sprawa morderstwa katolickiego księdza we Francji, którego dokonał imigrant z Rwandy, wzrost nastrojów antysemickich w różnych częściach Europy, usuwanie krzyży z przestrzeni publicznej w Hiszpanii, ograniczenia możliwości uczestnictwa w praktykach religijnych związane z obostrzeniami covidowymi w różnych krajach, protesty przeciwko stawianiu minaretów przy meczetach w Szwajcarii czy ograniczanie możliwości noszenia strojów religijnych przez muzułmanów w krajach Europy Zachodniej.
Komorowski poinformował, że od 2019 r. w Polsce zgłoszonych zostało ponad 300 naruszeń wolności religijnej. Były to: fizyczne ataki na osoby wierzące lub duchowne, niszczenie i znieważanie miejsc kultu i symboli religijnych, ograniczenia w sprawowaniu kultu, dyskryminacja ze względu na religię czy nawoływanie do nienawiści.
"Podstawowy problem to niszczenie i znieważanie miejsc kultu i symboli religijnych – to jest ponad 70 proc. wszystkich naruszeń" – zaznaczył.
Dodał, że w 2018 r. wszystkich naruszeń było 80, a rok później – ponad 300. "Dosyć istotny wzrost tego typu naruszeń ma mocny związek z protestami społecznymi dotyczącymi zaostrzenia prawa aborcyjnego" – stwierdził.
Podsekretarz stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości dr Marcin Romanowski powiedział, że wszystkie te dane pokazują, że "chrystianofobia jest realnym problemem".
"Ta tendencja (...) jest obecna również w Europie i w Polsce. Widzimy, że problem nienawiści do chrześcijan czy w ogóle do wyznawców religii istnieje od dawna, ale w Polsce nabiera niestety nowych kształtów" – ocenił.
Laboratorium Wolności Religijnej to projekt, który został uruchomiony w 2020 r. w ramach Fundacji Pro Futuro Theologiae działającej przy Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Jego głównym celem jest działalność na rzecz ochrony wolności sumienia i religii.
"Raport o Wolności Religijnej na Świecie" ("Religious Freedom in the World Report") to jedyne tego typu opracowanie przygotowywane przez instytucję katolicką, które bada i analizuje wolność religijną we wszystkich 196 krajach świata. Opracowanie obejmuje wszystkie religie i jest dostępne w sześciu językach. "Raport o Wolności Religijnej na Świecie" ukazuje się od 1999 roku co dwa lata i prezentowany jest w 23 biurach PKWP na całym świecie.(PAP)
Autor: Iwona Żurek
iżu/ mir/
