W Europie „chorej na obojętność” Międzynarodowy Kongres Eucharystyczny może sprzyjać rozbudzeniu przynależności do Kościoła i nawróceniu – tak papież Franciszek przed trzema laty mówił o tym wydarzeniu w Budapeszcie, rozpoczynającym się w niedzielę. 12 września odprawi tam mszę na jego zakończenie.
52. Międzynarodowy Kongres Eucharystyczny w stolicy Węgier jest pierwszym wielkim spotkaniem katolików w czasach pandemii Covid-19. Planowano je na koniec września 2020 roku, ale przełożono o rok. Mszę inaugurującą Kongres odprawi w niedzielę włoski kardynał Angelo Bagnasco.
Jak się zauważa, oczy milionów wiernych będą 12 września zwrócone ku Europie Środkowej. Tego dnia papież podczas swej pierwszej wizyty w Budapeszcie przewodniczyć będzie mszy na zakończenie Kongresu, a w Warszawie odbędzie się beatyfikacja prymasa Polski, kardynała Stefana Wyszyńskiego.
Prymas Węgier, metropolita Ostrzyhomia-Budapesztu kardynał Peter Erdoe powiedział watykańskim mediom w sobotę, że obecność Franciszka będzie „wielkim znakiem nadziei po półtora roku pandemii”. „To znak otwarcia, odrodzenia”, „radosne wydarzenie” - podkreślił.
Międzynarodowy Kongres Eucharystyczny to masowe zgromadzenie katolików mające na celu umocnienie więzi z Chrystusem poprzez zgłębianie tajemnicy Eucharystii. Ma 140-letnią historię, która zaczęła się od prywatnej inicjatywy we Francji.
Z czasem został wpisany do watykańskiego kalendarza najważniejszych wydarzeń religijnych, często również z udziałem kolejnych papieży na wszystkich kontynentach. Utworzony został Papieski Komitet ds. Międzynarodowych Kongresów Eucharystycznych.
Profesor Christian Sorrel z Papieskiego Komitetu Nauk Historycznych powiedział portalowi Vatican News, że kongresy zawsze łączyły element duchowy w postaci mszy, adoracji Najświętszego Sakramentu i procesji eucharystycznych z refleksją na temat roli wiary katolickiej we współczesnym świecie.
Z ideą spotkań poświęconych kultowi eucharystycznemu i jego odnowie wystąpiła w latach 70. XIX wieku młoda świecka z Francji Emilie-Marie Tamisier. Idei tej przyświecało pragnienie przeciwstawienia się tendencjom laicyzacyjnym, antykościelnym i antyreligijnym oraz rozbudzenia dumy w katolikach z wiary. Ideę organizacji kongresu poparł papież Leon XIII wydając specjalną bullę w tej sprawie.
Pierwszy Kongres odbył się w 1881 roku w Lille pod hasłem „Społeczne królestwo Chrystusa”. Uczestniczyło w nim 8 tys. osób z kilku krajów. Hasłem drugiego kongresu rok później były słowa „Schrystianizować życie przez Eucharystię”. Już wtedy jednym z tematów dyskusji była postępujące zeświecczenie społeczeństw.
Przez pierwszych 10 lat spotkania odbywały się we Francji, Belgii oraz Szwajcarii. W 1893 roku była to Jerozolima.
Na progu XX wieku wydarzenia te nabrały większego międzynarodowego znaczenia. W 1905 roku kongresowi w Rzymie przewodniczył po raz pierwszy papież - Pius X. W 1908 roku miejscem uroczystości był Londyn, a dwa lata później Montreal. Przybywali kardynałowie, a także dziesiątki biskupów, setki kapłanów, tysiące wiernych.
Kongresowi w Wiedniu we wrześniu 1912 roku patronował cesarz Franciszek Józef. Tamtejsza prasa informowała wówczas, że uczestniczyło w nim około 2 tys. Polaków. Wydarzenie to było także upamiętnieniem odsieczy wiedeńskiej z 1683 roku, a podczas inauguracji metropolita miasta, arcybiskup Franz Xavier Nagl mówił o roli Polaków i króla Jana III Sobieskiego w tej bitwie.
W 1928 roku spotkanie zorganizowano w Sydney pod hasłem „Maryja a Eucharystia”. W 1932 roku Kongres Eucharystyczny odbył się w Dublinie w związku z 1500. rocznicą przybycia patrona Irlandii świętego Patryka.
W Budapeszcie w 1938 roku odbył się ostatni kongres przed drugą wojną światową, a jego hasłem były słowa „Eucharystia więzią miłości”. Przybyło tam około 100 tys. osób z wielu krajów. Niemcom przyjazdu zabronił Hitler.
Pierwszy kongres po wojnie miał miejsce w 1952 roku w Barcelonie. Uczestniczył w nim dyktator Hiszpanii, generał Francisco Franco.
Papież Paweł VI przewodniczył spotkaniom w Bombaju w 1964 i w Bogocie w 1968 roku.
Święty Jan Paweł II uczestniczył następnie w Międzynarodowych Kongresach Eucharystycznych w Nairobi w 1985 roku, w Seulu w 1989 roku i w Sewilli w 1993 roku.
Pierwszy i jedyny dotąd kongres w Polsce, a 46. w swojej historii, odbył się w 1997 roku we Wrocławiu, gdzie polski papież odprawił mszę na jego zakończenie. W homilii św. Jan Paweł II mówił, że Eucharystia jest „źródłem i szczytem życia Kościoła”. „Kościół żyje Eucharystią, z niej czerpie duchowe energie do pełnienia swej misji. Ona daje mu siłę wzrostu, ona go jednoczy. Eucharystia jest sercem Kościoła” - dodał.
„Na szlaku Kongresów Eucharystycznych, który wiedzie przez wszystkie kontynenty, kolejnym etapem jest Wrocław — Polska, Europa Środkowowschodnia. Dokonały się tutaj zmiany, które dały początek nowej epoce w dziejach współczesnego świata. Kościół pragnie w ten sposób dziękować Chrystusowi za dar wolności odzyskanej przez wszystkie te narody, które tak wiele wycierpiały w latach totalitarnego zniewolenia” - podkreślił polski papież.
W 2000 roku w Rzymie św. Jan Paweł II odprawił mszę na zakończenie 47. kongresu.
Papież Benedykt XVI w 2008 roku przez łącza satelitarne zwrócił się do uczestników spotkania w kanadyjskim Quebec, a cztery lata później w Dublinie.
Ostatnie przed budapeszteńskim spotkanie odbyło się na Filipinach w 2016 roku.
Dla papieża Franciszka spotkanie w stolicy Węgier będzie pierwszym Międzynarodowym Kongresem Eucharystycznym. Jego hasło brzmi: „W Tobie są wszystkie me źródła”.
W 2018 roku papież powiedział: „Oby Kongres Eucharystyczny, który odbędzie się w Budapeszcie, sprzyjał we wspólnotach chrześcijańskich procesom odnowy, ażeby zbawienie, którego Eucharystia jest źródłem, przekładało się także na kulturę eucharystyczną, potrafiącą inspirować mężczyzn i kobiety dobrej woli w dziedzinach charytatywnej, solidarności, pokoju, rodziny, troski o świat stworzony”.
Z Watykanu Sylwia Wysocka (PAP)
sw/ ap/
