Poznań, 23.11.2021. Wielkopolskie Muzeum Niepodległości w Poznaniu. Fot. PAP/J. Kaczmarczyk
Wielkopolskie Muzeum Niepodległości w obecnej formule to kompozycja wielu, często odmiennych, wątków narracyjnych, po przejęciu tej instytucji czeka ją najpewniej zmiana formuły – powiedział PAP marszałek województwa wielkopolskiego Marek Woźniak.
Z początkiem przyszłego roku wielkopolski samorząd przejmie Wielkopolskie Muzeum Niepodległości (WMN) od samorządu Poznania. Ma to związek z planami budowy nowej siedziby Muzeum Powstania Wielkopolskiego 1918-1919 – jednego z oddziałów WMN. Miasta nie stać było na sfinansowanie budowy nowej siedziby muzeum, samorządy zdecydowały więc o wzajemnym przekazaniu instytucji kultury.
Obecnie w strukturach WMN funkcjonują: Muzeum Powstania Wielkopolskiego 1918-1919, Muzeum Armii "Poznań", Muzeum Martyrologii Wielkopolan – Fort VII, Muzeum Uzbrojenia, Muzeum Powstania Poznańskiego – Czerwiec 1956. WMN opiekuje się też schronem przeciwatomowym dla władz Miasta Poznania.
Marek Woźniak powiedział PAP, że trwają prace nad zmianą formuły Wielkopolskiego Muzeum Niepodległości po przejęciu tej instytucji przez samorząd regionu.
"Dzisiejsze WMN jest kompozycją wielu często odmiennych wątków narracyjnych, wydaje się, że ono powinno być na nowo przekomponowane. Bardzo wstępnie widziałbym zintegrowanie podlegających władzom regionu muzeów martyrologicznych w Wielkopolsce w jeden organizm; jednym z jego elementów byłoby Muzeum Martyrologii Wielkopolan – Fort VII" – powiedział PAP Woźniak.
Fort VII jest częścią XIX-wiecznych fortyfikacji Poznania. Po zajęciu we wrześniu 1939 r. miasta przez wojska niemieckie utworzono w nim obóz koncentracyjny.
Instytucją kultury wielkopolskiego samorządu jest Muzeum Martyrologiczne w Żabikowie. Muzeum sprawuje opiekę nad terenami i obiektami będącymi pozostałością po obozach hitlerowskich funkcjonujących w latach 1941–1945 oraz nad obiektem byłego obozu dla internowanej w latach 1945–1948 cywilnej ludności niemieckiej. Oddziałem Muzeum Martyrologicznego w Żabikowie jest Muzeum byłego niemieckiego Obozu Zagłady Kulmhof w Chełmnie nad Nerem.
Według marszałka Woźniaka zintegrowane muzea martyrologiczne mogłyby jeszcze lepiej wypełniać swoje zadania dzięki wspólnej pracy wyspecjalizowanej, doświadczonej kadry. "Byłaby to instytucja, która się specjalizuje tylko w tej tematyce i robi to w sposób najbardziej profesjonalny" – powiedział Woźniak. Marszałek zastrzegł, że zintegrowanie muzeów to na razie jedynie rozważana koncepcja.
W Żabikowie koło Poznania Niemcy utworzyli w kwietniu 1943 r. obóz karno-śledczy. Do wiosny 1944 r. funkcjonował równolegle z obozem w Forcie VII. Na terenie Żabikowa i Lubonia w okresie wojny funkcjonowały dwa obozy pracy związane z budową autostrady Frankfurt nad Odrą–Poznań. Na budowę autostrady kierowano transporty Żydów z gett w Wieluniu, Zduńskiej Woli i Sieradzu.
Obóz Kulmhof był pierwszym ośrodkiem uruchomionym przez Niemców wyłącznie w celu dokonywania masowych egzekucji. W obozie mordowano przede wszystkim Żydów – zginęło ich tam około 200 tysięcy.
Marek Woźniak przyznał, że na razie nie wiadomo, któremu samorządowi będzie ostatecznie podlegać Muzeum Powstania Poznańskiego – Czerwiec 1956.
"Możemy je prowadzić, ale z tego, co słyszę, także w środowiskach kombatantów Czerwca, jest wola, by to jednak samorząd Poznania był patronem tego muzeum. Traktujemy tę sprawę jako otwartą. Niewykluczone, że wydzielimy tę część i przekażemy ją z powrotem miastu" – powiedział.
Zgodnie z wolą samorządów Poznania i Wielkopolski od początku 2023 roku województwo obejmie nadzór nad Wielkopolskim Muzeum Niepodległości i Muzeum Archeologicznym, a miasto przejmie nadzór nad Filharmonią Poznańską.
Informując o decyzji o zamianie podległych sobie instytucji kultury władze miasta i województwa podawały na początku 2022 roku, że koszty bieżącego utrzymania obu muzeów oraz filharmonii są ekwiwalentne, dodatkowo zarówno muzeum powstania, jak i filharmonia starają się o nowe siedziby.
Pod koniec 2021 roku ogłoszono, że Centrum Muzyki, w skład którego wejdzie filharmonia, powstanie na terenie Międzynarodowych Targów Poznańskich.
Nowe Muzeum Powstania Wielkopolskiego 1918-1919, którego budowa powinna ruszyć w przyszłym roku, powstanie na działce przy ul. Północnej i Księcia Józefa, u stóp Wzgórza Św. Wojciecha w Poznaniu. "To jest bez wątpienia priorytetowa inwestycja dla Wielkopolski, ma absolutne pierwszeństwo" – zaznaczył Marek Woźniak.(PAP)
autor: Rafał Pogrzebny
rpo/ dki/
